01 Ocak 1970

Beyrut-Lübnanlı gazeteci Evvab El Mısri, Al Jazeera televizyonu için yazdığı makalede Fransua el-Hac suikastını ve bu suikastin Lübnan’daki kriz üzerindeki etkisini ele aldı.

Beyrut-Lübnanlı gazeteci Evvab El Mısri, Al Jazeera televizyonu için yazdığı makalede Fransuva El Hac suikastını ve bu suikastin Lübnan’daki kriz üzerindeki etkisini ele aldı:   Lübnan ordusu operasyon komutanı Tuğgeneral Fransuva El hac suikasti kartları tekrar karıştırdı. Sonuncusu Antuan Ganim’le gündeme gelen suikastler zincirinin durmasının üzerinden henüz birkaç ay geçmişti ki suikastlar yeniden başladı.   Bu sefer hedef Tuğgeneral El Hac’dı. Bu suikastlerin yeni bir döneme girdiğini gösteriyordu. Zira önceki suikastlerin hepsi 14 Martçı grup ekseninde yer alan siyasi kesimleri hedef alıyordu. Oysa Tuğgeneral El Hac suikasti bu kaideyi bozuyor ve hedeftekiler listesine yeniden göz atmayı gerekli kılıyordu.   Bu Lübnan’da bu düzeyde bir askere düzenlenen ilk suikast. İlk kez ordu kurumu siyasi ayrışmanın içine çekilmeye çalışıyordu. Oysa ordu müessesi yıllardır tüm siyasi gruplara eşit mesafede yaklaşıyordu.   Kimileri suikast nedeninin Tuğgeneral El Hac’ı ordu komutanlığından uzaklaştırma amacı taşıdığını düşünüyor. Buna göre Genelkurmay Başkanı Süleyman cumhurbaşkanı olacak, Fransuva El Hac da onun yerine geçecekti.   Kimileri ise suikastin ordu kurumuna bir darbe amacını taşıdığını düşünüyor. Buna göre askeri kurum içerisinde bölünme hedefleniyor. Bu bölünme de ordu içinde parçalanmaya sebep olacak, en azından herhangi bir iç karmaşada tarafsız kalacaktır.   Emekli Tuğgeneral Velid Sekriye, El Cezire’ye verdiği demeçte Tuğgeneral Fransuva El Hac suikastinin, onu Genelkurmay Başkanlığından uzaklaştırmayı hedeflediğini belirtti. Ona göre bazı çevreler El Hac’ın bu makama gelmesini istemiyordu.   Çünkü El Hac, düşünceleri, ilkeleri ve kişiliğiyle bu kimselere karşıydı. Nitekim El Hac 1976 yılında işbirliği için baskı altına alınmaya çalışılmış; reddettiği zaman da Rumeyş sınır köyündeki arabasına bomba konmuştu. O da bölgeden ayrılmak ve Beyrut’a gelmek zorunda kaldı.   Peki, El Hac’ı kim öldürdü?   Tuğgeneral Sekriye’ye göre El Hac’a suikast düzenleyenlerin Amerikan projesi safında yer aldığını düşünüyor. Bu proje Lübnan’ı Arap-İsrail mücadelesinin dışında tutmaya çalışıyor. Bunun için de ordunun politikasını değiştirmeyi; Amerikan projesini tamamlayan 14 Marçı grubun safında yer almasını sağlamayı hedefliyor.   Sekriye, aynı çevrenin ordunun savaş politikasını da değiştirmeyi hedeflediğini söylüyor. Böylece ordunun İsrail düşmanlığının, Suriye, İran ve Lübnan’daki direnişe çevrilmesi planlanıyor.   Tuğgeneral Sekriye, Amerikan Savunma Bakanı Yardımcısı'na bir Lübnan televizyonun “İsrail’e düşman olduğu halde Lübnan ordusunu neden silahlandırdıkları”nı sorduğunda ABD Savunma Bakanı Yardımcısı'nın “İsrail’le savaşın bir gerekçesi olmadığı” şeklindeki cevabına da dikkat çekiyor.   Sekriye, suikastların uygulanma yöntemine de dikkat çekerek bombanın bölge halkının ve sivillerin bulunmadığı bir mekana yerleştirildiğini söyledi. Bu da bombanın amacının sadece Tuğgeneral El-Hac'ı hedef aldığını ve sivillerin zarar görmesinin istenmediğini gösteriyor.   Siyasi krizin devam etmesi   En Nehar gazetesi yazarı Halil Felihan’a göre birbiriyle çekişmeli olan siyasetçilerin Tuğgeneral El Hac suikstini oraklaşa kınaması; El Hac’ı kahraman ve cesur olarak nitelemeleri sadece şekli bir durum. Şüphesiz izledikleri bu tutum başkanlık krizini çözmeye yetmeyecek.   Herkes başkanlık seçimlerinin bir an önce yapılmasını söylese de anlaşmazlıklar olduğu gibi duruyor. Felihan, yaygın kanaatin aksine suikastin başkanlık seçimleri önündeki yolu kısaltacağı kanaatinde.   Felihan, ordu müessesinin birlektiliği noktasında korku olmadığını söylüyor. Ancak askeri şahsiyetlerin yeniden hedef alınması bu durumu değiştirebilir. Felihan, Lübnan Savunma Bakanı İlyas El Mur’a yönelik iki sene önce suikast girişiminde bulunulduğuna dikkat çekiyor.   Ancak ona göre de askeri müessesenin Tuğgeneral El Hac gibi üst düzey ve parlak bir askerin hedef alınması yoluyla darbe alması ilk kez oluyor.   Felihan, suikastin El Hac’ın ordu komutanlığına getirilmesiyle ilgili olduğunu reddediyor. Ona göre bu göreve gelebilecek birçok komutan var. Felihan, Tuğgeneral El Hac’ın basının öne çıkardığı kadar bu görev için önde gelen bir isim olmadığını söylüyor.   Felihan’a göre El Hac suikasti operasyonlar komutanı olduğu için gerçekleşti. Bu da ordunun gücünü hedef alan bir uyarı niteliğinde. Amaç herhangi bir güvenlik sorunu çıktığında ordunun kışladan çıkmaması!