YDH- İsrail'de yayımlanan Haaretz gazetesi yazarı Noa Landau, rejim liderlerinin Refah'a saldırı tehditlerinin arka planını sorguluyor. İsrail saldırganlığının genellikle planların önceden açıklanmayan "savaş sanatı"nın geleneksel mantığına aykırı olduğunu belirtiyor ve Netanyahu hükümetinin Refah'a saldırıyı açıkça ilan etmesini eleştiriyor. What's Behind Israel's Rafah Operation Talk? başlıklı yazıyı Keda Bakış çevirdi.
***
Geçtiğimiz birkaç hafta boyunca küresel toplum Gazze'deki çatışmaları yakından izledi ve özellikle de İsrail'in Refah'a yönelik olası işgali üzerinde durdu. Başbakan Bünyamin Netanyahu, askeri eylemlerin planlanması ve onaylanması sürecine dahil olduğuna dair sürekli olarak kamuoyuna yaptığı açıklamalarla bu beklentinin uzamasında merkezi bir rol oynadı.
Örneğin Şubat ayında kabinesi, İsrail ordusu ve savunma kurumlarına Refah'tan sivillerin çıkarılmasına ilişkin bir öneriyi ve bölgedeki Hamas taburlarını dağıtmayı amaçlayan bir askeri harekat planını kabineye sunma talimatı verdiğini açıkladı.
Kısa bir süre önce ofisinden yapılan açıklamada Başbakan'ın Refah planlarını onayladığı ve İsrail ordusunun şu anda bölge sakinlerini tahliye etmeye ve askeri operasyonu gerçekleştirmeye hazırlandığı bildirildi.
Bu söylem çok tuhaf zira bu tür açıklamalara gerek kalmadan planların zaten yürürlükte olduğu açıktır. Dahası, "savaş sanatı "nın temel ilkelerine de aykırıdır. Bir saldırı başlatma niyetinde olanlar bunu genellikle uyarı yapmadan, ideal olarak hedeflerini hazırlıksız yakalayarak, niyetlerini sürekli yayınlamak yerine yaparlar.
İsrailli siyaset uzmanları haklı olarak Netanyahu'nun bu açıklamalardan elde ettiği siyasi avantajların altını çiziyor. Haaretz'de analist olan Yossi Verter'e göre "Refah stratejik bir araç...Kampanyası, destekçilerinde yankı uyandırmak ve koalisyonundaki aşırı sağcı grubun desteğini korumak için özel olarak tasarlanmıştır." Ancak "Refah başlangıcı"nın sadece Netanyahu'yu, destekçilerini ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ya da İsrail'in BM Büyükelçisi Gilad Erdan gibi benzer duyguları yineleyen vekil figürleri içermediğini belirtmek önemlidir.
Örneğin, Washington tarafından çok sevilen sözde muhalefet lideri Benny Gantz var. Kısa bir süre önce Refah'taki askeri operasyonun önemini vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşmesinin ardından Gantz, İsrail'in askeri misyonu sürdürme ve Hamas'ın özellikle Refah'taki askeri altyapısını çökertme konusundaki kararlılığını bir kez daha teyit etti. Görünen o ki tüm İsrail hükümeti Refah'taki Hamas güçlerinin ortadan kaldırılmasının zafere ulaşmak için hayati önem taşıdığı mesajını vermekte birleşmiş durumda.
Netanyahu ve hükümeti Refah'a saldırı tehditlerini yoğunlaştırırken, ABD yönetimi de bu olası askeri harekâtı caydırmak için çabalarını artırıyor.
Refah öncesindeki süreç önemli bir oyuncunun devreye girmesine tanıklık ediyor: ABD yönetimi. Netanyahu ve hükümeti Refah'a saldırı tehditlerini yoğunlaştırırken, ABD yönetimi de bu olası askeri harekâtı caydırmak için çabalarını artırıyor.
Tırmanan bu durum iki ülke arasındaki ilişkilerde ciddi bir gerginliğe yol açtı. Netanyahu, İsrail'in Amerika'nın onayı olsun ya da olmasın harekete geçeceğini açıkça ifade ederek, ABD'nin üst düzey heyetler aracılığıyla tek taraflı herhangi bir saldırıya karşı acil uyarılarda bulunmasına neden oldu.
Daha çok bir iç seçim kampanyasını ya da Amerikan başkanının adaylığı göz önüne alındığında eş zamanlı bir kampanyayı andıran bu açıklamalar çatışması, İsrail ile Hamas arasında Katar'da devam eden müzakerelerde önemli bir kaldıraç görevi görüyor. İsrail heyetinin kısa süre önce Katar'a gitmesi ve saldırı planının tekrar tekrar onaylanmasının zamanlaması sadece bir tesadüf değildi.
Refah'taki mevcut durum ve burada yaşayan Gazzelilerin kaderi, İsrail için müzakerelerde önemli bir koz haline geldi. İsrail, Refah'ın işgalini öne çıkararak bir anlaşmaya varılması için önemli bir uluslararası baskı ve destek oluşturmayı amaçlıyor.
ABD de her türlü alternatif yaklaşıma şiddetle karşı çıkarak bu stratejiyi aktif bir şekilde güçlendiriyor. Eğer bu taktikler rehineleri eve getirecek ve ateşkes sağlayacak başarılı bir anlaşmayla sonuçlanırsa, bu makul bir sonuç olarak değerlendirilebilir. Ancak İsrail'in müzakerelerden bağımsız olarak Refah'ta hala harekete geçebileceği unutulmamalıdır.
Amerikalılar bunun farkında ve aslında Refah'taki durumu ele almanın çeşitli yolları olduğunu kabul ederek desteklerini sunuyorlar.
Eğer bu tehditler tutukluların eve dönmesi için bir anlaşmaya ve ateşkese yol açarsa, bunun bir bedeli olacaktır. Tüm bunlar İsrail'in Refah'ta zaten "harekete geçmeyeceği" anlamına gelmiyor. Ancak Amerikalıların da anladığı ve aslında desteklediği gibi orada harekete geçmenin çok daha fazla yolu var.