SAAF-James Baker ve Lee Hamilton başkanlığında 10 kişilik bir heyet tarafından hazırlanan Irak raporu, Irak içindeki siyasi çevrelerden farklı tepkiler aldı.
Irak Meclis Başkanı Mahmud el-Meşhedani, Irak Çalışma Grubu’nun raporunda yapılan tavsiyeleri olumlu karşıladığını belirterek “Bu rapor, Irak’taki durumu son derece ciddi bir şekilde incelemiştir” dedi.
Irak Başbakanı Nuri el-Maliki’nin danışmanlarından ve Meclis Güvenlik Komisyonu üyesi Hasan es-Senid de Irak Çalışma Grubu raporunu “Irak’ın siyasi ve güvenlik durumunu anlama yönünde atılmış ilk ciddi adım” olarak niteledi.
“ABD, geçmişte Bağdat’taki büyükelçiliğinin, istihbarat servisinin ve Irak’taki ordu komutanlarının Irak’taki durumla ilgili raporlarını dikkate alıyordu; fakat bugün ilk defa ABD, Cumhuriyetçilerin ve Demokratların gözüyle Irak’taki duruma bakıyor” diyen es-Senid, hazırlanan Irak raporunun bazı noktaları gerçekçi bir bakışla ele aldığını belirterek bunun geleceğe ilişkin planlamalarda esas alınabileceğini ifade etti.
Parlamentoda 44 milletvekiline sahip en büyük Sünni grup olan Irak Uzlaşma Cephesi’nin Lideri Adnan ed-Duleymi de Irak Çalışma Grubu’nun tavsiyelerinin dikkate alınmasının ülkedeki durumun düzeltilmesini sağlayabileceğini söyledi.
“Irak’tan çekilme er ya da geç gerçekleşecek; bu çekilme ya 2008’de ya da bundan bir müddet sonra gerçekleşecek. Fakat tedrici çekilmenin Irak güvenlik güçlerinin oluşturulmasıyla ve güvenlik güçlerinin ülkedeki güvenliği sağlayacak gücü kazanmasıyla eş zamanlı olmalıdır” diyen Duleymi, raporda, ABD’nin yaptığı temel yanlışlara değinildiğini söyledi.
Irak’ın eski geçici hükümet dönemindeki başbakanı İyad Allavi ise Baker ve Hamilton tavsiyelerinin çok geç kaldığını belirterek “bu rapor bir buçuk yıl önce, Irak için inisiyatif ortaya koyan Şarm eş-Şeyh toplantısında öngörülen tutumun bir tekrarıdır” dedi.
Irak Komünist Partisi Merkez Komite üyesi Müfid el-Cezairi de raporda, ABD hükümetinin birkaç yıl önce takınması gereken tutumların tavsiye edildiğini belirtti.
Irak Başbakan Yardımcısı Behrem Salih ise raporun Irak’ın ulusal çıkarlarıyla uyumlu olduğunu belirterek James Baker’ın, rapordaki ana hususları kapalı devre tv yayınıyla Irak Başbakanlığına ilettiğini açıkladı.
Kuzey ırak’taki Kürdistan Federasyonu Başkanı Mesut Barzani ise, Irak Çalışma Grubu tarafından hazırlanan raporu, “gerçekdışı ve uygunsuz” diye niteledi.
Baker Raporunda Irak'ta olması gerekenlerin yansıtılmadığını belirten Barzani, ’ABD Başkanı George Bush ve yönetimine eski rejime son verdikleri için minnet duymamıza karşın, Çalışma Grubu’nun birçok değerlendirmesinin gerçek dışı ve uygunsuz olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Raporu hazırlayanların 9 aylık çalışmaları boyunca Kuzey Irak’ı ziyaret etmediği eleştirisini yapan Barzani, “Rapor, iki gün önce James Baker’ın telefonda bize söylediğinin tersini söylüyor’’ diyerek Baker’in telefonda kendilerine Kürdistan’ın özel statüsünü hesaba kattıklarını söylediğini belirtti.
Kerkük’le ilgili olarak, "tüm gecikmelerin ciddi sonuçları olacak ve Kürdistan halkı tarafından kabul edilmeyecek’’ diyen Barzani, Kürt bölgesinde çıkan petrolün paylaşımı konusunda da “Irak anayasasının öngördüğü gibi muamele yapılacaktır'' dedi.
Konuşmasında, Irak'ta demokrasi ve federalizm ilkesine inanan bütün siyasi parti ve gruplara çağrıda bulunduğunu belirten Barzani, Irak sorununun çözümünü, başkalarına bırakmak yerine sorunu Iraklıların bizzat kendilerinin çözme yoluna gitmesi gerektiğini ifade etti.
Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani de Mesut Barzani'nin rapora ilişkin eleştirilerini desteklediğini belirtti.
Baker, raporunda ABD’nin Irak’la ve bölgeyle ilgili politikalarını değiştirmesi, İran ve Suriye ile görüşmeler başlatması isteniyor. Rapor ayrıca Irak Anayasa’sının 140’ıncı maddesi gereğince Kerkük’ün geleceğini belirlemek amacıyla öngörülen referandumun ertelenmesini öneriyor.