Lübnan’da ‘Starlink’ krizi

20 Eylul 2025

Lübnan Bakanlar Kurulu’nun “Starlink Lebanon”a lisans vermesi, süregelen İsrail saldırıları ortamında güvenlik ve egemenlik tartışmalarını alevlendirdi.

YDH- El-Meyadin’in bildirdiğine göre, Lübnan Bakanlar Kurulu, ülkede uydu internet hizmeti işletmesi için “Starlink Lebanon” şirketine lisans verilmesini onayladı. Bu adım, uzun süredir beklenen teknik bir ilerleme gibi görünse de özellikle İsrail’in Lübnan’a yönelik süregelen saldırıları gölgesinde güvenlik ve istihbarat kaygılarını gündeme getirdi.

Haberde, böylesine büyük bir Amerikan projesi ile ABD-İsrail arasındaki organik ittifakın gerçekliği nasıl ayrıştırılabilir sorusu yöneltildi ve uydu internetinin Lübnan’a teknik kapı üzerinden sızacak yeni bir casusluk aracına dönüşüp dönüşmeyeceğinin tartışıldığı kaydedildi.

“Starlink” nedir?

El-Meyadin’in aktardığına göre, teknik açıdan “Starlink” devrim niteliğinde bir fikir olarak sunuluyor. Düşük yörüngede binlerce küçük uydu birbirleriyle bağlantı kurarak kullanıcılara hızlı ve düşük gecikmeli internet sağlıyor. Hizmetin 150 Mbps’yi aşan hızlara ulaşabileceği belirtildi.

Projenin, geleneksel altyapıları aşarak sabit hat veya mobil ağlardan yoksun uzak bölgelere ulaşabilmesi bir avantaj olarak öne çıkarıldı. Ancak bu “parlak” yönün arkasında farklı boyutların bulunduğu ifade edildi.

Haberde, “Starlink”in salt sivil bir hizmet olarak görülmediği, ekonomik bir vitrin olmanın yanında askeri ve istihbari roller için de kullanılabileceği vurgulandı. İnternetin devletin elinden çıkıp Amerikan uyduları üzerinden geçmesiyle, Lübnan’a ait verilerin ABD-İsrail bilgi bankasının parçası hâline gelme riskine dikkat çekildi.

Haberde ayrıca, şirketin sahibi Elon Musk’ın yalnızca bir teknoloji girişimcisi değil, ABD eski Başkanı Donald Trump’a yakınlığıyla bilinen, projeleriyle uluslararası krizlere müdahil olmuş siyasi açıdan tartışmalı bir figür olduğuna işaret edildi.

Ukrayna deneyimi

El-Meyadin’in aktardığına göre, “Starlink”in Ukrayna’daki kullanımı, teknolojinin hızla çatışma sahalarında etkili bir araca dönüşebileceğini ortaya koydu.

Haberde, savaşın başlamasından itibaren “Starlink”in Ukrayna güçleri için kritik bir iletişim hattına dönüştüğü, askeri birlikler arasında iletişimi sağladığı, sahada insansız hava araçlarının yönlendirilmesine yardımcı olduğu ve Rusya’nın saldırılarına rağmen iletişim ağını ayakta tuttuğu kaydedildi.

Bu deneyimin, “Starlink”in “vatandaşlara internet” söyleminin ötesinde askeri bir araç olarak işlev görebileceğini kanıtladığı ifade edildi.

Lübnan Bakanlar Kurulu kararı

El-Meyadin’in bildirdiğine göre, Lübnan Bakanlar Kurulu, “Starlink Lebanon”a lisans verdi. Hizmetin şirketler ve kurumlara, aylık yaklaşık 100 dolardan başlayan ücretlerle sunulacağı kaydedildi.

Haberde, Lübnan Meclisi’nin Medya ve İletişim Komisyonu’nun bu lisansa karşı açık uyarılarda bulunduğu ve adımın hukuki temelleri ihlal ettiğini, egemenlik açısından ciddi riskler doğurduğunu bildirdiği belirtildi.

Komisyonun, adımın elektronik işlemler yasası 81/2018’e aykırı olduğunu, dijital egemenlik ilkesini göz ardı ettiğini, verilerin Lübnan’da depolanmasını şart koşmadığını ve bu nedenle gizlilik ile veri yönetimi haklarını tehlikeye attığını belirttiği aktarıldı. Ayrıca, telekomünikasyon yasası 431/2002’nin ve uluslararası iletişim hizmetlerini yalnızca devlete tahsis eden 126/1959 sayılı kararnamenin de ihlal edildiği bildirildi.

