ABD’nin IŞİD mühendisliği

YDH-Hanif Abdullah el-Arabiya’nın internet sitesinde yayımlanan ‘ABD’nin IŞİD’i Rakka’dan çıkarma planının boyutları’ başlıklı makalesinde şunları belirtti.

Son günlerde IŞİD ve örgütün Suriye’nin kuzeyinde bulunan hilafet merkezi olan Rakka şehri, ABD ve ortaklarının dikkatini çeken gelişmelere gebedir.

Fransa’daki kanlı eylemlerle ilgili IŞİD’in suçlanmasının ardından atılan ilk adım, 10 Fransız Rafael tipi savaş uçağının örgütün Rakka şehrindeki mevzilerini bombalaması oldu.

Amerika, Bağdadi’nin örgüt içindeki muhaliflerini bombaladı

Bir kaç hafta önce Amerikan koalisyon uçakları IŞİD içerisinde Ebu Bekir el Bağdadi’ye muhalif bazı unsurların düzenlediği bir toplantıyı vurdu. Bu muhalifler gerçekte örgütün eski yöneticileriydi; ancak örgüt içi nedenlerden dolayı ayrılmışlardı. Bağdadi ile aynı çizgiyi takip etmeyen bu muhalifler Rakka’daki belediye stadyumunda başka silahlı gruplarla toplantı yapmaktaydılar.

Bu siyasi yapı, 11. Bölge adıyla bilinen bu bölgede örgütten resmi olarak ayrıldıklarını ve sözde halifelerine olan beyatlerini çektiklerini ilan etmek üzere toplanmışlardı. Ancak birden bire Amerikan uçakları toplantıyı bomba yağmuruna tuttu ve örgütten 27 kişiyi öldürdü.

Öldürülenler içerisinde Ebu Hamza el Veliy, Rakka valisi ve Işıd’ın güvenlik şefi Ebu Enes el-Enbari vardı. Örgütün Türkiye istihbaratıyla koordinasyon işlerini organize eden, teröristleri Mısır’da eğiten ve onları Suriye’ye gönderen koordinatör de bulunmaktaydı.Ayrıca bu saldırıdan sonra ‘11. Bölge’nin çevresinde IŞİD militanları arasında silahlı çatışma yaşandı.

Yaşanan çatışmalardan sağ kurtulan ve Bağdadi’ye muhalif kanadın bir anlamda lideri sayılan IŞİD’in Rakka’daki 1. numaralı adamı Hamid Duleymi, arkadaşları tarafından şehrin dışına kaçırıldı; ancak çatışmalardan kurtulup ‘Seddu’l-Baas’ bölgesine girerken çok ilginç bir şekilde arabasının Amerikan güdümlü füzeleri tarafından vurulmasıyla beraberindeki üç kişi ile birlikte öldürüldü.

CIA, IŞİD’e sızmanın ötesinde bir role sahip

Bu noktada ortaya çıkan soru şu: Washington, IŞİD koalisyonunda neyin peşinde? Neden elindeki gelişmiş teknoloji ve silahlarla IŞİD’e karşı ikili davranıyor?

Alınan bilgiler, CIA’nın rolünün IŞİD’in liderlik kadrosuna sızmanın ötesinde olduğunu gösteriyor. Aslında CIA, IŞİD’in iç yapısındaki anlaşmazlıkların çözülmesi ve bu gizli teşkilatın ABD’nin Ortadoğu’daki stratejik amaçları doğrultusunda ayakta tutulması yönünde katalizör rolünü üstlenmektedir.

Şüphesiz IŞİD, içeriden olmayan istihbarat teşkilatları ve medya kuruluşlarının sızabilmesi çok zor görünen karmaşık bir yapıya sahiptir. Örgütün Iraklı Panarabist subaylar ile tekfirci militanlardan oluştuğu göz önünde bulundurulduğunda bu karmaşıklık daha da garip gözükecektir; ancak sözü edilen yapısal paradoksa rağmen medya haberlerinde örgütün içten dağılması veya teşkilatın lider kadrosundaki derin anlaşmazlıkların izlerine çok az rastlanıyor.

