YDH- El-Meyadin'de yayımlanan analizin yazarı Lea Akil'e göre, Hizbullah'ın son zamanlarda askeri yeteneklerini sergilemesi, işgalci İsrail rejimine bir ikaz niteliği taşıyor ve aynı zamanda her türlü tehdide karşı koymaya hazır olduğunu vurgulayarak bölgedeki güvenlik dinamiklerini yeniden şekillendiriyor.
Hizbullah, savaş istemediğini açıkça ortaya koydu ancak bu Hizbullah'ın hazırlıksızlığı olarak yorumlanmamalıdır, nitekim bu bir yetersizlik göstergesi de değildir. Zira, Hizbullah istihbarat ve operasyonel becerilerini defalarca kanıtladı.
Yıllar içinde, Hizbullah istihbarat ve operasyon becerilerini etkili bir şekilde sergilerken imkan ve kapasitelerini de önemli ölçüde geliştirerek İsrail güvenliği ve istihbaratına çeşitli boyutlarda zorlu bir meydan okuma sunmaya başlamıştır.
Gökyüzünde devriye gezen insansız hava araçları ve güçlü yeraltı füze tesisleriyle Hizbullah stratejik olarak İsrail'in düşündüğünden daha da ötesine geçmiştir.
Hizbullah'ın hava istihbaratı
Hizbullah, 1990'larda, İsrail'in Lübnan'ı işgali sırasında istihbarat faaliyetlerini muazzam geliştirdi. Çatışmalar yoğunlaştıkça Hizbullah'ın kritik bilgileri toplama, analiz etme ve bunlara göre hareket etme kabiliyeti gelişiyordu.
Lübnan'daki bu dönem, Hizbullah'ın bölgenin en güçlü ordularından birine meydan okuyabilecek son derece etkili ve koordineli bir güce dönüştüğünü gösteren bir dönüm noktası oldu.
Erez Gerstein suikastı
İsrail'in Güney Lübnan'daki askeri operasyonlarının kilit isimlerinden biri olan Tuğgeneral Erez Gerstein yüksek profilli bir hedefti. Gerstein, İsrail işgal güçlerinin Lübnan'daki İrtibat Birimi'nin başındaydı.
Güney Lübnan'da, İsrail'in kolu olarak hareket etmek üzere işbirlikçilerden oluşan Direniş karşıtı Lahd güçleriyle saldırıların koordine edilmesine ve İsrail'in bölgedeki faaliyetlerinin denetlenmesine doğrudan katılımı, Gerstein'ın stratejik öneminin altını çiziyordu.
Hizbullah'ın böylesine üst düzey bir askeri yetkiliyi hedef alıp ortadan kaldırmadaki hassasiyeti ve yetkinliği, örgütün olağanüstü istihbarat yeteneklerinin bir kanıtıdır.
Hizbullah ajanları, İsrail'in askeri operasyonlarını dikkatli bir şekilde gözlemleyip takip ederek Gerstein'in günlük faaliyetleri ve konvoy güzergahları hakkında kapsamlı istihbarat topladı.
Bu ayrıntı düzeyine ulaşmak için yalnızca stratejik zekâ değil, aynı zamanda stratejik olarak konumlandırılmış muhbirlerden ve yerel uzmanlıktan oluşan bir ağ da gerekliydi ve bu da Hizbullah'ın İsrail operasyonlarına nüfuz etme ve anlama konusundaki yetkinliğini ortaya koyuyordu.
Gerstein suikastı 28 Şubat 1999'da olağanüstü bir hassasiyet ve gizlilikle gerçekleştirildi. Hizbullah ajanları Gerstein'in konvoyunun sıklıkla kullandığı bir yola bomba yerleştirdi.
Bu başarılı operasyon sadece İsrail askeri komuta kademesine önemli bir darbe vurmakla kalmamış, aynı zamanda Hizbullah'ın istihbarat operasyonları ve asimetrik savaş alanındaki becerisini de ortaya koymuş ve İsrail işgal güçlerine karşı mücadelesinde önemli bir dönüm noktasını temsil etmiştir.
