YDH- BM Güvenlik Konseyi, İran’a yönelik yaptırımların yeniden uygulanmasının ertelenmesini talep eden Rus-Çin taslak kararını görüşmesine rağmen, ABD ve Avrupa ülkelerinin itirazlarıyla taslak reddedildi.
Tahran, bu hamleyi diplomatik çözüm fırsatlarının heba edilmesi ve Konsey içindeki ayrışmanın derinleşmesi olarak yorumladı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Konsey’de yaptığı açıklamada, “ABD diplomasiyi terk etti, Avrupa Troykası ise onu gömdü” dedi.
Arakçi, Rusya ve Çin’in girişiminin tırmanışı önlemeyi ve diyaloğa kapı açmayı amaçlayan sorumlu bir adım olduğunu vurguladı. Ancak Washington ve Troika tarafından reddedilmesinin Konsey içindeki bölünmeyi derinleştirdiğini ve diplomasi fırsatlarını kaybettirdiğini kaydetti.
Arakçi, yaptırımların “gayri meşru bir mekanizma” ile yeniden uygulanmasının BM’nin güvenilirliğini zedeleyeceğini savundu.
Kararın sonuçlarından Washington ve Avrupa ülkelerini sorumlu tutan Arakçi, bu ülkelerin gerginliğin tırmanmasına yol açtığını ve tutumlarını düzeltmeleri gerektiğini vurguladı.
BM Genel Sekreteri ise yaptırım mekanizmalarını yeniden canlandırma girişimlerinden kaçınılması çağrısında bulundu. Askeri çözümün başarısız olduğunu belirten Sekreter, “Tetkik mekanizması da işe yaramayacaktır. Çözüm sadece diyalogdadır ve İran baskılara boyun eğmeyecektir” dedi.
Arakçi, New York’a “diplomasinin yeni fırsatlara açılması” amacıyla geldiğini belirterek, sunduğu önerilerin reddedilmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Yaptırımların devreye sokulmasının Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile yapılan anlaşmayı etkileyeceğini vurgulayan Arakçi, diplomasinin ölmediğini ancak sürecin eskisinden daha karmaşık ve zor hâle geleceğini kaydetti.
ABD ve İngiltere, İran’a yönelik yaptırımlara bağlı kalırken, Moskova ve Pekin tırmanışa karşı uyarılarda bulundu.
Rus delege, İran’ın “akıllı bir taraf” olduğunu ve UAEA ile iş birliğine hazır olduğunu belirterek, Washington’un yaklaşımını “diplomasi değil, aldatma ve sahtekârlık” olarak nitelendirip reddettiğini ifade etti.
Çin delegesi, “İsrail-Amerikan güçlerinin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları meseleyi daha karmaşık hâle getirdi” uyarısında bulunarak, Batı’nın uzlaşmaz tutumlarının Ortadoğu’da barış ve güvenliği tehlikeye attığını vurguladı.
Buna karşılık, İngiliz temsilci, İran’a yönelik yaptırımların 28 Eylül’de yeniden yürürlüğe gireceğini duyurdu ve tüm üyelere bu yaptırımlara uymaları çağrısında bulundu.
Ayrıca, gelecekte yaptırımların kaldırılmasını sağlayacak bir çözüme ulaşmak için İran ile diyaloğa açık olduklarını belirtti.
Reuters’in aktardığına göre, BM’deki bir ABD yetkilisi, yaptırımların yeniden uygulanmasının “daha sonraki aşamada diplomatik kanallar aracılığıyla kaldırılmasını engellemediğini” ifade etti.