IŞİD’in karmaşıklığı ve yapısına sızmanın imkânsızlığı, bu topluluğun el-Kaide’den ayrılmış bir grup militan veya işsiz güçsüz dışlanmış gençlerden oluşan bir örgütün ötesinde bir olgu olduğunu göstermektedir. Bu noktada sorulması gereken soru şu: Bağdadi karizmatik liderliğini hâlâ nasıl koruyabilmiş ve muhaliflerine ne yapılıyor?

IŞİD içindeki anlaşmazlık dış müdahale ile ortadan kaldırıldı

Ebubekir El-Bağdadi’ye muhalif olan Hamid Duleymi, Saddam Hüseyin ordusunun generallerindendi ve halifenin sağ kolu sayılırdı; ama birçok gözlemcinin tahmin ettiği gibi, Panarabizm ve sosyalizm ideolojilerini benimseyen Baas rejiminin önemli figürlerinden bir olarak Duleymi, selefi-tekfirci düşüncelere sahip olan halife ve arkadaşlarıyla sorun yaşıyordu; fakat bu anlaşmazlıklar IŞİD’in ötesindeki bir kuvvetin yardımıyla kontrol altına alındı.

Böyle bir durumda kendisinin ABD tarafından hedef alındığını dikkate alırsak mıknatısın şu iki zıt kutbunun IŞİD’in hâlâ içten dağılmayacağı biçimde güçlü bir dış kuvvet tarafından yan yana getirildiğini anlayabiliriz.

Bağdadi, boşuna serbest bırakılmadı

Amerika bu operasyon vesilesiyle Bağdadi’nin CIA tarafından hapsedildikten sonra ortaya çıkarılmasındaki Amerikan rolü ile ilgili anlatılanların efsane olmadığını, iki zıt grup olan tekfirci militanlar ile Baas subaylarının bir araya gelmesinden oluşan örgütün Washington’un güvenlik strateji uzmanlarının yönlendirmeleriyle Suriye’de rol almakta olduğunu ve Amerikan oyununu bozmaya yönelik gösterilmek istenen herhangi bir çabanın harekete geçmeden önce yok edileceğini göstermiştir.

Şimdi ise IŞİD ile ABD arasındaki ilişkinin taktiksel bir ilişki olmadığını, CIA’nın IŞİD’e sızmasının istihbarat sızmasından öte tam bir hâkimiyet, hatta Amerikan çıkarları doğrultusunda bir yönlendirme olduğu söylenebilir. Böylece örgüt, stratejik amaçları dikkatle izlemekte, arada sırada ise taktiksel olarak Amerikalıların karşısında durmaktadır.

ABD Suriye’nin kuzeyinde neyin peşinde?

Bu noktada sorulması gereken soru şu: ABD, IŞİD vesilesiyle Suriye’nin kuzeyinde neyin peşinde? Bu konuda ise birkaç görüş bulunmaktadır.

Birincisi: ABD, IŞİD’i kendisinin bölgede bulunmasına sebep oluşturacağı ve destekçilerine askeri yardım gönderebileceği hale getirmek ve örgütü ayakta tutmak amacıyla IŞİD ile mücadele bahanesiyle Bağdadi’nin muhaliflerini ortadan kaldırdı.

İkincisi:ABD, IŞİD’in Rakka’daki mevziini bombaladıktan sonra Suriye’nin kuzeyindeki Haseke bölgesinde iki grup oluşturdu: Birincisi Kürtler, Asuriler ve Hristiyanlardan oluşan ‘Yeni Suriye Ordusu’ koalisyonu, ikincisi ise ‘Suriye Demokratik Güçleri’. Sözü edilen her iki grup da muhalif gruplar olarak eğitilmekte, silahlandırılmakta ve desteklenmektedir ve bugüne kadar el-Havl (Hul) şehrini temizlemekte başarılı oldu, şimdi ise Şeddadi şehrini almak için hazırlık yapıyorlar.

