ABD ve Suudilerin yeni gündemi: Ortadoğu NATO'su

05 Kasım 2024

ABD ve Suudi Arabistan'ın, İsrail'le normalleşme anlaşmasından ayrı bir güvenlik anlaşmasını görüştüğü bildiriliyor.

YDH- İsrailli gazeteci Barak Ravid'in, ABD'li haber sitesi Axios'taki haberine göre, Amerika Birleşik Devletleri ve Suudi Arabistan şu anda İsrail'le yapılan büyük anlaşmadan farklı bir güvenlik anlaşması için görüşmeler yürütüyor.

Amerikalı kaynaklara göre, Biden yönetiminin son yıllarda diğer Körfez ülkeleriyle imzaladığı ve ABD'nin bölgedeki konumunu güçlendiren anlaşmalara benzer iki taraflı bir ABD-Suudi güvenlik anlaşması gündeme geldi.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi üç kaynak, bu potansiyel güvenlik düzenlemesinin İsrail'i de içeren kapsamlı bir anlaşmayı kapsamayacağını belirtiyor.

Tam bir savunma paktı oluşturmayacak olsa da, hem Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MBS) hem de Beyaz Saray, Başkan Biden'ın Ocak ayında görevden ayrılmasından önce bir güvenlik anlaşmasını sonuçlandırmayı hedefliyor.

Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan geçen hafta Suudi Arabistan'da katıldığı bir konferansta ABD'nin krallık için bölgede güvenilir bir ortak olduğunu söyledi:

“Bugün ABD ile çalışma ilişkilerimiz, ulusal güvenlik alanı da dahil olmak üzere ekonomik işbirliği konularında da şimdiye kadar sahip olduğumuz en iyi ilişkiler arasında yer alıyor ve çok iyi bir ilerleme kaydediyoruz”

Geçtiğimiz dört yıl boyunca Biden yönetimi Körfez'de artan Çin ve Rus etkisini geri püskürtmeye çalıştı.

Mart 2022'de Biden Katar'ı NATO üyesi olmayan önemli bir müttefik olarak tanımladı. 

Eylül 2023'te ABD ve Bahreyn Kapsamlı Güvenlik Entegrasyonu ve Refah Anlaşması imzaladı. 

Bir yıl sonra Biden Birleşik Arap Emirlikleri'ni Büyük Savunma Ortağı olarak belirledi.

ABD'li yetkililer, bölgede Çin'e yakınlaşan ve Rusya'dan stratejik sistemler satın almaktan söz eden bazı ülkelerin rotalarını değiştirdiklerini ve bugün ABD'ye eskisinden çok daha yakın olduklarını söylüyor.

7 Ekim'den önce Biden yönetimi, Suudi Arabistan ve İsrail'i kapsayan ve iki ülke arasında bir barış anlaşmasını da içeren önemli bir anlaşmayı müzakere etme sürecindeydi.

Beyaz Saray ve Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçiliği yorum yapmayı reddetti.

Biden'ın görev süresi sona ermeden son işbirliği

Beyaz Saray, böyle kapsamlı bir çerçevenin Senato onayı olasılığını artıracağına inanarak, önerilen mega anlaşmaya bir ABD-Suudi savunma anlaşması ve bir sivil nükleer işbirliği anlaşması eklemeyi amaçladı. 

Veliaht Prens MBS, önemli bir anlaşmanın ancak Biden yönetimi sırasında siyasi olarak uygulanabilir olacağını kabul etti. 

Ancak müzakereler 7 Ekim'deki saldırılarla sekteye uğradı. 

Gazze ve Lübnan'da devam eden İsrail saldırganlığı ve Suudi Arabistan'ın Filistin devleti talepleri, İsrail ile Suudi Arabistan arasında yakın gelecekte bir anlaşma yapılmasını olanaksız hale getirdi. 

Son haberlere göre Suudi ulusal güvenlik danışmanı Musab bin Muhammed el-Ayban geçen hafta Beyaz Saray'ı ziyaret ederek ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ve Biden'ın danışmanları Brett McGurk ve Amos Hochstein ile görüştü. 

Ayrıca Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile de görüşmelerde bulundu. Bu görüşmelerin odak noktasını ABD-Suudi ikili ilişkilerinin geliştirilmesi, özellikle de her iki tarafın da Biden'ın görev süresi sona ermeden önce sonuçlandırmayı umduğu bir dizi güvenlik, teknoloji ve ekonomik anlaşmalar oluşturdu. 

Görüşülen güvenlik anlaşmasının, İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkileri normalleştirmeyi amaçlayan mega anlaşmayı ilerletme çabalarından farklı olduğu kaydedildi.