YDH- Axios’un haberine göre, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in Perşembe günü Başkan Donald Trump ile yapacağı görüşmede ülkesinin İbrahim Anlaşmaları’na katılacağını açıklaması bekleniyor.
“İbrahim Anlaşmaları’nı canlandırma adımı”
ABD’li yetkililer, Kazakistan ve İsrail’in 30 yılı aşkın süredir “tam diplomatik ilişkilere” sahip olduğunu, ancak bu adımın “İbrahim Anlaşmaları’nı, İsrail ile Arap ve Müslüman dünyası arasındaki iş birliği çerçevesi olarak canlandırmak” amacı taşıdığını bildirdi.
Bir üst düzey ABD yetkilisi, açıklamanın “İbrahim Anlaşmaları’nın, birçok ülkenin üye olmak istediği bir kulüp olduğunu göstereceğini ve Gazze savaşı sonrasında barış ve iş birliğine doğru bir adım olacağını” iddia etti.
Trump, geçen ay Axios’a yaptığı açıklamada, Gazze savaşı nedeniyle İsrail’in büyük ölçüde izole olduğunu ve önceliklerinden birinin “İsrail’e uluslararası desteği yeniden kazandırmak” olacağını ifade etmişti.
ABD’nin önceliği: İsrail’in uluslararası konumunu güçlendirmek
ABD yetkilileri, perşembe günkü açıklamanın, “İsrail’in Arap ve Müslüman dünyasındaki itibarını onarmaya yönelik ilk adım” olduğunu belirtti.
Yetkililer, “daha fazla Müslüman çoğunluklu ülkenin İbrahim Anlaşmaları’na katılmasının İsrail’in uluslararası meşruiyetini güçlendirebileceğini” öne sürdü.
Perşembe açıklaması öncesi diplomatik bağlam
Habere göre, perşembe günkü açıklama tek başına “çığır açıcı” değil. İsrail ile Kazakistan arasında herhangi bir tarihi çatışma bulunmuyor ve İsraillilerin Kazakistan’ı ziyaret etmeleri veya iş yapmaları konusunda mevcut herhangi bir kısıtlama bulunmuyor.
Axios’a göre, Kazakistan için, aynı gün ABD ile imzaladığı “kritik minerallerle ilgili bir anlaşma” Washington’da iyi niyet kazanma fırsatı sağlıyor. Trump yönetimi açısından ise Suudi Arabistan veya Suriye gibi bölgesel aktörleri anlaşmalara dahil etmek daha öncelikli, ancak diplomatik olarak çok daha hassas bir konu olarak öne çıkıyor.
“Diyalog ve dini hoşgörü mesajı”
Tokayev, Beyaz Saray’a yapacağı ziyaret öncesinde ABD ile temasa geçerek, ülkesini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istediğini bildirdi. ABD yetkilileri, Tokayev’in “mevcut ilişkileri İsrail ile yükseltmek, bölgesel iş birliği ve entegrasyondan faydalanmak ve dini hoşgörü ile diyaloğun önemine işaret etmek istediğini” aktardı.
Trump ve Tokayev görüşmesi sırasında, iki liderin İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir telefon görüşmesi yaparak “Kazakistan’ın anlaşmalara katılma niyetini ilan edecekleri” belirtildi.
ABD’li bir yetkili, Trump’ın Beyaz Saray’da İsrail ve Kazakistan liderleri ile “resmi bir imza töreni” düzenlemeyi ve mümkünse anlaşmalara katılmak isteyen diğer ülkelerin liderlerini de davet etmeyi istediğini bildirdi.
İbrahim Anlaşmaları ve genişleme hedefi
ABD yetkilileri, Trump yönetiminin ilk döneminde İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas arasında yapılan normalleşme anlaşmalarını “dış politikanın önemli bir başarısı” olarak gördüğünü belirtti.
ABD yetkilileri, Trump yönetiminin İbrahim Anlaşmaları’nın orijinal formatını genişletmeyi, “bölgesel iş birliği ve dini hoşgörüyü teşvik etmeyi” amaçladığını iddia etti.
Suudi Arabistan ve bölgesel diplomasi
ABD, 18 Kasım’da Washington’a yapması planlanan Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ziyareti öncesinde İbrahim Anlaşmaları’nda ivme kazanmayı hedefliyor.
Trump, Miami’de düzenlenen ekonomik konferansta Suudi Arabistan’ın anlaşmalara katılmasını istediğini belirtti.
Habere göre, ABD yetkilileri, “Suudi-İsrail barış anlaşmasının henüz uzak bir hedef olduğunu” da kabul ediyor.