YDH - Irak'ta 11 Kasım'da yapılması planlanan parlamento seçimleri yaklaşırken, ülkenin gelecek dört yıllık siyasi sahnesini belirleyecek olan seçim atmosferi de ısınıyor.
Bu seçimler, Irak Temsilciler Meclisinin 329 üyesini belirleyecek. Meclis, cumhurbaşkanını seçme ve başbakanı atayacak en büyük bloğu oluşturma sorumluluğunu üstlenecek.
Seçim takvimine göre, adayların propaganda kampanyaları 9 Ekim'de başlayıp 7 Kasım'da sona erecek. Özel oylama 9 Kasım'da, genel oylama ise 11 Kasım'da gerçekleştirilecek.
İlk sonuçların 12 Kasım'da açıklanması bekleniyor.
Seçimler, 2018 tarihli seçim yasasının üçüncü değişikliğine uygun olarak, açık liste ve nispi temsil esasına göre yapılacak. Sandalyeler, "değiştirilmiş Sainte-Lague" yöntemine göre hesaplanacak. Bu yöntemde, her partinin aldığı oylar sırasıyla 1,7, 3, 5, 7 gibi sayılara bölünecek.
Elde edilen sonuçlar en yüksekten en düşüğe doğru sıralanacak ve partiler, seçim çevresindeki sandalye sayısı kadar en yüksek sonuca sahip oldukları oranda sandalye kazanacak.
Açık liste usulü sayesinde, siyasi oluşum içinde en çok oyu alan adaylar, partilerinin kazandığı sandalyelere yerleşecek.
Seçim Komisyonu, ittifakların kayıt dönemi boyunca yaklaşık 70 seçim ittifakının kaydını yaptı.
Mevcut Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, yeni bir dönem daha görevde kalmak amacıyla İmar ve Kalkınma Koalisyonu adıyla büyük bir ittifaka liderlik ediyor. Bu ittifakta, Sudani'nin liderliğindeki Fırat Akımı, Halk Seferberlik Güçleri (Haşd Şabi) Başkanı Falih el-Feyyad liderliğindeki Ata Hareketi, Bakan Ahmed el-Esedi liderliğindeki Cund el-İmam, Kerbela Valisi Nasif el-Hitabi liderliğindeki İbda Kerbela, İyad Allavi liderliğindeki Ulusal Koalisyon, Muhammed es-Sayhud liderliğindeki Nesiller Topluluğu ve Muhammed Sahib ed-Derraci liderliğindeki Çözümler İttifakı yer alıyor.
İttifak ayrıca, Sudani'nin valilik işlerinden sorumlu danışmanı Enver en-Neda'nın liderliğindeki yeni bir Sünni partiyi de içeriyor. Sudani bu parti aracılığıyla, Sünni güçlerin parçalanmış olduğu Neyneva, Selahaddin ve Diyala gibi Sünni çoğunluklu üç vilayetten sandalye kazanmayı hedefliyor.
Her seçimde olduğu gibi, Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri'nin öncülüğünde Fetih İttifakı da seçimlere katılacak.
Şeyh Kays el-Hazali'ye bağlı Asaib Ehl el-Hak'ın ise Bakan Naim el-Ubudi liderliğindeki Sadikun adıyla tek bir listeyle seçime girmesi bekleniyor.
Mühendis Hüseyin Munis liderliğindeki ve Hizbullah Tugayları tarafından desteklenen Hukuk Hareketi de seçimlerde yer alacak.
Eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu, Meclis Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mandalavi liderliğindeki Esas İttifakı ve Şeyh Hümam Hamudi liderliğindeki Müjdeler Olsun Irak ittifakının başını çeken Yüksek Konsey ise seçimlere ayrı listelerle girecek.
Şeyh Ammar el-Hekim liderliğindeki Hikmet Akımı ve eski Başbakan Haydar el-İbadi liderliğindeki Zafer Akımı, önceki seçimlerde olduğu gibi Ulusal Devlet Güçleri İttifakı adı altında tek bir ittifakla seçime katılacak. Ayrıca, İmam Ali Tugayları komutanı Şibl ez-Zeydi liderliğinde Hizmet ittifakı bulunuyor.
Nisan 2024'ten bu yana Ulusal Şii Akımı adını alan Sadr Hareketi ise seçim sürecini boykot etme kararını sürdürüyor, ancak kitlesel gücünü gösterecek herhangi bir adım atabileceği belirtiliyor.
Sünni kanatta, eski Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki "Takaddum" partisi seçimlere tek başına girecek.
Müsennna es-Samarrai liderliğindeki Azim İttifakı henüz kararını netleştirmezken, Hamis el-Hançer Egemenlik-Teşri ittifakını kurdu. Mevcut Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi liderliğinde ise el-Hasm ittifakı bulunuyor.
Kürt tarafında ise iki geleneksel parti arasında ortak bir liste oluşturma girişimleri başarısız oldu. Bu nedenle Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürdistan Demokrat Partisi seçimlere ayrı listelerle katılacak.
Önceki seçimlerde olduğu gibi "sivil toplum" güçleri de "Alternatif İttifak" adı altında bir çatı ittifakı oluşturdu. Bu ittifakta, mevcut milletvekili Adnan ez-Zurfi'nin liderliğindeki Irak Vefa Hareketi ile Komünist Parti, Hüseyin el-Garabi liderliğindeki Beyt Partisi, Seccad Salim liderliğindeki İstiklal Partisi ve pek çok küçük sivil parti yer alıyor.
Hristiyan bileşenler arasında ise Haşd Şabi komutanlarından Rayan el-Keldani'nin liderliğindeki Babiliyyun Hareketi öne çıkıyor.
Bu harekete karşı, Keldani Ulusal Konseyi, Süryani Birlik Hareketi, Keldani Demokratik Birliği, Ermeni Derneği, Dünya Keldani Birliği, Şlama Akımı ve Ermeni Ortodoks Cemaati İdari Heyeti'ni içeren "Hristiyan İttifakı" bulunuyor.
Hükümeti yöneten Koordinasyon Çerçevesi, genel seçimlerin zamanında yapılması gerekliliğini yinelerken, mezhepçi söylemlerin tırmanışına karşı uyarıda bulundu.
Koordinasyon Çerçevesi, "vatandaşların güvenini pekiştirecek ve demokratik süreci güçlendirecek şekilde seçimlerin başarısı, şeffaflığı ve dürüstlüğü için uygun ortamın sağlanmasının" önemine işaret etti.
Açıklamada, "bazı söylem ve demeçlerde mezhepçi üslubun yükselmesinden duyulan endişe" dile getirilirken, "bunun toplumsal barış ve ulusal birlik üzerindeki tehlikeli yansımalarına" dikkat çekildi.
Ayrıca, "Irak'ın toplumsal dokusunu korumanın, tüm siyasi, medya ve dini güçlerin ortak sorumluluğunu gerektiren ulusal bir öncelik olduğu" vurgulandı.