'Sırbistan, gazetecileri gözetlemek için İsrail yazılımı kullandı'

16 Aralık 2024

Uluslararası Af Örgütü, Sırbistan’ın gazetecileri ve aktivistleri gözetlemek için İsrailli Cellebrite şirketine ait casusluk teknolojisini kullandığını iddia eden bir rapor yayımladı. Rapor, ayrıca yerli NovaSpy yazılımının da bu gözetim faaliyetlerinde devreye sokulduğunu ortaya koyuyor.

YDH - Uluslararası Af Örgütü tarafından hazırlanan rapora göre, Sırbistan makamları, onlarca gazeteci ve aktivistin telefonlarını izlemek için İsrailli Cellebrite şirketine ait casusluk teknolojisini kullandı.

Bugün yayımlanan raporda, iki farklı vakada, casusluk amacıyla hedef alınan telefonların kilidini açmak için İsrail teknolojisinin kullanıldığı belirtiliyor.

Yetkililerin, cep telefonlarının ekran görüntülerini almak, telefon rehberlerini kopyalamak ve bu verileri hükümetin kontrolündeki bir sunucuya yüklemek için NovaSpy adlı yerli casus yazılımı da devreye soktuğu ifade ediliyor.

Rapor ayrıca, aktivistlerin ve gazetecilerin, "Sırp polisi ve güvenlik yetkilileriyle yaptıkları doğrudan görüşmelerin ardından telefonlarında şüpheli faaliyetler gözlemlediklerine" dair şikayetlerini de belgeliyor.

Af Örgütü’ne göre, Sırbistan bu telefon dinleme cihazlarını İsrailli şirketten, Avrupa Birliği’ne (AB) katılım sürecine uyum amacıyla alınan yardım paketinin parçası olarak elde etti.

Rapora göre, 2017-2021 yılları arasında Norveç hükümetinin finanse ettiği ve Birleşmiş Milletler Proje Hizmetleri Ofisi (UNOPS) tarafından yönetilen bu paket, Sırbistan İçişleri Bakanlığı’na organize suçlarla mücadelede destek olmak için sunuldu.

Sırbistan İstihbarat Teşkilatı ise yayımlanan raporu yalanladı. Yapılan açıklamada, raporun "mesnetsiz iddialar" içerdiği ve teşkilatın tüm faaliyetlerini iç hukuk çerçevesinde yürüttüğü savunuldu.

Cellebrite'ın Pazarlama Müdürü David Gee, Reuters ajansına yaptığı açıklamada, "Eğer doğruysa bu suçlamalar, şirketin son kullanıcı lisans sözleşmesinin (EULA) ihlali anlamına gelir," diye konuştu.

Gee, ayrıca şirketin, "teknolojisinin Sırp yetkililer tarafından kullanımını engelleyebileceğini" ve "cihazlara gözetleme yazılımı yerleştirilmesini kesinlikle desteklemediğini" ifade etti.