YDH- The Guardian, Gazze’de yaşayan sivil halk için bağış toplayan fonların, ekim ayında ilan edilen ateşkesten sonra “felaket” boyutunda bir düşüş yaşadığını belirtti. Haberde, geçici barınaklarda yaşayan, hastalık, açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadele eden ailelere yardım sağlayan gönüllülerin, bağışları toplamanın giderek zorlaştığı vurgulandı.
Avustralya merkezli Megan Hall’ın, sosyal medya hesapları üzerinden 95 farklı fonu yönettiği ve Şubat 2024’ten bu yana 200.000 doların üzerinde bağış topladığı bildirildi. Hall, bağışların eylül ayında azalmaya başladığını, 10 Ekim ateşkesi sonrası ise ciddi biçimde düştüğünü ifade etti. Hall, savaş sırasında haftalık yaklaşık 5.000 dolar gönderebildiğini, ekim ayında ise tüm kampanyalardan toplam 2.000 dolardan biraz fazla bağış topladığını belirtti.
Hall, “Bağışlardaki düşüş felaket boyutunda. Sözde ‘ateşkes’ ile dünya, Filistinlilerin artık yardımımıza ihtiyaç duymadığını düşünüyor gibi.” dedi.
Gönüllü fonlarda düşüş
The Guardian’a konuşan dört başka fon yöneticisi de geçen ay kampanyalarına gelen bağışlarda “keskin düşüşler” gördüklerini ifade etti. Haberde, bu fonların büyük devlet veya özel bağışçı tabanına sahip olmayan geleneksel insani yardım kuruluşlarından farklı olarak, küçük bağışlara dayandığı ve gönüllülerin sosyal medyayı kullanarak görünürlük sağladığı öne belirtildi.
Bazı sivil toplum kuruluşlarının da “destek düşüşü” gözlemlediği bildirildi. Gaza Soup Kitchen’ın, Şubat 2024’ten bu yana 5,8 milyon dolardan fazla bağış topladığı ve günde 10.000 kişiye yemek sağladığı kaydedildi. Eylül–Ekim döneminde bağışların %51 düştüğü ifade edildi.
Kurucu Hani Elmedhun, “Şu an veya önümüzdeki 30–60 gün içinde hemen etkisi yok; planlarımızda değişiklik yapmıyoruz. Ama uzun vadede olabilir. Şu an yolumuza devam ediyoruz, değişiklik yok, ama aklımız gelecekte.” dedi.
Ateşkese rağmen zor koşullar
Dünya Sağlık Örgütü’ne atıfta bulunan ve insani, güvenlik ile kriz analizleri yapan risk istihbarat şirketi Standby Analytical and Response Initiative (SARI Global) değerlendirmesine göre, Gazze nüfusunun %70’inden fazlası, yani yaklaşık 1,9 milyon kişi, altyapısı çalışmayan ve yağmur, rüzgâr ile kıyı taşkınlarına açık bölgelerde yaşıyor.
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) sözcüsü, “Çoğu tarım arazisi yok edildi, çoğu hayvan yok edildi ve sağlık sistemi çöktü. Üstelik insanlar iki yıl boyunca defalarca yerlerinden edildi, bu da dayanma mekanizmalarını tamamen yok etti.” dedi. Devamında, “Ateşkes, insanların başlarına bomba düşmediği anlamına geliyor. Ama bir gecede hayatları mükemmel hale gelmedi; Gazze’nin çoğu tamamen yıkıldı.” diye ekledi.
Büyük kuruluşlar da endişeli
“Oxfam” (Oxford Committee for Famine Relief) ve “Save the Children UK” (İngiltere merkezli, çocuk hakları ve insani yardım kuruluşu) gibi büyük insani yardım kuruluşları da ateşkesten sonra bağışlardaki düşüşten endişe duyuyor.
Save the Children UK’un yöneticisi Alison Griffin, “Medya ilgisi yeterli değilse, pazarlama maliyet etkin olmuyor ve bu kendi kendini besleyen bir döngüye dönüşüyor.” dedi.
Bazı yardım konvoylarının ateşkesten sonra Gazze’ye girmesine izin verildiği, ancak sadece yedi sınır kapısından üçünün açıldığı, OCHA’nın bu durumun yardım dağıtımını sınırladığını bildirdiği kaydedildi.
Bireyler için zor kış
28 yaşındaki Ahmed el-Dib, Gazze Şehri’nden, altı ay önce Hall’ın kurduğu fon sayesinde 14 kişilik ailesini, hasta iki yaşındaki yeğeni dahil, besleyip barındırabildiğini belirtti. El-Dib’in ailesi eylül ayında İsrail’in kara saldırısı sonrası Deyr el-Balah’a yerleştirildi.
El-Dib, ekim ayında bağışların 300 dolara, kasımda ise 150 dolara düştüğünü, kış yaklaşırken ve barınak imkânlarının sınırlı olması nedeniyle durumun çok zor olduğunu ifade etti. “Başka bir eve taşınmak için 400 dolar bulmam gerekiyor ama param yok. Ödeyemezsem ev sahibi bizi çıkaracak.” dedi.
El-Dib, piyasalarda yiyeceklerin daha fazla bulunmaya başladığını ve fiyatların düştüğünü belirtti; ailesinin büyük ölçüde mercimek ve makarna ile beslendiğini ifade etti. İnsanî yardıma sekiz aydır erişemediklerini kaydetti.
Bağış düşüşünün nedenleri
Fon yöneticileri, bağışlardaki düşüşün büyük ölçüde halkın Filistinli acısının sona erdiğine inanmasından kaynaklandığını belirtti. Hall ise, iki yıl boyunca bağış yapan küçük bağışçıların, Eylül’deki tahliyeler sonrası paralarının azaldığını belirtti. Bazı bağışçıların, mobilyalarını satarak ailelerin kira ödemelerini karşılamaya çalıştığı kaydedildi.
ABD’de hükümet kapanışı ve İngiltere başta olmak üzere diğer ülkelerdeki yaşam maliyeti krizi de bağışları etkileyen faktörler arasında gösterildi. Ayrıca, Meta gibi sosyal medya şirketlerinin algoritmik eğilimlerinin, Filistin yanlısı içeriklerin görünürlüğünü sınırladığı kaydedildi.
Kış ve belirsizlik
Gazze’de yaşayan 2 milyon kişi için bir kış daha belirsiz şekilde başladı. El-Dib, ilk kira ödemesinin yaklaştığını ve tahliye edilmesi durumunda ailesiyle birlikte sokakta kalacaklarını söyledi.