YDH - İsrail destekli yeni bir dijital reklam faaliyeti, ibadet eden Hristiyanlara telefon takip teknolojisiyle İsrail yanlısı mesajlar gönderildiği haberlerinin ardından ABD'nin güneybatısındaki Hristiyan topluluklarda tepkiye yol açtı.
Responsible Statecraft'ın haberine göre söz konusu faaliyeti, kısa süre önce kurulan Show Faith by Works adlı şirket yürütüyor.
Şirket, ABD Yabancı Acentalar Kayıt Yasası (FARA) kapsamında yaptığı bildirimde, "Kaliforniya, Arizona, Nevada ve Colorado’daki tüm büyük kiliselerin ve Hristiyan kolejlerinin ibadet saatlerindeki sınırlarını coğrafi olarak belirleyeceğini" beyan etti.
Bildirimde, bu kişilerin daha sonra "takip edilip reklamlarla hedeflenmeye devam edileceği" belirtildi.
Habere göre, 3,2 milyon dolarlık proje, tanınmış isimlerin sözcü olarak görevlendirilmesini ve bazı papazlara İsrail yanlısı içerik üretmeleri için ödeme yapılmasını da içeriyor.
Ancak hedeflenen papazların ve cemaatlerin büyük bir bölümünün faaliyetten habersiz olduğu anlaşılıyor.
Kaliforniya'nın Redding kentindeki Bethel Kilisesi, Responsible Statecraft'a yaptığı açıklamada, "Böyle bir şeyden haberimiz yok, bunu ilk kez sizden duyuyoruz" dedi.
Proje yöneticisi Chad Schnitger ise yaptığı açıklamada, reklamların muhtemelen "Hristiyanları, gezici ‘Mobil Müze’ sergilerinden birini ziyaret etmeye, program hakkında daha fazla bilgi almak için internet sitesine girmeye ya da kiliseleriyle birlikte İsrail’e seyahat etmeye davet edeceğini" söyledi.
Şirketin tanıtım sunumunda, reklamların "İsrail yanlısı ve Filistin karşıtı" olacağı açıkça ifade edildi.
Schnitger’in bahsettiği "Mobil Müze", şirket tarafından düzenlenen gezici bir treyler sergisi olarak tanımlanıyor.
Sergide, 7 Ekim Aksa Tufanı operasyonuna ilişkin görüntüler ile İsrail ordusunun "sivillerin bulunduğu düşman bölgelerinde savaşmanın zorluklarını" anlattığı videolar yer alacak.
Schnitger, ilk mobil müze aracının bir ay içinde yola çıkmaya hazır olacağını da sözlerine ekledi.
Coğrafi sınır belirleme (geofencing) teknolojisi, kullanıcının cep telefonundan elde edilen konum verilerine dayanarak belirli bölgelerde bulunan kişilere reklam gönderilmesine olanak tanıyor.
Elektronik Gizlilik Bilgi Merkezi kıdemli hukuk müşaviri Megan Iorio, Responsible Statecraft'a yaptığı değerlendirmede bu yöntemi "mahremiyet kabusu" olarak niteledi.
Iorio, veri aracılarının, konum servisleri kullanan çeşitli uygulamalardan topladıkları verileri pazarladığını veya reklamcılara bu veriler üzerinden araçlar sunduğunu belirtti.
Buna karşın Schnitger, tartışmayı "abartılı" bulduğunu söyleyerek, coğrafi hedeflemenin "yabancı bir kuruma veri göndermek değil, reklam ulaştırma yöntemi" olduğunu savundu.
Schnitger ayrıca, bu tür araçların "on yılı aşkın süredir kullanıldığını" ifade etti.
Öte yandan Iorio, bu yöntemin "son derece müdahaleci" olduğunu vurguladı. Yabancı devletlerin bu teknolojiyi "hedefe yönelik, hassas etki faaliyetlerinde" artan biçimde kullanmasının, "bu pratiğin düzenlenerek sınırlandırılmasının ne kadar gerekli olduğunu gösterdiğini" dile getirdi.
Bazı kilise cemaatleri de yöntemi "müdahaleci ve manipülatif" olarak değerlendirdiklerini açıkladı.
Colorado Springs’te yaşayan makine mühendisi Micah, yedi yerel kilisenin hedef listesinde olduğunu fark ettikten sonra papazlarla ve yerel gazetelerle temasa geçtiğini anlattı.
Endişelerini özetlediği notta, "Belgede Hristiyanlar, manipüle edilmesi gereken hedefler olarak tanımlanıyor. Bu saygılı bir iletişim değil, savaş dili" ifadelerini kullandı.
Micah, papazlara ödeme yapılmasının da "dini liderlerin, yabancı bir devletin mesajlarına mali açıdan bağımlı hale gelmesine ve bağımsızlıklarını kaybetmesine yol açacağını" söyledi.
Arizona’daki Scottsdale Bible Church cemaatinden kardeşi Asa ise faaliyetin, İsrail’in "Z kuşağının ilgisini ve desteğini dini manipülasyonla yeniden kazanmaya yönelik bir çabası" gibi göründüğünü belirtti.
Schnitger, projenin amacının İsrail’e olumsuz bakan Hristiyanların kanaatini değiştirmek olduğunu doğrulayarak, "İsrail’den hoşlanmayanlar varsa, belki bu sergiler ve materyaller fikirlerini değiştirir" diye konuştu.
Şirketin tanıtım belgelerinde ayrıca "Filistinli ve İranlı hedeflerin toprak değil, soykırım amaçlı olduğu" yönünde ifadeler yer aldı.
Teksas’ın Plano kentinde yaşayan yazılım mühendisi Timothy Feldman, kilisesinin de belgelerde geçtiğini öğrenince Responsible Statecraft'a, "Soykırımcı bir apartheid devletinin, Hristiyan toplulukları üzerinde propaganda yaparak işlediği suçları aklamaya çalışması tiksindirici" dedi.
Schnitger, daha sonra yaptığı açıklamada Show Faith by Works’ün Teksas’ta faaliyet göstermediğini bildirdi.
Faaliyetin genel gözetiminden, İsrail Dışişleri Bakanlığı Kabine Şefi ve "Proje 545" adlı girişimin yöneticisi olan Eran Şayoviç sorumlu olacak.
Şayoviç, bu girişimi "İsrail’in stratejik iletişim ve kamu diplomasisi çabalarını güçlendirme kampanyası" olarak tanımlıyor.
Belgelerde ayrıca Şayoviç’in, eski Donald Trump kampanya yöneticisi Brad Parscale’in muhatabı olarak yer aldığı görülüyor.
Parscale’in, İsrail adına ChatGPT’yi eğitmek ve İsrail yanlısı mesajları muhafazakâr medya ekosistemine entegre etmek üzere yürütülen faaliyetleri koordine ettiği bildirildi.
Son dönemde bir dizi ABD eyaleti, bu tür pazarlama uygulamalarında kullanılan konum verilerinin satışını sınırlamak için adımlar attı.
Oregon, haziran ayında hassas konum bilgilerinin satışını yasaklayan bir yasa kabul ederken, Maryland de 2023’te benzer bir düzenlemeyi yürürlüğe koymuştu.
Ayrıca, eski Federal Ticaret Komisyonu (FTC) Başkanı Lina Khan, Gravy Analytics ve Mobilewalla gibi büyük veri aracılarını, kiliseler ve askeri üsler gibi hassas konumlarda kullanıcı izni olmadan veri toplamak ve satmaktan men etmişti.