YDH- New York Times’ın Çarşamba günü yayımladığı habere göre, Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, İsrail askerlerinin işgali altındaki Gazze’de “sarı çizgi” olarak adlandırılan sınırın gerisinde, binlerce “tarama”dan geçirilmiş Filistinli için konut inşa etme planı üzerinde çalışıldığını resmen doğruladı.
Söz konusu yerleşim planı, “Alternatif Güvenli Topluluklar” adıyla anılıyor ve Tel Aviv’deki lüks Kempinski ile Hilton otellerinde konuşlanmış, eski Hükümet Verimliliği Departmanı (Doge) çalışanları ile ABD’li yetkililerden oluşan bir ekip tarafından yürütülüyor.
Haberde, konuyla ilgili onlarca ABD’li yetkili ve ilgili kişiye atıfta bulunulurken, planı yöneten üst düzey Trump yönetimi yetkilisi olarak Aryeh Lightstone’dan resmi onay alındı. Amerikalı bir haham olan
Lightstone, ilk Trump yönetimi döneminde ABD’nin İsrail büyükelçisi David Friedman’a kıdemli danışmanlık yapmış, şu anda ise Trump’ın özel elçisi Steve Witkoff’a danışmanlık veriyor.
Lightstone’un Jared Kushner’a bağlı olduğu, ayrıca Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Başkan Yardımcısı JD Vance ile temas halinde bulunduğu belirtiliyor. Ekibi ise ismi açıklanmayan “İsrailli iş insanlarını” da kapsıyor.
Kempinski ve Hilton otellerinde kalmanın gecelik maliyetinin 700 doların üzerinde olduğu ifade edilse de, bu harcamaların finansman kaynağı belirsizliğini koruyor.
Lightstone, New York Times’a yaptığı açıklamada, “Pratik bir sorun var: İnsanları mümkün olan en kısa sürede güvenli konutlara nasıl yerleştirebiliriz?” diyerek, Filistinlileri Gazze’de yerleştirme planını “bunu yapmanın en kolay yolu” olarak tanımladı.
Bu açıklama, ABD’nin işgal altındaki Gazze’ye Filistinlileri taşımak için ilk kez aktif bir çalışma yürüttüğünü kamuoyuna ilan etmesi anlamına geliyor.
Bu yılın başlarında Jared Kushner, ABD ve ortaklarının İsrail askerleri tarafından işgal edilen Gazze’nin bazı bölgelerini yeniden inşa etmeyi, ancak Hamas’ın kontrolündeki savaşla yıkıma uğramış merkezi alanı harap halde bırakmayı öneren bir planı gündeme getirmişti.
Gazze ateşkes sürecinde arabuluculuk yapan birçok Arap yetkili, başkentlerinin bu plana karşı olduğunu Middle East Eye’a bildirmişti. The Atlantic ise bu ay başında benzer bir planı gündeme getirdi. New York Times haberiyse girişimin yeni ayrıntılarını ortaya koydu.
Plan hâlâ ilk aşamada olup, İsrail hükümetiyle yakın ilişki kurmuş belirli siyasi atama ABD’li yetkililerin fikri olarak şekilleniyor.
Haberde, İsrail askerlerinin bu hafta Gazze’nin Mısır sınırına yakın Refah bölgesinde inşa edilecek ilk yerleşke için moloz temizliğine başlamasının beklendiği belirtiliyor.
Tüneller, patlamamış mühimmatlar veya insan kalıntıları bulunması durumunda bu temizliğin aylar sürebileceği, ardından prefabrik evlerin kurulmasının altı ila dokuz hafta daha alacağı ifade ediliyor.
Planın merkezinde, Gazze’nin merkezi bölgelerindeki Filistinlilerin, İsrail askerlerinin kontrolündeki bu alanlarda yaşamayı gönüllü kabul etmeleri yer alıyor.
Plan için ciddi finansman gerekiyor. New York Times’a göre, prefabrik evlerin inşası onlarca milyon dolara mal olacak ancak henüz net bir finansman kaynağı belirlenmiş değil.
Trump yönetimi, Gazze’nin yeniden inşası için ABD bütçesinden herhangi bir kaynak taahhüdünde bulunmadı; Trump, Körfez ülkelerinin yatırım yapmasını istiyor.
Lightstone, daha önce Abraham Accord Barış Enstitüsü’nün CEO’su olarak görev yaptı; bu kurum 2025’te Heritage Foundation tarafından satın alındı.
Lightstone ve ekibi, Gazze için ayrıca kripto para birimi oluşturma ve trafiğin tamamen yasaklanacağı bir kentsel plan üzerinde de çalışıyor.
Planın önündeki en büyük sorunlardan biri, yerleşmelerin inşa edileceği arazinin Filistinlilere ait olup olmadığıdır. Gazze Şeridi’nin resmi bir tapu sicili bulunuyor; bu sicil Hamas tarafından yönetiliyordu, ancak Filistin Yönetimi’nin kurumsal yapısına uygun temel bir sistemdi.
New York Times’a göre, yetkililer Refah’taki tapu sicilini edinmeye çalışıyor ve yerleşkenin inşa edileceği arazi için ödeme yöntemleri arıyor. Ancak arazi sahiplerine satış konusunda tercih hakkı tanınıp tanınmayacağı belirsizliğini koruyor.
İsrail’in 1967’den beri işgal ettiği Batı Şeria’da ise hükümet ve yerleşimciler, Filistinlilerin topraklarını zorla gasp etmiş, binlerce aileyi evlerinden çıkarmış; özel mülkiyet ve insan haklarına ciddi ölçüde saygı göstermemiştir.
Birleşmiş Milletler, dünya liderleri ve soykırım uzmanları tarafından “soykırım” olarak nitelendirilen Gazze savaşı sonucunda İsrail, Gazze’nin büyük bölümünü harabeye çevirdi.
BM, bölgenin yeniden inşasının yaklaşık 70 milyar dolara mal olacağını tahmin ediyor.