İran’ın ürettiği cruise füzesi Sumar’ın teknik yetenekleri bakımından hayal kırıklığı yarattığı bildirildi.
YDH- Lübnan’da yayımlanan Şaria gazetesinin haberine göre İran’ın nükleer görüşmeler sırasında kamuoyuna tanıtımını yaptığı karadan karaya Sumar cruise füzeleri resmi yetkililerin açıklamalarının aksine teknik kapasite bakımından zayıf bulundu.
İran dışişleri yetkililerinin 5+1 grubu ile nükleer müzakereler yürüttüğü sırada Savunma Bakanı General Hüseyin Dehkan ve Devrim Muhafızları Hava ve Uzay Birliği Komutanı General Ali Hacızade tarafından 8 Mart’ta tanıtımı yapılan Sumar füzelerinin bölge ve dünya medyasında geniş yankı uyandırdığının belirtildiği haberde şu ayrıntılara yer verildi.
İran’ın Sumar cruise füzesinin görücüye çıktığı törende General Dehkan, Sumar’ın bazı teknik ve operasyon kabiliyetlerine işaretle şu ifadelere yer verdi: “Navigasyon, itici sistem ve yapısı itibarı ile alanında en karmaşık ve en yeni teknolojilerden yararlanan bu silah, İran İslam Cumhuriyeti’nin savunma yeteneği ve caydırıcı gücünün geliştirilmesinde yüksek bir adım sayılıyor. Sumar cruise füzesi daha önceki ürünlere kıyasla menzil ve tam isabetli vuruş ve kontrol sistemleri bakımından farklı özelliklere sahiptir.”
General Dehgan sözlerinin sonunda şu iddiada bulundu: “Gelecek yıl bu füzelerden menzil ve hedefi, tam isabetli vuruşu ve tahrip gücü ile taktiksel bakımlarından daha gelişmiş olanlarını teslim edeceğiz.”
Dünyada medya çevrelerinin her biri, söz konusu füzenin görücüye çıktığı törenin bir boyutu üzerinde durdu, ki bu da bölgedeki gelişmeler ve İran ile küresel güçlerin ilişkilerine hakim olan atmosfere göre genellikle konunun siyasi ve güvenlik boyutları ile ilgiliydi ve İran’ın iddia ettiği yeni füzesinin teknik açıdan analizine pek yer verilmedi.
İran Savunma Bakanının bu açıklamasının üzerinden yaklaşık 5 ay geçtikten sonra söz konusu cruise füzesinin navigasyon sistemleri ve yapımı ile ilgili teknik zafiyetleri basına sızdı.
Habere göre Sumar füzesinin menzili, uçuş irtifası ve hedefe isabet etme keskinliği ile ilgili olarak füze uzmanlarının kuşkularını beraberinde getirdiği anlaşılıyor ve hatta bazıları bu durumdan “İran’ın füze teknolojisinin gerilemesi” şeklinde söz ediyor. Bu sorunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
Füzenin nihai menzilinin düşmesi
Belki de Sumar füzesinin en temel zafiyetini, nihai menzilinde aramak gerekir. Görünen o ki, füzenin menzili 2500 kilometre tahmin ediliyor; ancak uzmanlar aşağıda belirtilen teknik sorunlardan dolayı bunu doğrulayamıyor.
Evvela füzenin hidrolik sisteminin çok karmaşık olması yüzünden, söz konusu sistemin İran’da yapımı ciddi sorunla karşılaşmış ve İranlı uzmanlar alternatif sistemlerin yapımına yönelmek zorunda kalmıştır. Ancak alternatif hidrolik sistem, nihai ürünü “uzun süreli uçuşun sürekliliği” sorunuyla karşılaştırıyor ve sonuçta füzenin nihai menzilinin düşmesine sebebiyet veriyor.
İkincisi, hali hazırda Sumar füzesi 500 kilogramlık bir savaş başlığı taşıyor. Bu durum ise bazı sonuçları beraberinde getiriyor. Bunlardan en önemlisi, füzenin kullanışlı yakıt hacminin düşmesi ve yine füzenin kuru kütlesinin artması yüzünden nihai menzilinin azalmasıdır.
Üçüncüsü, İran füzenin gövdesinin yapımı için gerekli olan çok özel alüminyum bileşenlerinin yapım teknolojisinden yoksunluk durumunun üstesinden gelebilmek için çelikten alternatif bileşenlerden yararlanmış ve sonuçta bu alternatif bileşen yüzünden füzenin ağırlığı kayda değer oranda artmıştır, ki bu da Sumar füzesinin nihai menzilinin düşmesinde etkili olabiliyor.
Füzenin yüksek irtifada uçma zorunluluğu ve arazi topografyasına uyum sorunu
Alçak frekansta tepki veren hidrolik sistemin kullanılması ve yeteri kadar hassas olan altimetrenin bulunamaması yüzünden füzenin “yer seviyesinden asgari uçuş irtifası”na ulaşması (200 metre) mümkün olmamış ve füzenin yer yüzündeki yükseltilere çarpmasından kaçınmak için asgari uçuş irtifası için yer yüzünden 700 metre yükseklikle yetinmek zorunda kalınmıştır.
Hedefe isabette ciddi hata
Sumar füzesinin bir başka ciddi zafiyeti, hedefe isabette fahiş hatasıdır. Zira Sumar füzesinin hedef noktasından sapma hatası 500 metre şeklinde açıklanmıştır. Bu zafiyet muhtemelen aşağıdaki iki sebepten kaynaklanıyor:
Füzenin hassas tercom algoritmi ile yapımı mümkün olmuyor ve bu durum füzenin hedefe isabet anında önceden belirlenen noktaya göre hata yapmasına yol açıyor.
Doppler sisteminde kullanılan yazılım ve dizilim teknolojileri ve bunlardan navigasyon hatasının düzeltilmesinde nasıl yararlanılması gerektiği, karmaşık ve bilinmeyen bir teknolojiden ibarettir. Doppler bilimi ve teknolojisini elde etmenin mümkün olmaması, Sumar füzesinin tasarımcı takımını GPS navigasyon sisteminden yararlanmaya yöneltmiş ve bu durum füzenin isabet anında hata yapmasına yol açmıştır.
Görünen o ki İran, füze komutanının ölümünden sonra ve yaptırımlar gibi bazı uluslararası etkenler yüzünden füze teknolojisini geliştirmekte ve sürdürmekte ciddi sorunlarla karşılaşmış bulunuyor.
