YDH- The Guardian'ın aktardığı habere göre, ticaret verilerinin yeni analizi, İngiltere hükümetinin eylül ayında İsrail'e yönelik kritik silah ihracat lisanslarını askıya almasına rağmen, İngiliz firmalarının bu ülkeye mühimmat dahil binlerce askeri malzeme göndermeye devam ettiğini ortaya koydu.
Araştırmanın ayrıca, İngiltere'nin F-35 parçalarını doğrudan İsrail'e satmaya devam edip etmediği konusunda soru işaretleri yarattığını vurgulayan gazete, “Hükümet, bu parçaların yalnızca ABD'li üretici Lockheed Martin'e satılması gerektiğini taahhüt etmişti; bu kısıtlama, F-35'lerin küresel tedarik zincirinin kesintiye uğramaması için uygulanıyordu. Hükümet, bu durumun ‘ulusal güvenlik ve NATO için hayati’ olduğunu savunmuştu.”
Araştırma tepkilere yol açtı: İstifa gerekebilir
Eski İşçi Partisi Maliye Sözcüsü John McDonnell, bulgular üzerine tam bir soruşturma çağrısında bulundu. McDonnell, Dışişleri Bakanı David Lammy'nin eylül ayında parlamentoya "İngiltere'nin İsrail'e gönderdiklerinin çoğunun savunma amaçlı olduğunu" söyleyerek bakanlık kurallarını ihlal ettiğinin kanıtlanması halinde bunun istifa nedeni olacağını vurguladı.
McDonnell şunları ekledi:
"Hükümet, İsrail'e silah tedarikini gizlilik perdesi altında yürüttü. Bu endişe verici kanıtlara yanıt olarak şeffaf olmalı ve Netanyahu'nun Gazze Şeridi'ni ilhak etme ve bölgeyi etnik temizliğe tabi tutma planlarında İngiliz yapımı silahların kullanılmasını önlemek için tüm ihracatı durdurmalı."
Araştırma nasıl yapıldı?
“Filistinli Gençlik Hareketi, İlerici Enternasyonal ve Özgür Filistin İçin İşçiler” tarafından ortaklaşa yürütülen araştırma, İsrail vergi dairesinin ithalat verilerini kullanarak 200 silah ihracat lisansının İsrail'e ne tür ithalatlara izin verdiğini ortaya çıkarmaya çalıştı. Çalışmanın, mart ayına kadar olan ilk yedi aylık dönemi kapsadığı belirtildi.
Hükümetin savunması ve eleştiriler
İşçi Partisi hükümeti eylül ayında, Gazze'de "saldırı amaçlı kullanılabilecek" 29 silah ihracat lisansını askıya aldı ve 200 lisansı geçerli bıraktı. Ayrıca, F-35 programında kullanılan ekipmanlar için istisna tanıdı ve "ulusal güvenlik" gereği bu tedarik zincirinin korunması gerektiğini belirtti.
The Guardian'a göre, ancak yeni araştırma, İsrail'in savunma ve saldırı amaçlı ekipman tedariki arasındaki ayrımın geçerli olup olmadığını sorguluyor. Özellikle de İsrail ordusunun ihraç edilen mühimmatı nasıl kullandığını denetleyecek bir mekanizma bulunmaması endişe yaratıyor.
Çarpıcı Rakamlar
Ekim 2023'ten bu yana İsrail'e 14 askeri sevkiyat yapıldı: 13'ü Ben Gurion Havaalanı'na hava yoluyla, 1'i Hayfa'ya deniz yoluyla (160.000 parça).
Eylül 2024'ten itibaren, "bomba, el bombası, torpido, mayın, füze ve benzeri savaş mühimmatları" kategorisinde 8.630 ürün ihraç edildi.
Aynı dönemde 146 zırhlı savaş aracı ve parçası gönderildi.
Sevkiyatların toplam değeri 500.000 sterlin civarında.
F-35 parçaları tartışması
Araştırmaya göre, İngiltere'nin İsrail'e uçak parçası ihracatı Eylül'den bu yana değişmedi, ancak veriler bunların askeri parça olup olmadığını açıklamıyor. Coventry South Milletvekili Zarah Sultana, "Hükümet bize 'kask ve gözlük' dedi, ancak gerçekte binlerce silah gönderdiler" ifadelerini kullandı. Sultana, sosyal yardım kesintilerine karşı oy verdiği için İşçi Partisi'nden ihraç edildi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan açıklama
Bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, "Gazze'de uluslararası insani hukuk ihlali riski taşıyan lisansları askıya aldık. Kalan lisansların çoğu sivil veya yeniden ihracat içindir. F-35 programı ise NATO'nun stratejik rolü nedeniyle istisnadır. İngiltere'nin Gazze'de kullanılmak üzere başka silah lisansladığı iddiası yanıltıcıdır" iddiasında bulundu.
Sözcü ayrıca, "İsrail'in Gazze operasyonlarının genişletilmesine karşıyız. Tüm tarafları ateşkese uymaya ve kalıcı barış için çalışmaya çağırıyoruz" diye ekledi.