YDH - ABD Başkanı Donald Trump’ın, kalan esirlerin serbest bırakılmasını sağlama ve bölgeyi Hamas dışı bir yönetim altında yeniden imar etmek için hazırladığı planı, Birleşmiş Milletler’de (BM) sekiz Arap ve Müslüman ülke lideriyle yaptığı toplantıda sunduğu bildirildi.
Toplantıya katılan bir kaynak ve konuya aşina ikinci bir yetkili, Times of Israel gazetesine verdiği demeçte Trump’ın Batı Şeria’nın İsrail tarafından ilhak edilmesine izin vermeyeceğini söylediğini belirtti.
İsrailli üst düzey bir yetkili de pazartesi günü gazeteye yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin Batı Şeria’nın ilhakı konusunda İsrail’i özel olarak uyardığını ifade etti. Yetkili, uyarının son günlerde Batılı ülkelerin Filistin’i tanıma kararları üzerine gündeme geldiğini belirtti.
Ancak İsrail rejiminin uyarıyı “tartışmanın sonu” olarak görmediğini, Başbakan Benyamin Netanyahu’nun pazartesi günü Beyaz Saray’da yapacağı görüşmede bu konuyu Trump’la ele alacağını ifade etti.
Şimdiye dek Trump yönetimi, İsrail’in Batı Şeria’yı ilhak etmesi ihtimali hakkında kamuoyu önünde tutum almaktan kaçındı. Washington yönetimi, Kudüs’ün bu adımı değerlendirmesinden, Batılı ülkelerin Filistin devletini tanıma kararlarını sorumlu tuttu.
Trump’ın salı günkü toplantıda sunduğu planın bazı bölümlerinin, eski İngiltere başbakanı Tony Blair tarafından hazırlanıp geçen hafta Times of Israel tarafından yayımlanan bir tekliften esinlendiği belirtildi.
Blair’in planı savaş sonrası Gazze’nin yönetimine odaklanırken, Trump’ın sunduğu taslak savaşın nasıl sona ereceğini de içeriyor. Arap diplomatlara göre teklif, birkaç haftalık ateşkes sürecinde kalan 48 esirin serbest bırakılmasını öngörüyor.
Toplantıya katılan ülkeler ABD’nin teklifinden önceden haberdar edildi. Konuya aşina bir kaynağın aktardığına göre, tarafların hazırladığı ortak metinde Trump’ın planı olumlu karşılandı.
Metinde öne çıkan dört husus şunlardı: Gazze’de savaşın kapsamlı biçimde sona erdirilmesine yönelik planı memnuniyetle karşılama; esirlerin serbest bırakılması, savaşın bitirilmesi ve Gazze’ye insani yardımın ulaştırılmasının önemini vurgulama; Trump’ın vizyonu doğrultusunda bölgede barışçıl bir çözüme ortak olma taahhüdü verme; İsrail’in bölgedeki ülkelere yönelik saldırılarını ve özellikle Katar’da Hamas yöneticilerine düzenlenen son saldırıyı "eleştirme".
Ayrıca, Gazze’de askeri operasyonların sürdürülmesi, İsrail işgali ve yeni yerleşim birimi inşası, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi ve geri dönmelerinin engellenmesi, Batı Şeria’nın ilhakı ile Kudüs’teki kutsal mekânlarda statükoyu ihlal eden adımlar reddedildi.
Konuya aşina kaynağa göre, Beyaz Saray toplantıya ilişkin açıklamayı çarşamba günü yayımlamayı planlıyor. Ancak metnin son hâli için Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Mısır, Ürdün, Türkiye, Endonezya ve Pakistan’ın onayı bekleniyor.
Trump toplantının başında basın mensuplarına hitaben, “Gazze’deki savaşı bitirmek istiyoruz. Bitireceğiz. Belki de hemen bitirebiliriz,” diye konuştu.
Trump, bu görüşmeyi en önemli toplantısı olarak nitelendirerek, “Çünkü hiç başlamaması gereken bir şeyi sona erdireceğiz” ifadesini kullandı.
Netanyahu ile yapacağı görüşmeye işaret eden Trump, “Burada İsrail hariç bütün büyük aktörler var, ama o da sırada” dedi.
Ayrıca, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasını överek, Subianto’nun konuşmasında barışın, İsrail’in güvenliğinin garanti altına alınmasını gerektirdiğini söylediğini aktardı.
Toplantı sonrası Trump, nasıl geçtiğine dair yorum yapmadan basın mensuplarına el sallamakla yetindi. Beyaz Saray’dan hemen bir açıklama yapılmazken, Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff toplantının gidişatı sorulduğunda başparmağını kaldırarak olumlu bir işaret verdi.