YDH – Fransa’da şubat ayında gözaltına alınan İranlı akademisyen ve çevirmen Mehdiye İsfendiyari, sosyal medya paylaşımlarında İsrail karşıtı ifadeler kullandığı gerekçesiyle yargılanmayı beklerken, mahkeme tarafından koşullu olarak serbest bırakıldı.
Fransa’daki mahkeme kararını İran memnuniyetle karşıladı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekai, “Tahran’ın 39 yaşındaki akademisyenin tam özgürlüğüne kavuşması için süreci takip etmeyi sürdüreceğini” ifade etti. İsfendiyari’nin avukatı Nebil Budi, mahkemenin “uzun tutukluluk süresini” gerekçe göstererek serbest bırakma kararını onayladığını, savcılığın ise karara karşı çıktığını aktardı.
Koşullu serbestlik ve yaklaşan dava
Le Monde ve NDTV’nin aktardığına göre İsfendiyari, 13 Ocak 2026’da başlayacak davasına kadar Fransa’dan ayrılamayacak, düzenli olarak polis merkezine imza verecek ve sosyal medya kullanımından men edilecek.
İran Dışişleri Bakanlığı, akademisyenin serbest bırakılmasını “olumlu bir gelişme” olarak nitelendirirken, Fransa ile Tahran arasında İsfendiyari’nin durumuna ilişkin diplomatik temasların sürdüğü belirtildi.
France 24, tarafların İsfendiyari’nin serbest bırakılmasını, 2022’de İran’da gözaltına alınan Fransız vatandaşları Cécile Kohler ve Jacques Paris’in iadesiyle bağlantılı olası bir takas kapsamında değerlendirdiğini bildirdi.
“Tutuklama keyfi, suçlamalar temelsiz”
İran yönetimi, İsfendiyari’nin gözaltına alınmasını “keyfi ve siyasi amaçlı” olarak nitelendirdi. İranlı yetkililer, Fransa’da yaşayan vatandaşlarının, “Filistin halkına destek verdikleri için hedef alındığını” ifade etti.
İsfendiyari’nin avukatı Budi, müvekkilinin “suçlamalara dair henüz kamuoyu önünde bir açıklama yapmadığını” ancak “kendini savunmak için yargılamayı sabırsızlıkla beklediğini” belirtti.
Cezaevinde yaşanan ihlal
Ek olarak, İsfendiyari’nin kardeşi Zehra İsfendiyari, Press TV’ye verdiği röportajda, Mehdiye’nin cezaevinde başörtüsünün zorla çıkartıldığını açıkladı.
Bu durum, akademisyenin tutukluluk sürecinde karşılaştığı insan hakları ihlallerine dair endişeleri yeniden gündeme taşıdı.
Akademik geçmişi ve aktivizmi
İran doğumlu olan Mehdiye İsfendiyari, 2018’den bu yana Fransa’da yaşıyor. Lyon Lumière Üniversitesi’nden mezun olan İsfendiyari, Fransızca dilbilimi alanında öğretim görevlisi, çevirmen ve insan hakları aktivisti olarak tanınıyor.
Kadın hakları ve Batı Asya politikaları üzerine sosyal medya paylaşımlarıyla öne çıkan İsfendiyari, Filistin’e destek gösterilerine de katılmıştı.
Gözaltı süreci ve suçlamalar
İsfendiyari, 28 Şubat 2025’te Lyon’da gözaltına alındı ve 2 Mart’ta Paris yakınlarındaki Fresnes Cezaevi’ne gönderildi. Fransız savcılığı, akademisyeni “terör propagandası yapmak” ve “dini temelde hakaret” gibi suçlarla itham etti. Ancak Fransa makamları, suçlamalara temel teşkil ettiği öne sürülen sosyal medya içeriklerini kamuoyuna açıklamadı.
İran Dışişleri Sözcüsü Bekai, gözaltının ardından yaptığı açıklamada, “Fransız makamlarından uzun süre hiçbir bilgi alınamadığını ve İsfendiyari’nin durumunun ancak İran’ın ısrarlı takibiyle netlik kazandığını” bildirdi.
Diplomatik süreç
Tahran yönetimi, İsfendiyari’nin tamamen serbest bırakılması için hukuki ve diplomatik girişimlerini sürdürüyor. İran medyasında yer alan haberlere göre, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, “konunun nihai çözüme kavuşturulması konusunda iyimser olduklarını” kaydetti.
İran kamuoyunda İsfendiyari, “Filistin’e destek verdiği için cezalandırılan bir vicdan mahkumu” olarak görülüyor. İnsan hakları savunucuları ise, Fransa’nın “çifte standartlı ifade özgürlüğü yaklaşımını” eleştiriyor.