YDH - Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin, Lübnan'ın güneyinde konuşlu BM Geçici Görev Gücü'nün (UNIFIL) görev süresini yenileyeceği oturum için geri sayım başladı.
ABD'nin onayıyla UNIFIL'in görev süresinin ağustos sonundan itibaren bir yıl daha uzatılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Fakat Washington'un, UNIFIL'e katılan Avrupa ülkeleriyle birlikte asker sayısının yaklaşık 10 binden 6 bine düşürülmesi konusunda da anlaştığı belirtiliyor.
Uluslararası güçlerin sayısındaki bu azalma, Litani Nehri'nin güneyinde yeni bir gerçeğe kapı aralıyor.
Özellikle İsrail ordusunun son aylarda kontrol altına aldığı bölgelerdeki işgalinin devam ettiği bir dönemde, 4 bin uluslararası askerin çekilmesiyle oluşacak boşluğu kimin dolduracağı temel soruyu teşkil ediyor.
Zira ABD ve katılımcı ülkeler, Lübnan ordusunun güneydeki varlığını güçlendirmek için asker alımını finanse etme ve destekleme konusunda isteksiz davranıyor.
Kaynaklar, UNIFIL birliklerinin sayısının azaltılması kararını, İsrail'in güneyi yeniden işgal etmeyi veya daha önce işgal altında tutulan sınır şeridine benzer bir güvenlik kuşağı oluşturmayı amaçlayan bir planına bağlıyor.
Bu bağlamda, asker sayısının azaltılması veya bütçenin düşürülmesi ihtimali, Ekim 2023'teki saldırıdan önce başlayan İsrail-Amerika'nın barış gücünü hedef alan kışkırtma faaliyetleri göz önüne alındığında şaşırtıcı görünmüyor.
İsrail, UNIFIL'in 1701 sayılı kararı uygulama görevini yerine getirmediğini iddia ederek Güvenlik Konseyi'ne defalarca şikâyette bulunmuştu.
Bu faaliyetler, ABD ve İsrail'in UNIFIL'in misyonunun sona erdiği ve yenilenmesine gerek kalmadığı fikrini yaymasına kadar varmıştı.
Sahada ise Washington ve Tel Aviv, uluslararası güçlerin rolünü azaltmak için somut adımlar atmaya başladı.
Söz konusu adımlar önce ateşkes anlaşmasının uygulanmasını denetleyecek bir komite kurulmasıyla kendini gösterdi, ardından ABD'nin UNIFIL'in Lübnan ordusu ile uluslararası taraflar arasındaki operasyonel ve saha koordinasyonundaki rolünü bariz bir şekilde marjinalleştirmesiyle tırmandı.
UNIFIL'in rolünün zayıflatılması sadece ABD-Avrupa arasındaki nüfuz rekabetiyle sınırlı kalmadı.
BM Genel Sekreteri'nin Lübnan Özel Koordinatörü Jeanine Hennis-Plasschaert da devreye girerek UNIFIL'in hareket alanını ve rolünü daraltan adımlar attı.
Bu durum, misyonunu zayıflatmaya ve nihayetinde tamamen ortadan kaldırmaya yönelik tasarlanmış bir sürecin parçası olarak görülüyor.
El-Ahbar'ın edindiği bilgilere göre Plasschaert, Litani'nin güneyinde faaliyet gösteren BM kuruluş ve programlarının güvenlik ve emniyet prosedürlerini koordine etme yetkisini UNIFIL'in Nakura'daki karargâhından alarak Beyrut'taki Batı Asya İktisadi ve Sosyal Komisyonu'na (ESCWA) devretti.
Daha önce uygulanan mekanizmaya göre UNIFIL, kendi operasyon sahası içindeki BM hareketleri ve projeleri konusunda İsrail ile koordinasyonu sağlarken, Beyrut'taki Özel Koordinatörlük ofisi Lübnan'ın diğer bölgelerindeki güvenlik konularını yönetiyordu.
Ancak konuya aşina kaynaklara göre Plasschaert, bu yetkileri kendi elinde toplayarak İsrail, bağışçı ülkeler ve hatta İran ile tüm Lübnan topraklarındaki güvenlik koordinasyonunda tek yetkili merci hâline geldi.
Bu genişletilmiş yetkiyle Plasschaert, Lübnan'daki tüm BM tesislerinin ve personelinin emniyet ve güvenliğinden sorumlu güvenlik amirini kontrolü altına almış oldu.
Yeni yetkileri arasında acil durum ve tahliye planları hazırlamak, güvenlik tehditlerini değerlendirmek, BM personelinin seyahat ve hareket düzenlemelerini onaylamak ve Litani'nin güneyindekiler de dâhil olmak üzere BM operasyonlarını etkileyebilecek tüm güvenlik koordinasyonu konularında Lübnanlı yetkililerle iletişim kurmak bulunuyor.
Plasschaert, resmi olarak BM Genel Sekreteri Temsilcisi olarak yetkilerini aşmamış olsa da İsrail'e yönelik bariz tarafgirliği, Lübnan arenasındaki siyasi ve güvenlik dönüşümleri ışığında ciddi kaygılara yol açıyor.
Plasschaert, işgal altındaki Filistin topraklarını iki kez ziyaret etti; sonuncusu bu ay gerçekleşti.
Plasschaert'ın rolü, özellikle Lübnan'daki Filistin kamplarından silahların çekilmesi gibi son derece hassas bir konuda öne çıktı.
Bu kapsamda geçen hafta UNRWA Lübnan Direktörü Dorothy Klaus ile birlikte Burc el-Baracne kampını ziyaret etmeye çalıştı ancak kampta istenmediklerinin anlaşılması üzerine ziyaret iptal edildi.
Bu durum, uluslararası koordinatörün faaliyetlerine yönelik halk ve siyaset nezdindeki şüphenin boyutunu yansıtıyor.