YDH- Bloomberg’de yer alan habere göre, Gazze’deki yıkım ve açlık ile bu haftaki Katar saldırısının ardından “hayal kırıklığı” yaşayan Avrupalı liderler, İsrail’i yaptırım uygulamakla tehdit ediyor ve uzun yıllardır süregelen ittifaklarını yeniden gözden geçiriyor.
Bloomberg ancak, Avrupa’nın öfkesine rağmen, Filistin devletinin tanınması çağrıları ve silah satışlarına bazı sınırlamalar dahil, İsrail’in milyarlarca dolarlık savunma sanayisine dokunmadığını bildirdi. Avrupa ordularının İsrail yapımı silah ve savunma sistemlerinin en büyük müşterileri olduğunu belirten Bloomberg, geçen yıl bu satışların 8 milyar dolara ulaştığını ve bunun, ihracatın yarısından fazlasını oluşturduğunu aktardı. Talebin önümüzdeki yıllarda artmasının muhtemel olduğu kaydedildi.
Bloomberg’in haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın teşvikiyle, NATO üyesi Avrupa ülkeleri savunma harcamalarını 2035 yılına kadar GSYH’nin %5’ine yükseltme taahhüdünde bulundu. Bloomberg, bunun 2014’ten bu yana geçerli olan %2’lik gerekliliğe kıyasla önemli bir artış olduğunu belirtti ve Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgali sonrası bu adımın daha da acil hale geldiğini bildirdi.
Haberde, İsrail’in üç büyük savunma şirketinin Avrupa ekonomilerine ve askeri tedarik zincirlerine “derinlemesine entegre” olduğu vurgulandı.
İsrail savunma sistemleri Avrupa pazarında güçlü
Bloomberg, Tel Aviv merkezli Meitav Brokerage Services Araştırma Başkanı Elad Kraus’un, “İsrail’e yönelik duyarlılık olumsuz olabilir ancak Avrupa ve diğer yerlerdeki müşteriler en iyi ürünleri almak istiyor ve İsrail sistemlerinin savaşta kanıtlanmış olduğu gerçeğinin üstesinden gelmenin yolu yok” dediğini aktardı. Kraus, İsrail’in savunma sanayisini küresel talep yüksekken baskı altında tutmanın zor olduğunu öne sürdü.
Bloomberg’in haberine göre, İsrail’in üç büyük savunma şirketi, Elbit Systems Ltd., Rafael Advanced Defense Systems Ltd. ve Israel Aerospace Industries, yalnızca Avrupa’ya satış yapmıyor, aynı zamanda yerel şirketlerle ortaklıklar ve iştirakler aracılığıyla “sahada faaliyet yürütüyor.”
İki üst düzey İsrailli savunma yetkilisi, kamuoyunun İsrail’e karşı olmasına rağmen kıtanın ülkenin ürünlerini almaya “devam edeceğini” belirtti.
Avrupa’nın baskısı sınırlı kaldı
Bloomberg, Avrupa’nın İsrail’i Gazze’deki saldırıları durdurmaya ikna etme çabalarının, İsrail’in savunma sanayisine bağımlılık nedeniyle “sınırlı” kaldığını bildirdi.
Habere göre, İsrail’in Avrupa’daki savunma fabrikalarına yönelik protestolar da yaşandı. Almanya’nın Ulm kentindeki Elbit fabrikası dahil bazı tesisler saldırıya uğradı. İngiltere’deki Elbit operasyonlarındaki olayların, temmuz ayında İngiliz hükümeti tarafından “terör” örgütü olarak ilan edilen “Palestinian Action” grubu tarafından gerçekleştirildiği bildirildi.
Elbit, Rafael ve IAI Avrupa’daki faaliyetlerini genişletiyor
Bloomberg, Elbit’in dünya genelinde 40 iştiraki bulunduğunu ve bunların “yarısından fazlasının” Avrupa’da olduğunu bildirdi. Hollanda, Romanya ve İngiltere’deki tesislerin artan talep nedeniyle “genişletildiği”, şirketin Avrupa genelinde yaklaşık 2 bin kişi çalıştırdığı ve Yunanistan’da bir pilot okulunu işlettiği aktarıldı. Elbit’in Avrupa satışlarının 2021’e göre iki kat artarak 1,8 milyar dolara ulaştığı belirtildi.
Habere göre, Iron Dome ve Iron Beam sistemleriyle bilinen İsrail devletine ait Rafael şirketi Almanya’daki Euro Spike GmbH ortaklığı aracılığıyla füze satışı ve üretimi yapıyor. Avrupa, Rafael’in uluslararası satışlarının %45’ini oluşturuyor. Bloomberg, Rafael’in Almanya’da Euro Dome ve Euro Spyder ortak girişimlerini kurmayı planladığını bildirdi.
Bloomberg, Alman Şansölyesi Friedrich Merz’in Gazze’de kullanılabilecek silah sevkiyatını yasaklama kararının Avrupa’daki İsrail karşıtı tutumun arttığını gösterdiğini belirtti. Ancak yasakların “yalnızca ihracatı kapsadığı, ithalat ve diğer işbirliklerini etkilemediği” aktarıldı.
Siparişler hala devam ediyor
Bloomberg’e konuşan iki İsrailli yetkili, bazı Avrupa dışişleri bakanlıklarının Gazze’de ateşkes sağlanana kadar İsrail’den alım yapmaktan kaçınmaları için satın alma yöneticilerine talimat verdiğini bildirdi. İngiltere, İsrailli yetkililerin Londra’daki savunma fuarına katılımını engelledi ve İsrail silah üreticileri, Kasım’da BAE’de düzenlenecek büyük bir havacılık fuarına alınmadı.
Habere göre, İsrailli savunma şirketlerinden birinin üst düzey yöneticisi, Avrupa’daki müşterilerin giderek gelecekteki siparişlerle ilgili görüşmeleri “gizli” tutmak istediğini belirtirken, diğer bir yetkili, alım süreçlerinin uzun sürdüğünü ve “geçici sorunlardan etkilenmeyeceğini” aktardı.
Bloomberg, IAI’nin Arrow hava savunma sisteminin satışlarının “üçte ikisinin” yabancı satışlardan geldiğini, şirketin 2023’te Almanya’ya Arrow 3 sistemini yaklaşık 4,3 milyar dolara sattığını bildirdi. IAI’nin de Avrupa’daki sahadaki operasyonlarını genişletmeye devam ettiği belirtildi.
Bloomberg’in aktardığına göre, Elbit ve Rafael’in CEO’ları, “Gazze’deki savaşın siparişleri durdurmadığını, projelerin yavaşladığını ancak savaş sona erdiğinde işlerin normal seyrine döneceğini” ifade etti.