YDH- İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ulusal televizyona yaptığı konuşmasında, Tahran’ın Çin ve Rusya ile yakın koordinasyon halinde çalışarak Avrupa ülkelerinin Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında yeniden uygulanmasını talep ettiği “snapback” yaptırımlarını engellemeye çalıştığını açıkladı.
Arakçi, “Bunu durdurmak için Çin ve Rusya ile birlikte çalışıyoruz. Eğer başarısız olurlarsa ve yaptırımları uygularlarsa, yanıt vermek için gerekli araçlarımız var. Bunları uygun zamanda açıklayacağız” dedi.
Arakçi, Kerbala’daki Erbain törenlerinden gerçekleştirdiği konuşmasında, Haziran ayında ABD-İsrail’in İran’a düzenlediği saldırıyı hatırlatarak, Tahran’ın askeri ve nükleer hedeflere yönelik misilleme füzelerini övdü.
İranlı bakan, halkının direnişinin ''düşmanları öfkelendirdiğini ve manevi direnişin savaşta güç verdiğini'' ifade etti.
Arakçi, yakın zamanda bir savaş tehdidi görmediğini ancak silahlı kuvvetlerin her zaman hazır olmasının caydırıcılık için kritik olduğunu belirtti:
“Düşmanlarımız, savaşmadan psikolojik etkiler yaratmaya çalışıyor. Bu taktiklere karşı uyanık olmalıyız. 40 yıllık diplomatik tecrübemle söylüyorum, savaş yakın değil, fakat hazırlık her zaman gereklidir.”
Aynı bağlamda, İranlı bakan, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın snapback mekanizmasını tetikleme yetkisinin “uluslararası hukuk açısından son derece tartışmalı” olduğunu belirterek, bu ülkelerin “sıfır zenginleştirme” taleplerinin KOEP’in 3,67% zenginleştirme iznini ihlal ettiğini söyledi.
Snapback mekanizması, 2015 tarihli nükleer anlaşmayı (KOEP/JCPoA) onaylayan BM Güvenlik Konseyi 2231 sayılı kararında yer alıyor ve anlaşma kapsamında kaldırılan yaptırımların otomatik olarak geri getirilmesini öngörüyor.
Arakçi, 2018’de ABD’nin anlaşmadan tek taraflı çekilerek yaptırımları yeniden uygulamaya koymasının ardından İran’ın nükleer taahhütlerini kademeli olarak azaltmaya başladığını ve gerekli altyapının korunması sayesinde kısa sürede yüksek düzeyde zenginleştirme kapasitesine geri dönüldüğünü vurguladı.
Tahran, BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği ayrıntılı bir mektupla üç Avrupa ülkesinin artık KOEP kapsamında meşru katılımcılar olmadığını resmen bildirdi; Çin ve Rusya da bu pozisyonu destekliyor.
Arakçi, snapback mekanizmasının 18 Ekim 2025’te otomatik olarak sona ereceğini belirterek, “Avrupalıların Ekim sonuna kadar süresi var. Ardından mekanizma ortadan kalkacak” dedi.
Ekonomik açıdan İran’ın yaptırımların potansiyel etkilerinden çok endişe duymadığını ifade eden bakan, mevcut ABD yaptırımlarının snapback yaptırımlarından çok daha geniş kapsamlı olduğunu vurguladı.
Arakçi, UAEA ile iş birliğinin, İran nükleer tesislerine düzenlenen son saldırılar sonrası yeni bir çerçeveye dayanması gerektiğini söyledi.
“Bombalanmış bir nükleer tesisin denetim protokolü önceden belirlenmiş değil. Önceden örnek yok” diyen Arakçi, gelecekteki denetimlerin Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi onayıyla yapılacağını açıkladı.