YDH- Associated Press’in (AP) haberine göre, Sudan ordusuyla iki yılı aşkın süredir savaş halinde bulunan paramiliter grup Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), ABD öncülüğündeki arabulucu grup tarafından önerilen bir insani ateşkesi kabul ettiğini bildirdi.
HDK: Asıl nedenleri ele alacak bir siyasi süreç hedefleniyor
Açıklamada, HDK’nin “anlaşmayı uygulamayı ve derhal çatışmaların durdurulmasına ilişkin düzenlemeler ile Sudan’daki siyasi süreci yönlendirecek temel ilkeler hakkında görüşmelere başlamayı dört gözle beklediği” ifade edildi.
Grup, bu sürecin “çatışmaların asıl nedenlerini ele almayı ve Sudan halkının çektiği acıları sona erdirmeyi amaçladığını” belirtti.
Ordu şart koştu: Sivillerden çekilmeden ateşkes olmaz
AP’ye konuşan bir Sudan askeri yetkilisi ise ordunun, HDK’nin sivil bölgelerden tamamen çekilmesi ve silahlarını teslim etmesi halinde ateşkesi kabul edeceğini bildirdi.
Yetkili, bu değerlendirmeyi isminin açıklanmaması koşuluyla paylaştı.
ABD’den üç aylık insani ateşkes planı
ABD’nin Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos, Washington’un Sudan ordusu ve HDK ile birlikte insani bir ateşkes üzerinde çalıştığını ve “yakında bir duyuru yapılabileceğini” belirtti.
Boulos, “Yaklaşık 10 gündür iki tarafla birlikte bu konuda çalışıyoruz, detayları tamamlamayı umuyoruz” dedi.
ABD öncülüğündeki planın, üç aylık bir insani ateşkesin ardından dokuz aylık bir siyasi süreç başlatılmasını öngördüğü kaydedildi.
ABD’nin bu süreçte Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile birlikte, “Dörtlü” olarak bilinen grup çerçevesinde hareket ettiği aktarıldı.
El-Faşir’in düşmesi dönüm noktası oldu
HDK’nin ateşkesi kabul ettiğini açıklaması, grubun yaklaşık 18 aydır kuşatma altında tuttuğu El-Faşir kentini ele geçirmesinden bir hafta sonra geldi.
El-Faşir, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde ordunun elinde kalan son askeri üs olarak biliniyordu.
Darfur’da insani kriz derinleşiyor
Sudan’daki çatışmalar nedeniyle yeni göç dalgaları yaşandığı, bunun da yardım kuruluşları ve yerel sağlık ekipleri arasında ciddi endişe yarattığı belirtildi.
Yerinden edilmiş binlerce insanın sığındığı kamplarda aşırı kalabalık ve kaynak yetersizliği nedeniyle durumun giderek kötüleştiği kaydedildi.
İnsani yardım kuruluşu Islamic Relief, perşembe günü yaptığı açıklamada, birçok ailenin tek geçim kaynağı olan topluluk mutfaklarının çökme riskiyle karşı karşıya olduğunu bildirdi.
Kuruluşun yaptığı yeni bir ankete göre, Sudan’ın doğu ve batısında yaşayan ailelerin yüzde 83’ü yeterli gıdaya ulaşamıyor.
Sudan Doktorlar Ağı da çarşamba günü yaptığı açıklamada, el-Faşir’in batısındaki Tevila, Kurma ve Gulu bölgelerindeki kamplarda insani durumun hızla kötüleştiğini belirtti.
Ağ, son günlerde 36 binden fazla kişinin yeni göç dalgalarıyla bu bölgelere sığındığını ifade etti.
“Dünyanın en ciddi yerinden edilme krizlerinden biri”
İnsani kuruluşlar, Sudan’ın dünyanın en ciddi yerinden edilme krizlerinden birine sahne olduğunu vurguluyor.
Son olarak, HDK’nin el-Faşir’i ele geçirmesinin ardından binlerce kişi bölgeden kaçmak zorunda kaldı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), HDK’nin yerel bir hastanede 450’den fazla kişiyi öldürdüğünü, evlere girilerek infazlar yapıldığını ve cinsel saldırı vakalarının yaşandığını bildirdi.
Çatışmaların 2023’te, 2019’daki halk ayaklanmasının ardından “demokratik geçişi yönetmek üzere” kurulmuş iki eski müttefik (ordu ve HDK) arasında patlak verdiği hatırlatıldı.
DSÖ verilerine göre savaşta en az 40 bin kişi öldü, 12 milyon kişi yerinden edildi.
Dünya Gıda Programı ise 24 milyondan fazla insanın akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Kaçış hikâyeleri: “Gökyüzünde görünmeyen dronlar vuruyordu”
Uluslararası Göç Örgütü (IOM), yalnızca bir hafta içinde 70 binden fazla kişinin el-Faşir’den kaçtığını, bunların çoğunun kuzeydeki el-Debbe kasabasındaki el-Afad kampına sığındığını bildirdi.
Başkent Hartum’un yaklaşık 350 kilometre kuzeyinde yer alan bu kampta binlerce yeni sığınmacı bulunuyor.
AP’ye konuşan kaçaklardan öğretmen Osman Muhammed, eylülde el-Faşir’den kaçarken “yollarda cesetlerin yattığını, insanların yorgunluktan ve kötü muameleden yığılıp kaldığını” anlattı.
Muhammed, şehirde dron saldırıları ve top atışlarının arasında “yemek bulmanın neredeyse imkânsız hale geldiğini” belirtti.
Bir başka sığınmacı Ravza Muhammed ise, “El-Faşir’de sadece dövülme ve öldürülme var. Gökyüzünde görünmeyen dronlar seni vuruyor; ne zaman, nereden geldiğini hissetmeden” dedi.
Muhammed, el-Afad kampına ulaşmak için saatlerce yürümek zorunda kaldığını ifade etti.