Askeri bir kural vardır der ki: “Yenilginin boyutunu küçültmek ve zararı durdurmak istersen, zafer ilan etmelisin ve savaşı sona erdirmenin en kısa yolu olarak derhal geri çekilmeye başlamalısın.”
Amerikan Başkanı Donald Trump, belki bu kuralı bilmiyordur; çünkü onun tecrübeleri ticari anlaşmalarla ve emlak komisyonculuğu ile sınırlıdır. Ancak çevresinde bunu çok iyi bilen askeri danışmanları kesinlikle vardır ve bunlar aynı zamanda Amerikan güçlerinin de bulunduğu özellikle de Ortadoğu bölgesinde savaş cephelerindeki gerçekleri biliyorlar.
Beyaz Saray Sözcüsü Bayan Sara Sanders, bugün (Çarşamba) Suriye’deki tüm Amerikan güçlerinin (Özel Kuvvetlere mensup 2000 kişi) çekilmesinin iki ay veya en fazla üç ay içerisinde tamamlanacağını açıkladı. Diğer bir Amerikalı yetkili aynı zamanda Amerikan Dışişleri Bakanlığı Personelinin 48 saat içerisinde Suriye’den tahliye edileceğini açıkladı.
Başkan Trump, attığı bu adımı Twitter’dan şöyle diyerek duyurdu: “Amerikan güçleri Suriye’de yalnızca terör örgütüyle savaşmak için bulunuyordu. Şu an İslam Devleti (IŞİD) yenilerek o hedef gerçekleşti. Bu yüzden de tüm güçlerimizi Suriye’den çekmeye karar verdik.”
Bu karar sürprizolmasının yanı sıra birçok “belirsizlikler” de içeriyor. IŞİD karşıtı uluslararası koalisyondaki Amerikan temsilcisi Brett McGurg, yalnızca bir hafta önce Amerikan güçlerinin bir süre daha Suriye’de kalacağını açıkladı.
Onun patronu Savunma Bakanı (yıl sonundan sonra makamını kaybedebilir) Jim Mattis bu ay bir anda Suriye’den hızlı bir şekilde çekilmenin Başkan Beşşar Esed ile İranve Rusyagibi müttefiklerinin dolduracağı bir boşluk yaratacağı uyarısında bulundu. Başkan Trump’a yakın Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Grahamda aynı şeyi tekrarladı.
***
Fırat’ın doğusundaki Amerikan askeri güçlerinin bu bölgede üsleri ve varlığı bulunan IŞİD’i ortadan kaldırdığı doğru değildir. Bu örgüt hala güçlü ve çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu Amerikan güçleri tarafından desteklenip silahlandırılan Suriye Demokratik Güçleri’ne karşı tehlike oluşturuyor, nitekim iki gün önce onlarla savaşarak kaybettikleri iki beldeyi geri aldılar. Dolayısıyla bu gerekçeyi kabul etmek zor.
Trump’ın bu çekilme adımını atmasını ve çekişmeli Ortadoğu bölgesinden kaçmasının sebeplerini anlamak istiyorsak dikkat etmemiz gereken birkaç temel nokta var.
Birincisi:Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğantarafından başlatılan ve son on gün boyunca tekrarlanan Türkiye tehditleri, Suriye Demokratik Güçleri’nin onları Suriye’nin kuzeydoğusunda ortadan kaldırmak için bombalanması, Kürt ulusal güvenliğine doğrudan bir tehdit oluşturması ve Türkiye hükümetinin onları terör örgütü saydığı PKK’nın uzantısı olarak görmesi.
İkincisi: Başkan Trump, bu çekilme kararını Başkan Erdoğan’la bir anlaşmaya vardıktan sonra almış olabilir. İki ülke, (Türkiye ve Amerika) askeri bir çatışmadan sakınır ve ikisi arasındaki ilişkiler eski stratejik durumunageri döner.
