Brookings Enstitüsü: Suriye ve Lübnan'da ABD için tarihi fırsat doğdu

10 Kasım 2025

Brookings Enstitüsü uzmanı Mara Karlin, son gelişmelerle Suriye ve Lübnan'da tarihi bir döneme girildiğini belirtti. Karlin, bu yeni durumun ABD dış politikası için nadir fırsatlar sunduğunu ifade ederek hem Lübnan hükümeti ve HTŞ rejimi için de 'politika önerilerinde' bulundu.

YDH - Brookings Enstitüsü araştırmacılarından Mara Karlin, Suriye ve Lübnan'da yaşanan dönüşümün ABD dış politikası için önemli fırsatlar barındırdığını belirtti.

Karlin, ABD Başkanı Donald Trump'ın bugün Suriye'deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) rejiminin lideri Ebu Muhammed el-Colani'yi (şimdiki adıyla Ahmed eş-Şaraa) Washington'da ağırlayacağını hatırlatarak bu ziyaretin "bir Suriye devlet başkanının ilk resmi ziyareti" olacağına dikkat çekti.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevi kapsamında yakın zamanda Suriye ve Lübnan'ı ziyaret ettiğini belirten Karlin, "Her iki ülke için de bu dönemin ne kadar akışkan olduğuna tanık oldum" dedi.

Karlin, Bilad'uş Şam bölgesinde dönüştürücü olayların yaşanmasının üzerinden yaklaşık bir yıl geçtiğini ifade etti.

Karlin, "Hizbullah onu kurtaramadı, Ruslar ise denememeyi tercih ederek Esed'e Moskova'ya kadar eşlik etti. Rusya, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü yıpratıcı savaşla meşguldü ve Hizbullah da tüm lider kadrosuna ve militanlarına yönelik tarihi bir dizi İsrail saldırısının ardından bocalıyordu" diye yazdı.

Lübnan'da ise Hizbullah'ın "büyük ölçüde zayıfladığını" iddia eden Karlin, direnişin silahsızlandırılmasına yönelik tartışmaların ana akım haline geldiğini savundu.

Karlin, Pentagon'da ABD'nin Bilad'uş Şam politikasını yönettiğini ve Kongre tarafından görevlendirilen Suriye Çalışma Grubu'nda yer aldığını belirterek, "Bu dinamizmin ne kadar nadir olduğunu ve ABD politikası için ne gibi fırsatlar sunduğunu biliyorum" ifadelerini kullandı.

ABD'ye Suriye özelinde politika önerileri

Karlin, ABD'nin Suriye politikasını şekillendirmek için şu önerilerde bulundu:

-ABD Büyükelçiliğini Şam'da yeniden açın: Bu, ABD'nin Suriye'deki siyasi, güvenlik ve iktisadi durumu 7/24 anlamasını ve nasıl şekillendireceğini belirlemesini sağlar.

-Suriye'ye yönelik tüm yaptırımları kaldırın: Bu yaptırımlar Esed hükümetinin çöküşüyle işlevini yitirmiştir.

-Güvenlik alanında işbirliği yapın: HTŞ rejimini IŞİD'le Mücadele Küresel Koalisyonu'na katılmaya teşvik edin, rejim ordusunun yeniden yapılandırılmasına destek olun ve Suriye ile İsrail arasındaki müzakereleri kolaylaştırmaya devam edin.

-Azınlıkların korunmasını sağlayın: HTŞ rejimini azınlıkları korumaya ve bu ilkeyi ihlal edenlerden hesap sormaya teşvik edin.

"Lübnan yol ayrımında"

Lübnan'da bugün yaşanan tartışmaların tarihi olduğunu belirten Karlin, ülkenin yıllar sonra ilk kez yetkin ve teknokrat bir hükümete sahip olduğunu yazdı.

Bu hükümetin yıkıcı bir iktisadi durum ve Lübnan'daki yaklaşık 18 mezhep grubu arasındaki olağan siyasi entrikalarla boğuştuğunu ancak en dikkat çekici değişimin güvenlik alanında yaşandığını vurguladı.

Karlin, bu değişimin nedeninin, Kasım 2024'te ABD'nin arabuluculuğunda yapılan İsrail-Hizbullah ateşkesinin, Lübnan'daki en yetenekli devlet dışı aktör olan Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını gerektirmesi olduğunu belirtti.

Karlin, ABD'nin Lübnan'daki güvenlik ortamını şekillendirmek için şu adımları atmasını önerdi:

-Silahsızlanmanın parametrelerini tanımlayın: Lübnan ve İsrail hükümetleriyle çalışarak Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının parametrelerini net bir şekilde belirleyin.

-Askeri izleme mekanizmasına liderlik etmeye devam edin: İsraillilerin, Lübnan ordusunun Hizbullah'ı silahsızlandırma adımlarını askeri saldırıların azaltılması ve nihai geri çekilme ile ilişkilendirdiği bir eylem planını kolaylaştırın.

-Lübnan ordusuna askeri desteği sürdürün: Eğitim, teçhizat ve maaş yardımı dahil olmak üzere desteği devam ettirin.

-Şam ve Beyrut arasında işbirliğini teşvik edin: Kaçakçılığı önlemek ve ihtilaflı bölgeleri çözmek için ortak sınırın tanımlanması ve güvenliğinin sağlanması konusunda işbirliğini teşvik edin.