Senaryo şu şekilde: Önce Amerikan savaş uçakları bölgeyi bombalıyor, daha sonra ‘Yeni Suriye Ordusu’ güçleri bölgeye giriyor.

Üçüncüsü: ABD söz konusu iki grubu Suriye’nin kuzeyinde bir Kürt devletinin oluşması ve Suriye’de geçiş hükümetinin kurulmasına kadar yönlendirmeye devam etmek niyetindedir. Dolayısıyla Rusya harekete geçmeden önce IŞİD’in karargâhı olan Rakka şehri temizlenerek Kürtlere teslim edilmeli, “Amerika, IŞİD’in merkez üssü olan Rakka şehrini geri aldı.” denmelidir.

Bir sonraki aşama ise kuzey şeridinden başlayıp bölgede Kürt devletini kuracak olan yeni Suriye koalisyonunun durumunun stabilize edilmesidir. Aslında Amerika’nın asıl amacı olan Suriye’nin bölünmesi ve parçalanması kuzey şeridinden başlayarak gerçekleşecektir.

ABD’nin Suriye’nin kuzeyindeki planına yönelik riskler

Bazı gözlemciler, Suriye muhalifleri ve aktörlerinin Viyana’da düzenlenen son toplantısı ve toplantının sonuçlarını, ayrıca son günlerde Suriye’de yaşayan saha gelişmelerini dikkate alarak, birkaç sebepten dolayı Amerika’nın Suriye’nin kuzeyindeki oyununun tutmayacağını belirtmektedirler:

1.    ‘Yeni Suriye Ordusu’ ve ‘Demokratik Güçler’ adlı iki yeni muhalif grubun teşkilatlandırılması planı, Amerika’nın kontrolünden de çıkmış olan diğer muhalif gruplar tarafından kabul edilmemektedir. Nusra Cephesi, Fetih Ordusu, İslam Ordusu, Ahrar Şam ve Özgür Suriye Ordusu gibi güçlü ve eğitilmiş gruplar, bu konuda nasıl ikna edilebilir?

2.    Suriye’nin kuzeyinde herhangi bir Kürt grubunun oluşturulması ve onlara bağımsızlık verilmesi; Irak, Türkiye ve İran’ın ulusal güvenliği ile çelişmektedir. Erdoğan’ın Suriye’de bir Kürt devletinin kurulmasını veya Kürtlerin Suriye’de iktidara geçmesini kabul etmesi imkânsızdır. Suriye’de herhangi bir Kürt devletinin kurulması, Türkiye devletinin Avrupa Birliği’ne katılmak gibi imtiyazlarla bile değişmeyecek kırmızı çizgisidir.

3.    Kriz yılları boyunca farklı terörist modellerinin Suriye’de bulunmasına karşı çıkan ve teröristlerle ciddiyetle mücadele eden İran, Irak, Rusya ve Suriye de hiçbir şekilde direniş çerçevesi dışındaki herhangi bir grubun Suriye rejiminin yerine geçmesine müsaade etmeyeceklerdir. Beşar Esad’ın herhangi bir planla silinmesi Suriye için imkânsız gibi gözüküyor ve farklı senaryoların başarılı olmasını engellemektedir.

Şimdi ise bekleyip görmek lazım. Fransa ve Lübnan’da yaşanan facialardan sonra ve Viyana’da alınan kararlarla birlikte Suriye’deki aktörler gerçekten Amerikalıların bu gibi senaryolarını kabul edecekler mi?

Acaba Rusya teröristlere karşı saldırılarını güçlendirmekle onlara verilen desteği sonlandırabilecek mi?

Çeviri: YDH