Hizbullah'ın Nasıriye'deki istihbarat operasyonu
2008 yılına gelindiğinde, Hizbullah'ın istihbarat becerisi, Güney Lübnan'da stratejik öneme sahip bir köy olan Nasıriye'deki gergin çatışma sırasında apaçık ortaya çıktı.
İsrail istihbaratı Hizbullah'ın operasyonel sırlarını ele geçirmeye çalışırken, Direniş grubu devasa karşı istihbarat yetenekleri sayesinde operasyonlarını korumak için yerel muhbirlerden ve gelişmiş gözetleme tekniklerinden oluşan karmaşık bir ağ kullandı.
Hizbullah'ın, İsrail'in Nasıriye'deki istihbarat çabalarına karşı koymadaki başarısı, dünyanın en gelişmiş istihbarat teşkilatlarından birine meydan okuyarak olağanüstü operasyonel becerilerinin altını çizdi.
Direniş örgütünün, köklü yerel bilgisi ve stratejik kavrayışı, İsrail'in önemli bilgileri toplama girişimlerini etkili bir şekilde engellemesini sağladı. Hizbullah, son teknoloji ürünü karşı-gözetleme tedbirleri kullanarak ve meydana getirdiği bilgi istihbarat ağından yararlanarak bu engellemeyi başardı.
Hizbullah'ın üslerini koruma ve İsrail istihbarat operasyonlarını engelleme konusunda sergilediği bu eşsiz kabiliyet, ona bu alanda önemli bir stratejik avantaj sağladı.
Hizbullah'ın başarılı istihbarat geçmişini özellikle cazibeli kılan şey ise bağlamıdır. Şöyle ki, İsrail'in istihbarat aygıtları, Mossad ve Aman gibi ajanslar da dahil olmak üzere sofistike gözetleme, sinyal istihbaratı (SIGINT) ve insan istihbaratı (HUMINT) yetenekleriyle ünlüdür.
Uydu görüntülerine, gelişmiş insansız hava araçlarına ve elektronik dinleme araçlarına erişimi olan bir düşmanla karşı karşıya olmasına rağmen Hizbullah, bölgedeki operasyonları üzerinde bir gizlilik perdesi oluşturmayı başardı ve yaklaşımını karşı istihbarat tekniklerine odakladı.
Mirsad-1 ve Mirsad-2
Mirsad-1 ve Mirsad-2 İHA'ları Hizbullah'ın İHA kabiliyetlerinin ilk tarihi örnekleri olarak kabul edilmektedir. Hizbullah, 2000'li yılların ortalarındaki ilk kullanımlarından bu yana İHA teknolojisini önemli ölçüde geliştirdi.
Mirsad-1, 7 Kasım 2004'te işgal altındaki Filistin hava sahasında bilinen ilk uçuşunu gerçekleştirerek işgal altındaki Filistin'in kuzeyinden Nehariya'ya kadar uzanırken tanıtıldı.
Uçuş yaklaşık 20 dakika sürdü ve insansız hava aracı güvenli bir şekilde Lübnan'a geri döndü. Bu önemli bir andı çünkü Hizbullah'ın işgal altındaki topraklar üzerinde ilk başarılı İHA kullanımıydı.
2005 ve 2006 yılları arasında Mirsad-2'nin daha sonraki keşif görevlerinde de kullanıldığı bildirildi. Uçuşların kesin tarihleri belli olmamakla birlikte, bu operasyonlar esas olarak 2006 Temmuz Savaşı'na giden süreçte ve savaş sırasında gerçekleşti.
Eyub insansız hava aracı
Eyub adlı insansız hava aracı, Hizbullah'ın İHA yeteneklerinde önemli bir ilerlemeyi temsil eder. İlk kez 2019'da ortaya çıkan Eyub adlı İHA, işgal altındaki Filistin hava sahası üzerinde uçarak istihbarat topladı ve İsrail'in hava kabiliyetlerini test etti.