Komisyon üyelerinin değerlendirmesi

El-Meyadin’e konuşan Komisyon üyesi Rami Ebu Hamdan, “Starlink” lisansının “toplu hukuki ihlaller” içerdiğini söyledi. Güvenlik ve istihbarat risklerinin varsayımdan ibaret olmadığını belirten Ebu Hamdan, işgal altındaki Filistin ve İran’daki deneyimlerin, “Starlink” cihazlarının saldırılar sırasında nasıl kullanıldığını açıkça gösterdiğini ifade etti.

Ebu Hamdan, kararın bu hızla ve Lübnanlıların verilerinin güvenliği dikkate alınmadan geçirilmesinin, ülkenin fiilen yabancı bir özel şirkete açılması anlamına geldiğini kaydetti. “Hızlı internet ihtiyacı bahanesiyle ülkeyi neden bütünüyle teslim ediyoruz? Devlete daha iyi koşullarla hizmet verebilecek, daha güvenilir ve yasal çerçevede çalışan başka şirketler varken neden bu tercih ediliyor?” diye sordu.

Ebu Hamdan ayrıca, ABD’nin Lübnan Büyükelçisi’nin mevcut ve önceki iletişim bakanlarıyla defalarca görüşerek “Starlink” anlaşmasının geçirilmesi için baskı yaptığını söyledi. Bunun, adımı “Amerikan projesinin Lübnan egemenliğini kontrol altına alma girişimi” haline getirdiğini kaydetti.

“Dijital egemenlik, devletin bahsettiği egemenliğin ayrılmaz bir parçasıdır” ifadelerini kullandı.

Vatandaşın gizliliği

Haberde, tehdidin yalnızca askeri kullanımda değil, günlük mahremiyette de kendini gösterdiği belirtildi: Hizmetin Lübnan ağları üzerinden değil, doğrudan Amerikan uyduları üzerinden çalışacağı, ABD yasalarının şirketlerin verileri istihbarat kurumlarına vermesini mümkün kıldığı ve verilerin nasıl depolanacağına dair hiçbir garanti bulunmadığı kaydedildi.

Siber güvenlik uyarıları

El-Meyadin’in bildirdiğine göre, Doğu Londra Üniversitesi Siber Güvenlik Merkezi Direktörü Emir en-Nimrat, “Starlink”in en tehlikeli yönünün hassas coğrafi konumları tespit edebilme kabiliyeti olduğunu söyledi. Nimrat, bunun özellikle savaş bölgelerinde askerî hareketlerin izlenmesi açısından risk taşıdığını ve Rusya-Ukrayna savaşında bunun kanıtlandığını ifade etti.

Nimrat, bu teknoloji üzerinden toplanan tüm verilerin Amerikan gizlilik yasasına tabi olduğunu, bu nedenle ülkelerin dijital altyapılarını koruma kapasitesinden yoksun kalabileceğini kaydetti. Ayrıca, donanım güncellemelerine rağmen güvenlik açıklarının tamamen kapatılamayacağını ve bu açıkların saldırılar için kullanılabileceğini bildirdi.

Haberde, ABD içinde bile “Starlink”in tartışma konusu olduğu, Washington Post’un Beyaz Saray’daki bir binaya önceden bildirim yapılmadan ağ anteni kurulmasının ardından güvenlik kaygılarının gündeme geldiğini aktardığı belirtildi.

İsrail’in saldırıları bağlamında Starlink

El-Meyadin’in bildirdiğine göre, Lübnan bugün süregelen İsrail saldırıları altında. Haberde, işgalin Lübnan’ı gözetleme ve denetleme çabaları göz önünde bulundurulduğunda, “Starlink” ağının iletişim ve hareketlerin izlenmesi için ideal bir kanal oluşturabileceği ve bu verilerin Washington üzerinden İsrail’e aktarılabileceği ifade edildi.

Sonuç

Haberde, Lübnan’daki internet krizinin gerçek olduğu, altyapının zayıf, elektrik ve ekonomik sorunların derin olduğu kaydedildi. Ancak bunun karşılığında ödenecek bedelin ağır olabileceği, hızlı internet karşılığında dijital egemenliğin kaybedilebileceği belirtildi.

El-Meyadin, teknik bir krizin çözümü için hem devleti hem vatandaşları casusluk tehdidine açık hale getirecek bir aracın kapısının aralanmasının mantıklı olmadığını bildirdi. Haberde, Lübnan’ın “Starlink” ile anlaşmasının daha hızlı internet getirebileceği, ancak beraberinde egemenlik, mahremiyet ve yasalara aykırılık tartışmalarını büyüteceği ifade edildi. ABD-İsrail ittifakı ve mevcut saldırılar bağlamında bu projeye karşı uyarıların ulusal güvenlik açısından ciddiyetle dikkate alınması gerektiği vurgulandı.