Amerikalıları bekleyen sürprizler: Tahran'ın elinde neler var?

18 Haziran 2025

"İran'da füzelerin ilan edilen menzili 2 bin km olsa da, tahminler, İran'ın Avrupa ülkelerinde endişe yaratmamak için açıklamadığı 4 bin km'ye varan menzile sahip füzeleri olduğuna işaret ediyor."

YDH - El-Ahbar yazarı Hasan Haydar, İran'ın son on yılda füze kapasitesini hem sayısal hem de teknolojik olarak nasıl devasa bir şekilde artırdığını detaylandırıyor. Tahran, menzili 2 bin km'yi aşan, nokta atışı hassasiyetine sahip, katı yakıtlı ve hipersonik gibi gelişmiş sistemler üreterek hem ABD hem de İsrail'e karşı caydırıcılığını güçlendirdi. İran'ın stratejisi, uzun süreli bir savaşa yetecek envanteri "füze şehirleri" ile güvence altına alırken, hipersonik füzelerle hava savunma sistemlerini aşmayı ve bölgedeki Amerikan üsleri için ciddi bir tehdit oluşturmayı hedefliyor.

2012 yılında İran, İsrail'i hedef alan farklı menzillerde 11 bin füzeye sahipti ve bu sayıya on binlerce füze daha ekleniyordu. Daha sonra İran Silahlı Kuvvetleri, yirmi dört saat çalışan iki üretim hattı aracılığıyla füze üretim fabrikalarının sayısını artırmaya odaklandı.

Bunlardan ilki Savunma Bakanlığı fabrikalarında, ikincisi ise Devrim Muhafızları Hava-Uzay Kuvvetleri fabrikalarında yer alıyordu. Bilimsel araştırmalar ve İran'ın teknolojik gelişmeleri yakından takip etmesi, bu füzelerin niteliğinin geliştirilmesine büyük katkı sağladı.

Füzelerin menzili 2500 kilometreye ulaşırken, bu kabiliyetlerin yedi metreyi geçmeyen, en fazla ise elli metreye ulaşan bir hata payıyla nokta atışı yapabilen füzelere dönüştürülmesi için çalışmalar yapıldı.

Savaş tehditlerinin ciddiyetinin farkında olan İran liderliği, ABD'nin olası bir savaş riskine karşı kendisini savunma amaçlı hazırladı ve ABD ile savaşa girmeyi, bölgedeki üslerini vurmayı ve yıpratmayı mümkün kılacak füzelerin üretimine odaklandı.

Bu füzelerden İsrail'in payına düşen kısım ise İsrail'in derinliklerini vurabilecek ve uzun süreli bir savaş için hazırlandı. Devrim Muhafızları'na bağlı füze kuvvetleri de envanter meselesini ciddiye alarak, uzun süreli bir çatışma olasılığını göz önünde bulundurarak İran toprakları geneline yayılan depolama amaçlı "füze şehirleri" kurdu.

Ayrıca, füzelerin savaş başlıklarını iki tona varan ağırlıklarla donatarak yıkım gücünü artırmaya yönelik çalışmalar yapıldı. Füze gövdelerinde kullanılan malzemeler hafifletildi ve karbon fibere ağırlık verildi.

Bu durum, füzelere daha büyük ve daha uzun menzilli savaş başlıkları taşıma avantajı sağlarken, aynı zamanda radarlara karşı gizlenme imkânı da tanıdı.

Menzil ve hassasiyetin geliştirilmesi, savaş başlıklarının da geliştirilmesini gerektirdi. Bu başlıklar, elektronik karıştırmadan uzak bir şekilde rotasını düzeltmesine olanak tanıyan kanatçıklarla donatıldı ve hata payını en aza indirdi. İran, bu gelişmelerin yanı sıra füzelerinin çoğunu sıvı yakıttan katı yakıta ve "kompozit" katı yakıta dönüştürdü.

Bu dönüşüm, depolama ve yer üstü ile yer altındaki sabit ve hareketli platformlardan hızlı fırlatma hazırlığı konusunda avantaj sağlıyor, ayrıca uçuşta istikrarı ve isabet hassasiyetini artırıyor.

Ancak bu füze gelişimi yeterli değildi. Bu nedenle İran, "hipersonik" olarak bilinen manevra kabiliyetli füzelerin yanı sıra uzun menzilli seyir füzeleri ve 2 bin km menzile ulaşabilen çeşitli İHA modelleri de üretti.

Burada, yeni Fettah ve Fettah 2 hipersonik füzelerinin temel görevinin, balistik füzelerin hedeflerine engellenmeden ulaşmasının önünü açmak için hava savunma sistemlerini hedef almak olduğunu belirtmek gerekir. Bu strateji, daha az sayıda füzeyle yüksek bir isabet oranı sağlıyor.

