Trump-Netanyahu anlaşması: Ateşkes karşılığı ‘normalleşme’

03 Şubat 2025

Netanyahu ile Trump arasındaki görüşme başlıyor. Görüşmelerde ateşkesin devamı, esirlerin serbest bırakılması ve İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesi konularının ele alınması bekleniyor.

YDH - İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, dün Washington'a gitmeden önce ABD Başkanı ile görüşmek üzere, Donald Trump ile Hamas'a karşı zafer kazanma, esir takası ve İran ekseniyle yüzleşme gibi stratejik konuları ele alacağını belirtti.

Netanyahu, Trump ile ortak çalışmanın İsrail'in güvenliğini güçlendirebileceğini ve barış çemberini genişletebileceğini düşündüğünü ifade etti.

Bu görüşmenin özel bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Netanyahu, ABD Başkanı'nın İsrail Başbakanı'nı ilk yabancı lider olarak kabul etme kararının, aralarındaki ittifakın ve İbrahim Anlaşmaları'na yol açan ilişkinin gücünü yansıttığını söyledi.

Netanyahu'nun ofisi ayrıca, Beyaz Saray'da yarın yapılması planlanan görüşmenin Gazze'deki duruma ve tutuklu sorununa da odaklanacağını duyurdu.

Netanyahu'nun "barışı genişletme" ve normalleşme amaçlı İbrahim Anlaşmaları’na yaptığı gönderme, Trump-Netanyahu arasındaki salı günkü görüşmede ele alınacak temel konuya dair İsrail'de tartışmaları başlattı.

Özellikle Netanyahu'nun Gazze müzakerelerinde İsrail heyetiyle ilgili aldığı dikkat çekici bir karar bu tartışmaları alevlendirdi.

İsrail'in Kanal 12 televizyonu, Mossad Başkanı David Barnea yerine Stratejik Planlama Bakanı Ron Dermer'in müzakere heyetinin başına getirilmesinin, "güvenlik odaklılıktan diplomatik odaklılığa geçişi yansıttığını" belirtti.

Kanal, amacın artık sadece esirleri geri getirmekle sınırlı olmadığını, Gazze'de Hamas'ın varlığını sona erdirmeyi de kapsadığını, Netanyahu'nun Trump yönetimi tarafından takdir edilen Dermer'e karmaşık siyasi müzakereleri yönetmek için ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

Kanalın konuya vakıf bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, "İsrail ateşkesi sürdürmeye ve Filistinli esirleri serbest bırakmaya hazır, ancak Hamas'ın Gazze'yi yönetmediğinden emin olmadan savaşı bitirmeyecek."

İsrailli siyasi analist Yossi Melman ise, Netanyahu'nun Dermer'i müzakere heyetinin başkanı olarak atama nedenlerine ilişkin önceki tahminleri düzelterek, "Analistler yanılıyordu. Bibi (Netanyahu), anlaşmayı geciktirmek ve sabote etmek için Barnea'yı esir takası müzakere heyeti başkanlığından uzaklaştırmadı. Aksine, Trump ve ekibi anlaşmayı hızlandırmak ve Suudi Arabistan ile bölgesel bir düzenlemeye genişletmek istiyorlar," diye konuştu.

Bu durum, İsrail'in Gazze dosyasını bölgedeki normalleşmeyle ilişkilendirme çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Kan televizyonu ise, "Netanyahu'nun koalisyon hükümetindeki parti liderleriyle Suudi Arabistan ile normalleşme görüşmelerinde büyük ilerleme kaydedilme olasılığını konuştuğunu" aktardı.

Kanala göre Netanyahu, "normalleşme görüşmelerinde ilerleme kaydetmek karşılığında koalisyon ortaklarını taviz vermeye ikna etmeyi amaçlıyor ve bu durum tarihi bir fırsat olarak görülüyor."

Başbakan, ilk aşamada "koalisyonun geleceğini tehdit eden ve son zamanlarda ortaya çıkan tehlikeleri azaltmayı ve ortadan kaldırmayı ve ardından normalleşme sürecini tamamlamayı planlıyor ki bu sürecin aşamalar halinde gerçekleşmesi ve zaman alması bekleniyor."

Aynı doğrultuda, Israel Hayom gazetesi, İsrail'in geniş kapsamlı bir siyasi anlaşmaya doğru ilerliyor olabileceğini, "ayaklarının Gazze'de, başının ise Suudi Arabistan'da olduğunu" belirtti.

Gazeteye göre, ikinci aşamaya ilişkin görüşmeler alışılageldiği gibi yürütülmeyecek, "bu sefer Beyaz Saray tarafından yönetilecek."

Gazete, Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff'un Katar Başbakanı ve diğer Mısırlı yetkililerle görüşmesinin beklendiğini ve ardından İsrail heyetinin müzakerelere gitme tarihinin belirleneceğini kaydetti.

Buna karşılık, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman, dün Türkiye Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, "İsrail ile Hamas arasındaki ikinci aşama müzakerelerinin pazartesi günü başlaması gerektiğini" vurguladı (anlaşmanın ilk aşamasının on altıncı gününden sonra).

Bu durumun gerçekleşeceği, ancak görüşmelerin bu kez Washington'da başlayacağı belirtildi.

Daha önceki görüşmeler Doha veya Kahire'de yapılıyordu. Kanal 12, ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff'u "anlaşma yapmaya alışkın bir iş adamı" olarak tanımladı.

Kanal, Witkoff'un göreve gelmesinin "arabulucularla ve Hamas ile müzakerelerin yönetiminde belirgin bir değişikliğe" yol açtığını belirtti ve Witkoff'un özellikle İsrail ve Katar arasında "mekik diplomasisi" tarzında çalışacağını, İsrailli müzakerecilerle Washington'da, Katarlı ve Mısırlı arabulucularla ise Doha'da görüşeceğini öngördü.