YDH- İsrail casusu Eli Cohen’in idam edilmesinden neredeyse 60 yıl sonra, ona ait gizli belgelerden oluşan arşiv, Suriye’den İsrail’e “gizli bir operasyonla” geri getirildi. Operasyon, Süveyda’da bir helikopterin inişiyle gerçekleştirildi.
İsrail’in i24NEWS kanalında Arap işleri yorumcusu Baruch Yedid, Şabat Magazine programında Michal Rabinowitz’e yaptığı açıklamada bu gizli operasyonla ilgili yeni bilgiler verdi.
i24NEWS’e konuşan Suriyeli bir kaynağa göre, Eli Cohen’in arşivinin iadesi 2 Mayıs’ta gerçekleşti. Güney Suriye’deki Süveyda şehrine bir helikopter indi ve belgeler bu şekilde teslim edildi.
Kaynak, bu transferin HTŞ rejimi Colani’den İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’ne bir “jest” olarak yapıldığını belirtti.
“Helikopter Eli Cohen’in arşivini getirdi; bu, hükümetten gelen bir sinyal ve Colani’nin hem İsrail’e hem ABD’ye yönelik bir jestiydi,” diyen kaynak, operasyonun Ürdün veya Lübnan hava sahasını geçmeden gerçekleştirildiğini vurguladı.
Suriye-İsrail arasında “diyalog” sinyalleri
Bu olağandışı hava hareketliliği, ilk başta Suriye ve İsrail medyasında çeşitli spekülasyonlara neden oldu. Bazı haberlerde helikopterin Süveyda’daki Dürzi topluluğuna yiyecek ve silah taşıdığı ya da bir Dürzi liderin İsrail’e kaçırıldığı öne sürülmüştü.
Ancak şimdi ortaya çıkan bilgilere göre asıl amaç, Colani’nin silahlı kuvvetlerinde görevli bir komutan tarafından korunan gizli belgelerin güvenli bir şekilde alınmasıydı.
Bu operasyon, son dönemde Suriye ile İsrail arasında “diplomatik temaslar” olduğuna dair haberlerle aynı zamana denk geliyor.
Bazı kaynaklar, Türkiye’nin arabuluculuğunda Azerbaycan’da “iyi görüşmelerin” yapıldığını belirtti.
i24NEWS geçtiğimiz ay, eski İsrailli güvenlik yetkilileri ile Colani arasında doğrudan iletişim kurulduğunu da bildirmişti.
İlişkilerde “normalleşme” sinyali
Uzmanlar, Eli Cohen arşivinin iadesinin, Suriye ile İsrail ilişkilerinde “daha geniş bir değişimin” işareti olduğunu ve iki ülke arasında potansiyel bir “normalleşme anlaşmasının” zemininin hazırlanıyor olabileceğine dikkat çekiyorlar.
İsrail 18 Mayıs’ta, Eli Cohen’e ait belgeler, fotoğraflar ve kişisel eşyaların “başarıyla” geri alındığını duyurdu. Mossad, bu belgelerin temin edilmesinde “adı açıklanmayan bir yabancı istihbarat servisiyle” iş birliği yaptığını bildirdi.
Suriyeli bir güvenlik kaynağı, HTŞ rejimi lideri Colani’nin danışmanı ve taraflar arasında dolaylı görüşmelere hâkim bir başka kişi, arşivin İsrail’e sunulmasının Colani tarafından “düşmanlıkları azaltmak ve Trump ile güven tesis etmek için iyi niyet göstergesi” olarak yapıldığını aktardı.
İsrail, uzun süredir Eli Cohen’in cesedini gömmek amacıyla geri almak için girişimlerde bulunmuştu. Mossad, Suriyeli istihbaratın altmış yıldır elinde tuttuğu bu arşivin geri alınmasını “en yüksek ahlaki değer taşıyan bir başarı” olarak nitelendirdi.