Uzun menzilli füzeler dikkat çekse de, Fatih (karadan-karaya) ve Hürmüz (karadan-denize) gibi 300 km menzilli orta menzilli balistik füzeler, ülkenin güneyinde ve İran kıyıları boyunca geniş bir alana yayılmış olmaları sayesinde Amerikan kuvvetleri için hâlâ temel bir unsur ve gerçek bir tehdit olmayı sürdürüyor.

Bu füzeler, Şattülarab'dan başlayıp Hürmüz Boğazı ve Umman Denizi'ne kadar uzanan Körfez'in batı deniz şeridini ve deniz araçlarını hedef alma kapasitesine sahip.

Bu, bölgedeki Amerikan kara ve deniz üsleri için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Burada dikkat çeken bir diğer nokta ise İsrail'in askeri çabalarının İran'ın batısı ve merkezindeki nükleer tesislere ve füze üslerine odaklanması, ülkenin güneyindeki füze ve deniz altyapısına ise dokunulmaması.

Bu durum, İsrail'in söz konusu bölgeleri olası bir İran-ABD çatışmasının alanı olarak değerlendirdiğini ve İsrail ordusunun operasyonel görevlerini temel olarak İran'ın batısı ve başkent Tahran ile sınırlı tuttuğunu gösteriyor.

İran'da füzelerin ilan edilen menzili 2 bin km olsa da, tahminler, İran'ın Avrupa ülkelerinde endişe yaratmamak için açıklamadığı 4 bin km'ye varan menzile sahip füzeleri olduğuna işaret ediyor.

İran'ın öne çıkan bazı füzeleri şunlar:

Hipersonik füzeler:

— Fettah: İran'ın ilk hipersonik füzesi. 1400 km menzile ve saatte yaklaşık 17 bin km'ye denk gelen 13 ila 15 Mach hıza sahip. Savaş başlığı, atmosferden çıktıktan sonra manevra yapabilme kabiliyetine sahip, bu da füze savunma sistemlerini delmesine olanak tanır.

— Fettah 2: Hipersonik füzelerin yeni nesli.

— Hayber Şiken: 10,5 metre uzunluğunda ve 4,5 ton ağırlığında. Yüksek reaktif (hipergolik) sıvı yakıtla çalışır. 1500 kg ağırlığındaki savaş başlığı atmosferden çıktıktan sonra ayrılır ve daha yüksek hassasiyet için atmosfer dışında yönlendirilir. Menzili yaklaşık 1400 km.

Orta menzilli balistik füzeler (MRBM):

— Siccil: Katı yakıtla çalışır ve 2 bin km menzildeki hedefleri imha etme kapasitesine sahip.

— Siccil 2: Sicil'in geliştirilmiş bir versiyonu. Daha kısa fırlatma süresi, daha yüksek operasyonel hız ve savaş başlığına eklenen yönlendirme kanatçıkları sayesinde 50 metreden aza indirilen daha yüksek bir hassasiyete sahip.

— Şehab 3: İran'ın en bilinen füzelerinden biri. Sıvı yakıtla çalışır ve menzili yaklaşık 2 bin km. İran'ın sonraki birçok füzesinin geliştirilmesinde temel oluşturdu.

— İmad: Menzili 2 bin km. Atmosferin çok üzerine çıkması ve atmosfere dönerken 12 Mach'ı aşan hızı sayesinde hava savunma sistemleri tarafından engellenmesi zor.

— Gadr: Farklı menzillere (1700 ila 2 bin km) sahiptir ve sıvı yakıtla çalışır.

— Hürremşehr 4 (Hayber): Daha gelişmiş bir motor ve yüksek reaktif yakıtla çalışır. Menzili 2 bin km, savaş başlığı 1500 kg ağırlığında. Fırlatma hazırlık süresi 12 dakikaya indirildi.

Kısa menzilli balistik füzeler (SRBM):

— Şehab 1 ve 2: Scud füzelerinin tersine mühendislik ile geliştirilmiş modelleri. Menzilleri yaklaşık 300 ve 500 km.

— Fatih Ailesi (Fatih 110, Zülfikar, Dezful): Yüksek isabet hassasiyetleriyle öne çıkarlar.

— Hac Kasım: Adını şehit Kasım Süleymani'den alan 7 tonluk bu füzenin maksimum hızı 12 Mach, menzili 1400 ila 1800 km arasında değişirken, isabet hassasiyeti 10 metreden az.

Çeviri: YDH