YDH - İngiliz Financial Times gazetesi, konuya aşina kaynaklara dayandırdığı haberinde, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in, savaş sonrası Gazze'nin yönetimi için hazırlanan plan kapsamında rol almaya hazırlandığını bildirdi.
Gazetenin haberine göre Blair'in adı, "Gazze Uluslararası Geçici Otoritesi" olarak anılacak bir denetleme konseyinin başkanlığı için değerlendiriliyor.
Geçen temmuz ayında aynı gazete, Tony Blair Enstitüsünün savaş sonrası Gazze için bir plan hazırlama projesine katıldığını duyurmuştu.
Enstitü, farklı taraflarla yürütülen görüşmelerde zorla göç ettirme fikrinin gündeme gelmediğini vurgulamıştı.
Guardian gazetesinin İsrail basınına dayandırdığı habere göre ise Beyaz Saray, Blair'in Gazze'de kurulacak geçici yönetimin başına getirilmesi önerisini destekliyor.
Söz konusu plana göre Blair, "Gazze Uluslararası Geçici Otoritesi (Gita)" adlı yapının başkanı olacak ve bu otorite, beş yıla kadar Gazze'de "siyasi ve hukuki en yüksek merci" olarak görev yapacak.
İsrail gazeteleri Haaretz ve Times of Israel'e göre plan, Doğu Timor ve Kosova'nın devletleşme süreçlerindeki geçiş yönetimleri model alınarak hazırlandı.
Taslak plana göre Gita'nın merkezi ilk aşamada Mısır'ın Ariş kentinde kurulacak. Merkezin daha sonra, Birleşmiş Milletler (BM) onaylı ve çoğunluğu Arap ülkelerinden oluşan çok uluslu bir güç eşliğinde Gazze'ye taşınması öngörülüyor.
Planda nihai hedefin, "tüm Filistin topraklarının Filistin yönetiminin otoritesi altında birleşmesi" olduğu ve Filistinlilerin topraklarından zorla çıkarılmayacağı vurgulanıyor.
Guardian, plana göre Blair'in 25 kişilik bir sekretaryaya başkanlık edeceğini ve yedi kişilik bir konsey aracılığıyla icra organını denetleyeceğini belirtti.
Gazete, Blair'in 2003'teki Irak işgaline verdiği destek nedeniyle birçok Filistinli tarafından eleştirildiğini hatırlatarak, "Blair'in rolü kaçınılmaz olarak büyük tartışma yaratacaktır," yorumunda bulundu.
Bazı Batılı diplomatlar ise Blair'in böyle bir yapının başına geçmesinin kesin olmadığını ve yetki süresinin en fazla iki yıl olabileceğini ifade etti. Diplomatlara göre, Trump'ın "ertesi gün" planı, ateşkes ve esir anlaşmasıyla doğrudan bağlantılı.
Diğer yandan, BM Genel Kurulunda kısa süre önce "New York Deklarasyonu" olarak bilinen ve Gazze'nin teknokratik bir geçici yönetim tarafından idare edilmesini öngören bir öneri kabul edilmişti.
Bu öneriye göre, bir yıl görev yapacak olan yönetim, yetkilerini daha sonra reforme edilmiş Filistin yönetimine, seçimle belirlenecek yeni bir başkan ve parlamentoya devredecek.
Guardian, Beyaz Saray'ın planında net bir takvim olmamasının Filistinliler ve Arap liderler nezdinde tereddüt yarattığını, ancak bu belirsizliğin ve Blair'in varlığının İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu için "güvence" anlamına gelebileceğini yazdı.
Habere göre Beyaz Saray, yeni planı, Trump'ın "ABD ve İsrail'in Gazze'yi doğrudan yönetmesi" şeklindeki ilk önerisi ile 140'tan fazla ülkenin desteklediği "New York Deklarasyonu" arasında bir orta yol olarak konumlandırıyor.
Trump'ın planın genel hatlarını geçen çarşamba New York'ta Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan Al Suud, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğü bildirildi.
Trump, görüşmeye ilişkin, "Toplantı başarılı geçti, bir anlaşmaya varmaya yakınız," dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un iki plan arasında köprü kurmaya çalıştığı, Arap ülkelerinin ise BM onaylı uluslararası bir barış gücüne ancak Filistin devletinin kurulmasına yönelik siyasi bir takvim olması halinde katkı sunacaklarını açıkladığı belirtildi.
ABD merkezli Axios haber portalı da Trump'ın ağustos ayında danışmanı Jared Kushner, Tony Blair ve İsrail Stratejik Planlama Bakanı Ron Dermer ile bir toplantı yaptığını ortaya çıkardı.
Habere göre Dermer toplantıda, "İsrail, Gazze’yi uzun vadede işgal etmek istemiyor. Ama Hamas’ın yerine kabul edilebilir bir alternatif gerekiyor," diye konuştu.
Trump'ın da Kushner ve Blair'e plan üzerinde çalışmaya devam etmeleri için onay verdiği aktarıldı.