Doha'da 'kısmi çözüm' önerisi masada

27 Ekim 2024

Mısır’ın arabuluculuğunda yarın Katar’ın başkenti Doha’da başlayacak müzakerelerde, Gazze’de kısa süreli bir ateşkes ve insani yardım sağlanması karşılığında İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını öngören “mini anlaşma” önerisi ele alınacak.

YDH - Kahire’de perşembe günü Hamas’tan üst düzey yetkili Halil el-Hayye başkanlığındaki bir heyetle görüşen Mısır, yarın (pazartesi günü) Katar’ın başkenti Doha’da Gazze’de ateşkes sağlanmasına yönelik müzakerelerin yeniden başlaması için hazırlıklarını tamamladı.

İsrail ve ABD’nin de katılacağı bu müzakerelerde, "mini anlaşma" olarak adlandırılan bir öneri masada olacak.

Bu öneriye göre, kısa süreli bir sükunet sağlanarak bölgeye insani yardım ulaştırılacak; karşılığında ise belirli sayıda İsrailli esirin serbest bırakılması planlanıyor.

Mısır, müzakereler öncesinde İsrailli yetkililerle yoğun temaslarda bulundu. Mısırlı yetkililer, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun görüşmelere "olumlu yaklaştığı" izlenimini edinmiş olsa da bu tavrın yalnızca "zaman kazanma amaçlı yeni bir taktik" olabileceği endişesi de taşıyor.

Özellikle, ABD seçimlerinde Cumhuriyetçi Donald Trump'ın muhtemel zaferinin, Filistin topraklarında veya Lübnan’da durumu daha da karmaşık hale getirebileceği ihtimali Kahire’de tedirginlik yaratıyor.

Anlaşma önerisi, Gazze’de tutulan bazı İsrailli esirlerin serbest bırakılması karşılığında, özellikle Gazze’nin kuzeyine yönelik gıda ve tıbbi yardım sağlanmasını öngörüyor.

Fakat Mısırlı yetkililer, bu önerinin Gazze'deki krizin uzun vadeli yönetimi konusunda net bir çözüm sunmadığına dikkat çekiyor.

Kahire'den yapılan açıklamalarda, savaşın sonlandırılması için gerçek bir fırsat olduğu vurgulansa da müzakerelerin son anda beklenmedik bir hamleyle kesintiye uğrama olasılığı göz ardı edilmiyor.

Kahire bu süreçte ABD’nin desteğine güveniyor; kısa süre önce ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, bölgeye bir ziyaret gerçekleştirerek müzakerelerin ilerlemesi için yoğun çaba sarf etmişti.

Son iki gün içinde İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin Bet'ten bir heyet, ikinci kez Kahire’ye ziyarette bulundu.

Daha önce kurumun başkanı Ronen Bar'ın gerçekleştirdiği ziyaretin ardından, yeni atanan Mısır istihbarat başkanı Hasan Reşad ve diğer yetkililer, İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad başkanı David Barnea ile anlaşma önerisinin detaylarını ve uygulanma mekanizmalarını görüştü.

Mısırlı istihbarat yetkilileri, Doha’da ele alınacak konuların netleşmesi durumunda, anlaşmanın hızla hayata geçirilebileceğini belirtiyor.

Özellikle bu anlaşmanın bazı çifte vatandaş esirleri de kapsadığı ifade ediliyor.

İsrailli esirlerin aileleri ise, Netanyahu’dan müzakere ekibine tam yetki verilmesini talep ediyor. Aileler, sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptıkları açıklamada, Doha Zirvesi’nde esir takasına yönelik bir anlaşmaya varılması için pazar günü gösteri yapacaklarını duyurdu.

“Herkesin bir an önce geri dönmesi, hayatta kalanların kurtarılması ve hayatını kaybedenlerin uygun şekilde defnedilmesi için anlaşmaya varılmalı,” diyen aileler, Tel Aviv'de büyük bir protestonun yanı sıra, ülke genelinde pek çok yürüyüş ve gösteri düzenleyeceklerini bildirdi.

Bu gösterilerin, İsrail hükümetinin 7 Ekim saldırısının birinci yıldönümünü anma etkinlikleriyle aynı anda gerçekleşeceği kaydedildi.

Esir yakınları, anlaşmanın daha fazla geciktirilmemesi gerektiğini vurgulayarak, önceki müzakerelerde yaşanan gecikmelerin bazı esirlerin hayatına mal olduğunu hatırlattı.