İsrail'de sağcılar, 'derin devletle' mücadele çağrısı yapıyor

17 Mart 2025

İsrail Başbakanı Netanyahu'nun, 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonunda yaşanan istihbarat başarısızlığı nedeniyle Şin Bet Başkanı Ronen Bar'ı görevden alma niyetini açıklaması, İsrail'de siyasi tartışmalara yol açtı.

YDH - İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile güvenlik kurumları arasındaki gerilim, 7 Ekim 2023'te meydana gelen Aksa Tufanı operasyonunda yaşanan istihbarat başarısızlığı nedeniyle tırmanıyor.

Netanyahu, dün yaptığı açıklamada, iç istihbarat teşkilatı Şin Bet'in başkanı Ronen Bar'ı görevden alma niyetini hükümete sunacağını duyurdu.

Netanyahu, İsraillilere yönelik bir video mesajında, başbakanın Şin Bet başkanına tam olarak güvenmesi gerektiğini belirterek, "Benim (ona karşı) bir güvensizlik hissim var," dedi.

İsrail'in "7 cephede varoluşsal bir savaş" yürüttüğünü iddia eden Netanyahu, bu adımın "teşkilatın yeniden yapılandırılması, savaşın tüm hedeflerine ulaşılması ve gelecekteki felaketlerin önlenmesi" için gerekli olduğunu savundu.

Bu açıklama, Şin Bet'in 4 Haziran'da yayımladığı ve 7 Ekim 2023 olaylarına ilişkin soruşturma sonuçlarında hükümeti ve başbakanı Aksa Tufanı operasyonuna neden olmakla ve operasyonla başa çıkmakta başarısız olmakla suçlamasının ardından geldi.

Şin Bet, "saldırı konusunda uyarıda bulunmakta" başarısız olduğunu kabul etti.

Bunun beraberinde Netanyahu ile Şin Bet yöneticileri arasındaki gerilim daha da arttı. Netanyahu, Şin Bet'in eski başkanı Nadav Argaman'ı kendisine "mafya usulü" şantaj yapmakla suçlayarak polise şikâyet etti.

Argaman, basın verdiği röportajında, Netanyahu'nun Bar'ı görevden alması hâlinde skandalları ifşa etmekle tehdit etmişti.

Argaman, "Netanyahu ve hükümeti, Bar'ı görevden almanın yasa dışı olduğunu çok iyi anlıyorlar, özellikle de Netanyahu şahsen. Eğer hükümet başkanı Ronen'i kovarsa, bu bir çıkar çatışması olur ve mahkemede geçerli olmayacak açık bir yasa ihlali olur. O zaman ben şahsen sessiz kalmayacağım ve onunla yaptığım ikili görüşmelerde bazı şeyleri ve skandalları ifşa etmek zorunda kalacağım," ifadelerini kullandı.

Netanyahu'nun saldırıları sadece Argaman ile sınırlı kalmadı, Bar'ı da hedef aldı.

Netanyahu, Bar'ı, 7 Ekim'deki "yıkıcı başarısızlığın" ardından kendisini görevden uzaklaştırmayı ve Şin Bet'i yeniden yapılandırmasını engellemeyi amaçlayan sistematik bir şantaj ve baskı kampanyasına katılmakla suçladı.

Hiçbir baskıya boyun eğmeyeceğini belirten Netanyahu, "Mafya tarzı suç tehditleri beni caydırmayacak ve İsrail vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için ne gerekiyorsa yapacağım," diye konuştu.

Netanyahu'nun Bar'ı görevden alma hamlesi, İsrail kamuoyunda farklı tepkilere yol açtı.

Başsavcı Gali Baharav Miara, Netanyahu'nun Bar'ı görevden almadan önce kendisine danışması gerektiğini belirterek, "Bu görevden almalar yasa dışı," dedi ve Netanyahu'dan Bar'ı görevden alma kararını yürürlüğe koymadan önce kendisine bildirmesini istedi.

Netanyahu ve sağcı bakanları da Miara'yı görevden almaya çalışıyor.

Eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Baharav Miara'nın Şin Bet başkanını görevden almayı reddetmesi üzerine, "Derin devletin yönetimine son verme zamanı geldi ve hukuk danışmanı da görevden alınmalı," ifadesini kullandı.

Ben-Gvir, Netanyahu'nun adımını memnuniyetle karşılayarak, "Bunu uzun zamandır talep ediyordum, Trump'tan derin devleti nasıl ortadan kaldıracağımızı öğrenmeliyiz," şeklinde konuştu.

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich de "Şin Bet başkanının değiştirilmesi gerekli bir adım ve en iyisi sorumluluğu üstlenip bir yıldan uzun süre önce istifa etmesiydi," değerlendirmesinde bulundu.

Muhalefet lideri Yair Lapid ise "Şin Bet başkanını görevden alma kararının açıklanma zamanlaması tesadüf değil, karar başbakanlığın savaş sırasında Katar'a danışmanlık sağlamasıyla ilgili (Katar Gate) davasından kaynaklanıyor," dedi.

Bunun yanı sıra Lapid, "Karar sorumsuzca ve Netanyahu'nun ciddi bir sorumluluk eksikliği ve sinir kaybı göstergesi. 7 Ekim'deki felaketin sorumluluğunu kendisinden uzaklaştırmak için Bar'ı suçlaması ona fayda sağlamayacak," diyerek muhalefetin karara itiraz edeceğini ve "iptal etmek için her yolu deneyeceklerini" açıkladı.

Eski Savunma Bakanı ve Devlet Kampı Partisi lideri Benny Gantz, Netanyahu'nun kararını "devletin güvenliğine vurulan ağır bir darbe" olarak nitelendirdi ve siyasi ve kişisel nedenlerle İsrail toplumunun parçalanmasıyla tehdit ettiğini söyledi.

Evimiz İsrail Partisi lideri Avigdor Lieberman ise "Hertzi Halevi oyunun dışında, Bar yolda, sıra piramidin başındaki, 7 Ekim hükümet başkanına geldi," açıklamasını yaptı.

Netanyahu'nun açıklamasından birkaç saat sonra, İsrailliler Tel Aviv'deki Azrieli kavşağını kapatarak bu adımı protesto etti.

Çarşamba günü Şin Bet başkanının görevden alınması oturumuyla eş zamanlı olarak gösterilere başlama çağrıları arttı.