İsrailli erkekler askerlikten kaçıyor

19 Şubat 2025

İsrail’de yeni yayınlanan bir raporda, Yeşivaya kaydolan Haredi erkeklerin sayısında bir önceki yıla göre “büyük bir artış” olduğu bildirildi.

YDH- “İsrail Demokrasi Enstitüsü”nün ultra-Ortodoks toplumuna ilişkin yıllık raporunda yayınladığı rakamlara göre, Ocak 2023'e kıyasla Ocak 2024'te yeşivalara  (Yahudi dini okulları) kayıtlı öğrenci sayısında 2015'ten bu yana görülen en büyük artış yaşandı.

Enstitü, iki zaman dilimi karşılaştırıldığında tam zamanlı eğitim gören ultra-Ortodoks erkeklerin sayısında yüzde 8,5'lik bir artış olduğunu söylüyor.

Enstitü, son on yılda yeşiva ve kollel öğrencilerinin sayısının %83 arttığını, İsrail ordusuna katılan Haredi erkeklerin sayısının ise %36 düştüğünü belirtiyor.

Enstitü, kesin olmadığını vurguladığı 2024 yılı verilerinin de ultra-Ortodoks erkekler arasındaki istihdam oranında bir düşüşe işaret ettiğini belirtiyor: 2023'teki %55,5'e kıyasla %54.

Ultra-Ortodoks kadınların istihdamdaki payı neredeyse değişmedi ve Haredi olmayan toplumda görülen oranlara benzer.

Enstitü’ye göre, Haredi çocukların %47'si yoksulluk sınırının altında yaşarken, bu oran genel nüfusta %28 ve Haredi haneler vergi ve Ulusal Sigorta ödemeleri gibi zorunlu mali ödemelere çok daha az katkıda bulunmakta.

Haredi olmayan haneler, düşük gelir seviyeleri nedeniyle ultra-Ortodoks hanelere kıyasla bu tür aylık ödemeler için ortalama üç kat daha fazla harcama yapmakta. Sırasıyla 4.496 NIS (yaklaşık 1.270 $) ve sadece 1.469 NIS (415 $).

Haziran ayında Yüksek Adalet Mahkemesi oybirliğiyle aldığı dönüm noktası niteliğindeki bir kararla, hükümetin ultra-Ortodoks yeşiva öğrencilerini askere alması gerektiğine hükmetti.

O zamandan bu yana binlerce askere alma emri çıkmasına rağmen çok az Haredim askere alındı ve askerlik yapmaya uygun olanların ezici çoğunluğu ordu dışında kaldı.

Enstitü, ultra-Ortodoks milletvekillerinin, cemaatlerinin yeşiva öğrencilerinin askerlik muafiyetlerini genişletecek bir yasa çıkarmaya çalıştığını belirtti.

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz da bundan birkaç gün önce yaptığı açıklamada, Chabad'a gönderilenler de dahil olmak üzere, Haredi Yahudilerinin sadece %7'sinin zorunlu askerlik çağrılarına yanıt verdiğini söylemişti.

Katz, zorunlu askerlik yasasının bütçeden önce geçmesi gerektiğini sözlerine eklemişti.