İHA, İsrail askeri tesisleri, altyapısı ve diğer stratejik hedefler hakkında ayrıntılı görüntüler ve gerçek zamanlı istihbarat toplamasını sağlayan yüksek çözünürlüklü kameralar ve diğer sensörlerle donatılmıştı. Eyüp isimli İHA'nın başarılı bir şekilde sızması, İsrail güvenliğini aşmakla kalmadı, Hizbullah'ın istihbarat konusundaki gücünü bir kez daha kanıtladı.
Hüdhüd serisi
Gazze'de devam eden savaşın ortasında tanıtılan Hüdhüd adlı İHA'nın serisi, Hizbullah'ın istihbarat becerisinin güçlü bir örneği oldu.
Kur'an'daki yetenekli bir haberci kuşun sembolizminden alınan bu isim, Hizbullah'ın İsrail'in kritik altyapısını izlediğini ve İsrail güvenliğine fark edilmeden sızabileceğini göstermek olan stratejik amacını yansıttı.
Hüdhüd serisi, aynı zamanda Hizbullah'ın istihbarat kabiliyetlerini de ortaya koydu, zira İHA'nın yanında getirdiği görüntülerin spesifik detaylarını Hizbullah kullanarak ifşa etti.
Bu videolarda Hizbullah'ın insansız hava araçları Hayfa Limanı, Rafael'in askeri-endüstriyel kompleksi ve Kiryot gibi yoğun nüfuslu kentsel alanlar gibi kilit hedeflerin yüksek çözünürlüklü görüntüleriyle geri döndü.
Stratejik bölgelerin ayrıntılı görüntüleri İsrail'e Hizbullah'ın istihbarat kapasitesinin ne kadar geliştiğini keskin bir şekilde hatırlattı. Mesaj açıktı: Hizbullah yüksek değerli hedefleri her an izleyebilir, gözetleyebilir ve en önemlisi, vurabilir de.
''Hüdhüd, Hizbullah'a neler getirdi?'' başlığıyla yayınlanan ilk videoda, dokuz buçuk dakikalık görüntülerle İsrail'in hassas bölgeleri ifşa edildi. Yayımlanan görüntülerde işgal altındaki Filistin'de bulunan İsrail bölgelerine ilişkin istihbarat bilgileri yer alıyordu ve insansız hava aracının Hayfa limanına sağlam bir şekilde ulaştığı açıkça görülüyordu.
Hizbullah'ın insansız hava araçları Hayfa üzerinde ele geçirdikleri hassas noktalarla ilgili görüntü ve bilgileri geri getirdi; limanın kendisinden başlayarak petrol rafinerileri ve askeri fabrikalara kadar, askeri savaş gemilerinin ve limandaki önemli ekonomik merkezlerin yerlerinden bahsetmeye bile gerek yok.
Yayımlanan ikinci 10 dakikalık videoda ise işgal altındaki Suriye toprağı Golan'da bulunan altı stratejik elektronik keşif sahasının görüntüleri yer aldı: Batı ve Doğu Shlagim sahaları, Astra sahası, Yisraeli sahası, Avital sahası ve Tel Fares sahası. Videoda verilen bilgilere göre İsrail'e ait bu tesisler casusluk, yönlendirme, uzun menzilli izleme ve sinyal bozma ve hile içeren elektronik saldırılarla görevli.
Yayınlanan üçüncü videoda ise Lübnan sınırına 46 km uzaklıkta bulunan ve işgal altındaki Filistin'in kuzeyindeki tek İsrail askeri hava üssü olan Ramat David Hava Üssü gösterildi. İsrail gözetleme ve durdurma sistemlerinden üçüncü kez başarıyla kaçan Hüdhüd İHA'sı tarafından çekilen video, Ramat David hava üssüyle ilişkili tüm tesisleri gösterdi.
Yeraltındaki surlar: İmad-4 füze tesisi
İmad-4 füze tesisinin yakın zamanda ortaya çıkarılması, Hizbullah'ın hem istihbarat hem de stratejik caydırıcılık konusundaki ilerlemesini daha da vurguladı. Bu gizli tesis İsrail istihbaratı tarafından fark edilmeyecek şekilde tasarlanmış uzun menzilli balistik füzelere ev sahipliği yapmaktadır.
