Riyad zirvesinde Lübnan dosyası ortalığı karıştırdı

01 Ocak 1970

SAAF-Lübnan’daki Sinyora hükümeti tarafından Riyad zirvesine sunulan belge Lübnan’da tartışma

SAAF-Lübnan’daki Sinyora hükümeti tarafından Riyad zirvesine sunulan belge Lübnan’da tartışma yarattı. Lübnan Cumhurbaşkanı Emil Lahud’un itiraz edip düzeltmeler yapılmasını istemesine rağmen belge, Riyad’daki Arap bakanlar Kurulunda üzerinde hiçbir değişiklik yapılmadan “alelacele” kabul edildi.

 

Belgenin kabul edilmesine yükselen itirazlar karşısında bir açıklamada bulunan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Suud Faysal “Lübnan’daki iç ihtilafların toplantıya yansımamasını istedik” şeklinde konuştu.

 

Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebu’l Gayd ise Arapların şu anda kendi aralarındaki en büyük anlaşmalığın Lübnan konusunda olduğuna dikkat çekti ve “Lübnan Cumhurbaşkanı ile Başbakanı geldiği zaman bu işin nereye varacağını göreceğiz” şeklinde konuştu.

 

Lübnan Cumhurbaşkanı belgedeki birçok ifadeye itiraz ediyor. Cumhurbaşkanı “Lübnan’la Dayanışma projesi” adlı belge konusunda Sinyora’nın kendisine hiçbir bilgi vermemesine rağmen aksini iddia etmesine de sert çıktı.

 

Lübnan’ı temsilen gidecek heyetin başında resmi olarak Cumhurbaşkanı Emil Lahud’un olacağına ve belgedeki metni kurulda kendisinin müzakere edeceğine ilişkin yasal düzenlemeye rağmen Lahud’un belgeden haberdar olmaması Arap Birliği Başkanı Amr Musa tarafından da şaşkınlıkla karşılandı. Ancak bu şaşkınlık söz konusu belgenin “alelacele” oylanmasını da engellemedi.

 

Lahud’un itiraz ettiği ifadeler özetle şöyle:

 

Belgenin ilk bölümünde “Lübnan halkının hükümetine ve devletine bağlılığı”na vurgu yapılmaktadır. Lahud bu bölüme itiraz ederken iki gerekçeyi öne sürüyor. Bunlardan birincisi hükümetin siyasi yasallığının olmaması; ikincisi ise desteğin bağlılığın devletin bir kurumu olan hükümete değil, tüm müesseseleriyle devlete olabileceği.

 

Belgenin ikinci bölümünde “Arapların Lübnan’la dayanışması ve Lübnan hükümetine siyasi ve ekonomik destek verilmesi” vurgulanıyor. Lahud bu ifadeye de Sinyora’nın anayasal meşruiyetini kaybeden hükümetine siyasi destek arayış çabası gerekçesiyle itiraz ediyor. Ayrıca dayanışmanın Lübnan açısından hükümeti de bünyesinde bulunduran tüm müesseseleriyle Lübnan devletine olabileceğini belirtiyor.

 

Lahud, belgenin beşinci bölümünde yer alan taleplerde, sadece Şeba çiftliklerinin geri alınmasına vurgu yapılmasına karşı çıkıyor.

 

Lahud belgenin on ikinci bölümünde yer alan “hükümetin talebi gereği uluslar arası mahkemenin kurulması” ifadesine de karşı çıkıyor. Zira Lübnan anayasasının 52. maddesine göre bu konuda söz sahibi ve baş müzakereci olarak Cumhurbaşkanının olması gerekiyor.

 

Lahud, on altıncı maddede yer alan Lübnan’daki iç sorunun çözümünde tek yetkili merci olarak Sinyora hükümetini adres gösteren ifadeye de karşı çıkıyor. Lahud bu noktada Amr Musa’nın diplomatik temaslarında da gözettiği Cumhurbaşkanlığı ve Meclis Başkanlığı statülerine de vurgu yapılmasını istiyor.

 

Lahud’un eleştirilerini Lübnan muhalefeti de paylaşıyor. Lübnan Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Emil Lahud, istifa eden Dışişleri Bakanı Fevzi Salluh ve istifa eden diğer Bakan Yakup Sarraf’ın Riyad zirvesine katılacağı, ve Sinyora tarafından sunulan belgeye yönelik itirazlarını dile getirilecekleri belirtildi.

 

Başbakan Fuad Sinyora ise Riyad zirvesine vekâleten Dışişleri Bakanı olarak atadığı Kültür Bakanı Tarık Mitri ve bir grup yetkili ile katılacak.

 

Es-Sefir gazetesinin haberine göre Lübnan Cumhurbaşkanı’nın Kral Abdullah b. Abdulaziz, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Kuveyt Emiri Şeyh Ahmed Sabah Ahmed, Cezayir Devlet Başkanı Abdulaziz Buteflika, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon ile görüşmesi bekleniyor.

 

Libya lideri Muammer Kaddafi ve Tunus lideri Zeynelabidin b. Ali’nin Riyad zirvesine katılmaması dikkatleri çekiyor.