YDH - Son günlerde sosyal medyada dolaşıma giren “Ankara–Moskova Mutabakatı Taslağı” başlıklı gizli belgeye göre, Rusya Federasyonu ile Türkiye Cumhuriyeti, eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed'in görevden ayrılması ve silahlı muhalif grupların Şam’a girmesine ilişkin koşullarda uzlaşmıştı.
İddiaya göre belge, Esed hükümetinin geleceğine dair son haftalarda yürütülen diplomatik görüşmelerin ardından kaleme alındı.
Görüşmelere eski ABD yönetimi (Joe Biden), seçilmiş Başkan Donald Trump, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar ve İsrail’in de dahil olduğu belirtiliyor.
Taslağa göre Rusya, Esed'in Suriye Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı sıfatıyla, Aralık 2024’te belirli bir tarihten itibaren, Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu dahil olmak üzere adı geçen silahlı muhalif gruplara karşı direniş göstermemesi yönünde emir vereceğini taahhüt ediyor.
Esed'in ayrıca ordu ve güvenlik kurumlarına silah bırakma, askeri sembolleri terk etme ve mevzilerini boşaltma talimatı vereceği belirtiliyor.
Mutabakatta, Esed'in en geç Aralık 2024 sonuna kadar ülkeyi terk edeceği ve anayasal yetkilerini hareketinden en az bir saat önce Başbakan Muhammed Gazi el-Celali’ye devredeceği ifade ediliyor.
Yetki devrinin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Faysal el-Mikdad’a veya Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas’a yapılmayacağı özellikle vurgulanıyor.
Bununla birlikte Esed'in ailesi ve beraberindeki heyetin, belirlenen günün gece yarısına kadar Suriye topraklarını terk etmesi öngörüldü.
Konvoyun kalkış zamanı ve güzergâhına ilişkin bilgilerin Türkiye tarafıyla paylaşılacağı kaydedidi.
Taslakta Rusya’nın, Aralık ayı sonuna kadar Suriye’deki askeri varlığını Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü ile Tartus’taki deniz üssüne çekmeyi planladığı ifade ediliyor.
Bu süreçte Rus kara, deniz ve hava unsurlarının muhalif gruplara yönelik herhangi bir saldırı gerçekleştirmeyeceği garanti ediliyor. Ayrıca Esed ve beraberindekilerin ayrılışının ardından en az bir yıl boyunca hiçbir siyasi ya da medya faaliyetine katılmayacağı belirtiliyor.
Türkiye, Rusya'nın Suriye’deki diplomatik, askeri ve dini kurumlarının güvenliğini sağlayacağını; bu kurumlara, üzerlerinde Rusya bayrağı bulunduğu sürece silahlı grupların zarar vermeyeceğini taahhüt ediyor.
Ayrıca mutabakat metninde Rus personelin güvenliği ile Esed'in Suriye ve Türkiye topraklarında geçişi sırasında güvenliğin Türkiye tarafından sağlanacağı ifade ediliyor.
Ek maddelerde, HTŞ'nin 5. Kolordu grubuna bağlı, Enes ez-Zaim komutasındaki birliğin, Şam’ın güneyinden ve güneydoğusundan kente ilk girecek silahlı güç olacağı belirtiliyor.
Bu grubun, Esed'in ayrılışının ardından Şam Uluslararası Havalimanı, Radyo ve Televizyon Kurumu, Genelkurmay Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı sarayları, Başbakanlık binası ve Halk Meclisi gibi egemen devlet kurumlarını kontrol altına alacağı ifade ediliyor.
Taslakta, diğer silahlı grupların ancak bu stratejik noktalar güvence altına alındıktan sonra Şam’a girmesine izin verileceği belirtiliyor.
Fakat söz konusu mutabakatın imzalanıp imzalanmadığı ya da taraflar arasında resmiyet kazanıp kazanmadığına dair herhangi bir teyit bulunmuyor.