New York Times: Suriye serserilerin ve korkunun sardığı bir şehir

20 Nisan 2025

New York Times’a konuşan görgü tanıkları, silahlı grupların üç gün boyunca evleri basarak infazlar gerçekleştirdiğini aktardı; kentteki cesetler toplu mezarlara gömülürken, Suriye’de faaliyet gösteren Heyet Tahrir eş-Şam örgütünün başı Colani'nin bölgeyi yabancı gazetecilere kapatması, uluslararası kamuoyunun bilgiye ulaşmasını engelledi.

YDH- New York Times’ın araştırma raporuna göre, Suriye’nin Banyas kentinde Mart ayı başında yaşanan üç günlük mezhep temelli şiddet, bölgeyi büyük bir kaosa sürükledi.

Sokaklar terkedilmiş, binalar harabe halindeydi. Yanmış araçlar arasında dolaşan acil durum çalışanları, bir mobilya mağazasını geçici morg olarak kullanıyordu.

Ceset taşıyan kamyonetler günlerce kente giriş yaptı. Yerel halk, ölen yakınlarının kalıntılarını bulmaları için 'güvenlik güçlerine' yalvarıyordu.

New York Times’a göre, üç gün süren katliamda çoğu Alevi olmak üzere bin 600’den fazla sivil hayatını kaybetti.

Tanık ifadeleri ve video görüntüleri, infazların ev ev yapıldığını gösterdi. Görüşmeler ve yerel tanıklıklar, mezhepçi şiddetin boyutlarını ortaya koydu.

Sonraki üç gün boyunca silahlı gruplar Baniyas'a terör yağdırdı.

Mahalle sakinlerinin anlattığına göre silahlı kişiler kapı kapı dolaşarak Alevileri evlerinde öldürdü.

İki komşusunun anlattığına göre, bir apartmanda bir grup adam apartman sakinlerinden birini dizlerinin üzerine çöktürdü, ona “Alevi köpeği” dedi ve onu vurmadan önce havlamasını istedi.

Ölenlerin cesetleri rejim denetiminde toplu mezarlara gömüldü ancak yeni rejimin bölgeyi yabancı gazetecilere kapatması, uluslararası kamuoyunun bilgiye ulaşmasını engelledi.

Suriye’de faaliyet gösteren Heyet Tahrir eş-Şam örgütünün lideri Colani, isyancı gruplar ve radikal unsurlar üzerindeki kontrolü sağlamakta zorlanıyor.

Katliama karışan gruplar, ''Esad hükümetinin geçmişteki suçları''na misilleme yaptıklarını iddia ederken, HTŞ örgütü rejimi sivillere zarar verenleri yargılayacağını iddia etti ve soruşturma başlattı. 

Banyas’taki mezhep temelli şiddet, bölge halkını kitlesel göç etmeye ve saklanmaya zorladı; yaklaşık 20 bin kişi Lübnan’a sığındı.

Bölgedeki çatışmalar, ana polis karakolunun kuşatılması ve Lazkiye’deki topçu saldırılarıyla şiddetlendi, halk ise sahilin artık bir savaş alanına dönüşmesinden endişe duyuyor.

Alevi sakinlerden Siba, babası ve kardeşinin katledilmesinin ardından, evinin bahçesinde onları cansız bedenleriyle buldu. Siba içeri koştu ve tüm vücudu titreyerek yere yığıldı:

“Çığlık atıyor ve ağlıyordum. O anda aklımı kaybettim.”

Gitmeden önce içlerinden birinin durakladığını ve ona dik dik baktığını söyledi Siba.

Siba'nın tanıklığına göre, HTŞ'nin silahlı adamları, “Ne oldu, şimdi de korktun mu?” diye 'hırlayarak' “Senin için geri geleceğiz.” demiş. 

Silah sesleri kesilince yakındaki bir ormanlık çalılığa koştu. İki gün boyunca orada kaldı, bahçelerinde kanlar içinde yatan babasının ve kardeşinin görüntüsünü aklından çıkaramadı:

“Babam bizim aşkımızdı, o evimizin direğiydi. Adamlar şeytan gibiydi, babamı öldürdüler.”

Siba ormanlık alandan eve dönemeyecek kadar korkmuştu ama kocası Muhanad arabasıyla geri döndü ve cesetleri yerde buruşmuş halde buldu. Günler sonra Muhanad New York Times’a şunları söyledi:

“Ne diyebilirim ki? Korku içinde yaşıyoruz. Ölüm, ölüm her yerde.”

HTŞ rejiminin silahlı grupları terk edilmiş binalardan faydalanarak evleri ve dükkanları yağmaladı. Bulabildikleri her şeyi aldılar: çatılardan güneş panelleri, apartmanlardan mobilyalar, jeneratörler için lityum piller.

Banyas’ta çoğu çocuk olmak üzere en az 368 kişi hayatını kaybetti.

Çatışmalar sırasında binlerce insan evlerini terk etti; bazıları ormanlara sığınırken, diğerleri araçlarla kaçmaya çalıştı ancak kurulan kontrol noktaları Alevilerin çıkışını engelledi.

Hastane morgları kapasitesini aşarken, insanlar sevdiklerini bulmak ve gömmek için sokaklara döküldü.

Banyas'taki durum, rejimin yeni yönetimi altındaki kontrolsüzlüğü ve sistematik intikam çılgınlığını gözler önüne sererken HTŞ 'yetkilileri' New York Times'ın sorularına cevap vermeyi reddetti.