Hizbullah bu tesisi ifşa ederek, stratejik silahlarının iyi korunduğunu ve eyleme hazır olduğunu ileri sürerken, İsrail'in kendi kabiliyetlerini küçümsemeye yönelik söylemlerini bertaraf etti. Analistler, Hizbullah'ın videosunun, füze tesisinin işgal altındaki el-Celil'de, işgal altındaki topraklarda bulunabileceğini ya da potansiyel olarak işgal altındaki topraklardaki bir bölgeye yönlendirilebileceğini ima eden bilinçdışı bir mesaj iletmiş olabileceğini öne sürdü.
“Dağlarımız kalelerimizdir” başlıklı İmad-4 videosu Hizbullah'ın mesajını daha da vurguladı ve Hizbullah'ın füzelerinin sivil altyapı arasında kötü bir şekilde gizlendiğini öne süren sözde ‘depolar’ anlatılarını yani İsrail propagandasını çürüttü.
Direniş örgütünün yeraltı siloları ve güçlendirilmiş sığınaklarının da gösterdiği gibi gerçek çok daha incelikli. Direniş'in füze cephaneliğini gizleme ve konuşlandırma yöntemleri, İsrail'in önleyici saldırı planları için zorlu bir meydan okuma teşkil ediyor.
İsrail medyası videoda ortaya çıkan füzelerden “kıyamet günü silahları” olarak bahsetti ve bu tesislerin aydınlatılmış tüneller, füze fırlatma rampaları ve geniş depolama alanları gibi özellikleri içeren kapsamlı ve iyi donanımlı yapısına dikkat çekti.
Direniş Hüdhüd İHA'larının, sırayla Hüdhüd 1, 2 ve 3 serisinin, her birinin görüntülerini net ve sıralı bir şekilde yayınlarken, İmad-4 tesisinin sarsıcı ve sıra dışı bir şekilde ortaya çıkması enterasan da bir dönüm noktasıdır.
Bu bilinçli sıradan sapma bir şifre mi? Bu kodlama, mesela çok kritik bir ana doğru giden bir geri sayımı mı ima ediyor?
Bölgesel cephe
Bu ifşaatların zamanlaması tesadüf değil. Gazze'de soykırım devam ederken ve kuzey cephesinde baskı artarken, Hizbullah'ın istihbarat ve operasyonel kabiliyetlerini sergilemesi keskin bir uyarıdır.
Siyasi açıdan, ateşkes görüşmeleri sırasında başta Hamas olmak üzere Filistinli gruplara koz sağlıyor. Askeri açıdan ise İsrailli karar vericilere herhangi bir gerilimin bedelinin ağır olacağı mesajını veriyor.
Hizbullah yeraltındaki ve havadaki gücünü ortaya koyarak İsrail'i gerilimi tırmandırmanın, hatta topyekûn bir savaşın olası sonuçlarını gözden geçirtiriyor.
Hizbullah'ın havadaki ve yeraltındaki istihbarat yetenekleri giderek gelişirken, grubun denizdeki gücü İsrail için yeni bir endişe kaynağı da değil.
2006 yılında Temmuz Savaşı sırasında Hizbullah, Lübnan açıklarında İsrail'e ait Sa'ar 5 sınıfı INS Hanit savaş gemisini vurarak denizdeki gücünü gösterdi.
Bu sürpriz saldırı, Hizbullah'ın gemi savar füzeleri kullanarak İsrail'in deniz üstünlüğünü etkili bir şekilde zayıflatma hünerini gösteren çok önemli bir andı. Hizbullah'ın havada ve yeraltında hünerlerini ortaya koymasıyla birlikte, gelecekte denizin derinliklerinde de benzer başarıların ortaya çıkıp çıkmayacağı sorusu akılları meşgul ediyor.
Çeviri: YDH