Bu ihtimali güçlendirmek üzere iki lider arasındaki temaslar geçtiğimiz birkaç gün boyunca devam etti. Bayan Sanders’in Başkan Trump’ın Türk mevkidaşına Amerika’ya sığınan ve Erdoğan hükümetini devirmek ve muhtemelen onu öldürmek için yapılan son askeri darbe girişiminin arkasında olmakla suçlanan VaizFethullah Gülen’in teslim edilmesine bakarız dediğini teyit etmesi.
Üçüncüsü:Trump yönetimi İran’a karşı bir savaş alevlendirmeye hazırlanıyor. Bu yüzden Suriye’deki güçlerini, Irak’taki İran taraftarları özellikle de Haşd Şabi, Nuceba, Irak Hizbullah’ı ve diğerlerinin intikam eylemlerine hedef olmadan önce mümkün olan en kısa zamanda çekmeye karar verdi.
Irak’ta bulunan 5200 Amerikan askerinin aynı korkunun neticesi olarak çekilmesinin bir sonraki adım olmasını uzak bir ihtimal olarak görmüyoruz. Aynı şekilde bugün Abu Dabi’de (Doha’da değil) Talibanile Washington arasında Pakistan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinin bulunması ile Amerikan askerlerinin Afganistan’dan çekilmesi görüşmeleri yapıldı.
Dördüncüsü:Başkan Trump’la Suudi Arabistan, Emirlikler ve belki de Katar’daki müttefikleri arasında Amerika’nın çekilmesiyle boşluk oluşmaması ve Suriye Demokratik Güçleri’nin mali açıdan ve silah açısından desteklenmesi için bu ülkelerin güç göndermesi konusunda bir anlaşma yapılmış olabilir.
Bu ülkelerin askeri uzmanlarının birkaç hafta önce bu bölgeyi (Fırat’ın doğusu) ziyaret ettiklerine dair haberler yayımlandı. Aynı şekilde birkaç ay önce Suudi Devlet Bakanı Samir Sebhan, bu güçlerin Fırat’ın doğusunagelişi ve konuşlanmasının ayarlanması için burayı ziyaret etmişti.
Birkaç gün önce de Sudan güçlerininAmerikan yönetimiyle koordinasyon içinde bu bölgeye konuşlandırılabileceğinedair haberler dolaşmıştı.
***
Amerika himayesi ve desteği ile önce Suriye ordusuna karşı, sonra IŞİD’e karşı savaşan ve onları yeni başkentleri Rakka’yı ele geçiren Kürtler, her zamanki gibi yine en büyük kurban olabilir ve tıpkı komşuları Irak Kürdistan’ı gibi Amerika’nın bu adımından en büyük zarara onlar uğrayabilir.
Kürt kardeşlerinözellikle de Suriye’dekilerin sorunu, tarihten ve geçmişteki acı tecrübelerinden ders almamalarıve tüm yumurtalarını Amerikan sepetine koymalarıdır.
Amerikan desteğini bulunca ayrılık arayan Kürtler, Amerikalılar tarafından terk edildiklerinde veya saldırıya uğradıklarında Suriyeliler arıyorlar.
En son bir hafta önce Türkiye tehditleriyle baş etmek için Suriye ordusundan destek istediklerinde, adeta liderleri olarak emir vermişler gibi istekleri hemen yerine getirilmediği için Suriye ordusunukendilerini ihmal etmekle suçladılar.
Kürt liderlerinden İlham Ahmed’in Amerikan askerlerinin Suriye’den çekilme kararını arkadan bıçaklamak olarak niteleyen açıklamalarını sürpriz bulmadık. Bu zehirli ve beklenen bir bıçaktı. İlk değildive gözüken o ki son da olmayacak.
Önümüzdeki günlerde başlayacak olan yeni yıl, şiddetli çarpışmalar ve sarsıntılarla doğ olacak. Umarım kemerleri sıkı bağlarsınız ve Ortadoğu sahnesindeki gelişmeleri bu kez farklı okursunuz. Bir sonraki daha büyüktür.
Rey el-Youm'dan Çeviri: YDH