YDH - Slovakya Başbakanı Robert Fico, 23 Aralık’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmek üzere Moskova’ya gidecek.
Ziyaret, Ukrayna üzerinden Rus gazının Avrupa’ya transit geçişinin 1 Ocak 2025 itibarıyla sona ermesiyle ilgili endişelerle ilgili.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandr Vucic, bu görüşmenin Slovakya’nın enerji tedarikinin geleceği açısından kritik bir öneme sahip olduğunu belirtti.
Vucic, Slovakya’nın Ukrayna güzergahından gaz geçişinin durdurulmasının ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağından endişe duyduğunu ifade etti. Pink TV’ye konuşan Vucic, “Fico, bir AB ülkesinin lideri olarak Putin’e gidecek. Bu durum diğer AB liderleri arasında karmaşık bir tartışmaya yol açabilir,” dedi.
Slovakya Başbakanı Fico, geçtiğimiz günlerde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i rüşvet girişiminde bulunmakla suçladı. Fico’ya göre Zelenskiy, gaz transitinden kaynaklanan 500 milyon avroluk kaybın, Rusya'nın dondurulan varlıklarından karşılanması durumunda Slovakya’nın NATO konusunda Ukrayna’yı destekleyip desteklemeyeceğini sordu. Fico, bu teklifi “saçma” olarak nitelendirerek “Asla!” şeklinde yanıt verdiğini belirtti.
Ayrıca Fico, Ukrayna’nın Slovakya ekonomisine zarar verdiğini ve Avrupa Birliği ülkelerinin bu duruma sessiz kalmasının kabul edilemez olduğunu dile getirdi.
2019 yılında imzalanan mevcut doğalgaz transit anlaşmasının 2024 sonunda sona erecek olması, Avrupa’nın enerji gündemini yeniden şekillendiriyor. Zelenskiy, Ukrayna’nın bu sözleşmeyi uzatma niyetinde olmadığını daha önce defalarca belirtmişti.
Öte yandan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 19 Aralık’ta yaptığı açıklamada, transit geçişin durdurulmasına hazır olduklarını ifade etti: “Bu sözleşme olmayacak. Biz hayatta kalırız, Gazprom da hayatta kalır.”
Ukrayna üzerinden gaz geçişinin durdurulması, Rus enerji devi Gazprom için büyük bir gelir kaybı anlamına geliyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı’na göre bu karar, yıllık yaklaşık 5,3 milyar dolarlık bir kayba yol açabilir.
Öte yandan, Slovakya, Macaristan, Avusturya ve İtalya’dan enerji şirketleri Avrupa Komisyonu’na bir çağrıda bulunarak, gaz geçişinin sürdürülmesi için bir çözüm bulunmasını istedi. Fakat Avrupa Komisyonu, transit geçişi sürdürmeye yönelik bir planları olmadığını ve Avrupa’nın alternatif enerji kaynaklarına hazır olduğunu açıkladı.
Rusya, Ukrayna’daki savaş öncesinde Avrupa Birliği’nin gaz ihtiyacının üçte birinden fazlasını sağlıyordu. Ancak bu oran şu anda yüzde 10’un altına düşmüş durumda. Gazprom’dan gelen boru hattı gazının Avrupa enerji piyasasındaki payı ise sadece yüzde 5 civarına geriledi.
Ukrayna güzergahının 2025 itibarıyla devre dışı kalacak olması, Rusya’nın Avrupa’ya gaz sevkiyatında yalnızca Türk Akımı hattını geriye bırakıyor. Avrupa Komisyonu, transit geçişin sona ermesine rağmen enerji tedarikinde bir kriz beklenmediğini ve bölgenin alternatif kaynaklarla bu boşluğu doldurabileceğini ifade ediyor.