Komsomolskaya Pravda, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’e suikast hazırlığında yakalandığı açıklanan “yabancı istihbarat teşkilatı casusunun” hangi ülkeye çalışıyor olabileceğini sorgularken Orta Doğu ve Orta Asya Ülkeleri Araştırma Merkezi Müdürü Semyon Bagdasarov ile görüşmüş.
İddiaya göre bu casus, sadece Tokayev’e değil Kazakistan’ın önde gelen başka devlet adamlarına da suikast hazırlığındaydı.
Bagdasarov, bunun, Nazarbayev’e karşı tasfiye eylemlerinin bir parçası olabileceğini belirtiyor ve bu nedenle kurgu ihtimalini dışlamıyor. Keza, bu olayı ve tasfiyeleri Başkanlık Ofisi Başkan Yardımcısı Timur Süleymanov’un geçen gün yaptığı açıklamalarla da ilişkilendiriyor. Bunun nasıl bir ilişki olabileceğini belirtmiyor; ancak her iki olayı da devam eden siyasi çatışma ve tasfiyeler sürecinin bir parçası olarak ele aldığı anlaşılıyor.
Süleymanov’un açıklamaları bir açıdan, Kazakistan’da bugüne kadarki en sert tarafsızlık beyanıydı; bu beyanın hiç değilse bir ölçüde Rusya karşıtı olduğu da ileri sürülebilir.
Süleymanov, Rusya’nın Ukrayna harekâtını mahkûm etmekten başka Kırım ve Donbass’ın statüsünü kabul etmediklerini ve etmeyeceklerini, “çünkü bir BM kararı olmadığını”, Kazakistan’ın Rusya’ya yaptırımların etrafından dolanmak için kullanılmasına izin vermeyeceklerini, ancak Rusya ile her anlamda ilişkileri eskisi gibi sürdüreceklerini söylüyordu. (Kazakistan, BM’deki Ukrayna oylamasında çekimser oy kullanmıştı.) Rusya ile ilişkileri ise Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü kapsamında bir tür mecburi ilişki olarak tanımlıyordu. Süleymanov’un konuşmasında “Rusya, bizim daha fazla onlardan taraf olmamızı istiyordu,” sözleri de dikkat çekiciydi.
Nazarbayev döneminde de önemli görevler yürütmüş olan, Tokayev döneminde ise başkanlık idaresine kadar yükselen Süleymanov, gene bu açıklamada, Rusya ile askeri (KGAÖ) ve iktisadi (Avrasya Ekonomik Birliği) ittifak içinde bulunduklarını, ancak bunların mevcut somut duruma (Ukrayna) genişletilemeyeceğini söylüyordu.
Ben de aynı gün şu görüşü belirtmiştim: “Rusya’nın harekâtını mahkûm etmekten başka Kırım ve Donbass’ın statüsünü kabul etmeyeceklerini, Kazakistan’ın Rusya’ya yaptırımların etrafından dolanmak için kullanılmasına izin vermeyeceklerini, ancak Rusya ile her anlamda ilişkileri eskisi gibi sürdüreceklerini söylüyor.”
Süleymanov’un sözlerinin Kremlin’de rahatsızlık yaratmakla kalmayıp Tokayev’e karşı da şüphe doğuracağına kuşku yoktu.
Bagdasarov, Kazakistan devlet yönetiminde Süleymanov’la aynı görüşleri paylaşan başkaları da olduğunu vurguluyor ve “Kazakistan yönetiminin Batı, Çin ve Rusya arasında manevralar yürütmek zorunda olduğunu” söylüyor.