Amerika’nın Haydar İbadi’nin başbakanlığını devam ettirme çabaları çıkmaza girdi.
YDH-İran’da yayımlanan Cevan gazetesinin haberine göre Amerika’nın başbakanlığını sürdürmek istediği Haydar İbadi’nin yeniden başbakan seçilmesi neredeyse imkansız hale geldi.
Irak siyasi sahnesi önemli olaylara gebe. Haydar İbadi’nin ittifakı parçalandı. Bağdat sokaklarında dolaşan haberlere göre Hadi Amiri liderliğindeki Fetih ittifakı, kapsamlı bir ittifak kurdu ve yakında başbakan adayını ilan edecek.
Bu gelişmeler özellikle de İran’a yönelik ambargo çabaları içindeki Amerika açısından büyük bir başarısızlık olarak kabul ediliyor.
Irak hükümetinin geçici Başbakanı Haydar İbadi dün, Haşd Şabi Heyeti Başkanı Falid Feyyad’ı görevden aldı.
İbadi’nin bürosundan yapılan açıklamada “Falih Feyyad, parti ve siyaset faaliyetleri içine girdiği, ayrıca güvenlik ve istihbarat makamıyla uyumlu olmayan siyasi işler yaptığı için tüm devlet görevlerinden uzaklaştırılmıştır” denildi.
Feyyad, Haydar İbadi liderliğindeki Nasr ittifakının en kilit isimlerinden biriydi. Hem Haşd Şabi kurumunun başkanlığını hem de Irak Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini yürütüyordu.
Falih Feyyad’ın görevden alınması, Haydar İbadi liderliğindeki Nasr İttifakının çöktüğünü gösteriyor.
“Haydar el-İbadi’nin yanında sadece 6 kişi kaldı”
Daha önce el-Kudsu’l Arabi gazetesi, şöyle yazmıştı:
“Eski Savunma Bakanı Halid el-Ubeydi ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih Feyyad Nasr ittifakından ayrıldı. Bu ayrılmalar, İbadi’nin Amerikan yaptırımları konusundaki tavrından önce gerçekleşti.
Ancak “Fazilet Partisi”, İbadi’nin Amerikan yaptırımlarına bağlı olduğunu açıklamasından sonra Nasr ittifakından ayrıldı.
El- Enbarlı Sünniler de Nasr ittifakından ayrıldı ve İbadi’nin yanında şu an sadece altı kişi kaldı. Nasr ittifakının büyük bir bölümü Kanun Devleti ittifakına katılacak.”
Irak siyasi partileri ve medyası Haydar İbadi’yi Falih Feyyad’la ilgili tavrından dolayı eleştirdi ve şu soruyu gündeme getirdi: Eğer Falih Feyyad’ın siyasi faaliyetleri güvenlik ve istihbarat makamıyla uyumlu değilse o zaman Falih Feyyad’ın grubunun Nasr ittifakına girmesini neden kabul etti?
Öte yandan Fetih ittifakı da Haydar İbadi’nin Falih Feyyad’ı devletteki tüm görevlerinden azletme kararını “kişisel ve yasa dışı” bir karar olarak niteledi.
Fetih ittifakı, İbadi’nin “tehlikeli” bir adım attığını belirterek “görevi bitmekte olan bir başbakanın kişisel çıkarları için güvenlik kurumlarını ve devlet organlarını kullandığını” söyledi.
Hükümet kurma sürecine Amerikan müdahalesi
Irak seçimlerinin üstünden 4 ay geçiyor. Hiçbir grup çoğunluğu sağlayamadığı için siyasi gruplar arasında parlamentoda çoğunluk grubunu oluşturmak amacıyla yoğun bir rekabet ve müzakere yürütülüyor.
Gelecekteki Irak hükümeti, IŞİD’in yenilmesinden sonra ülkenin yeniden yapılandırılması için çok önemli olacak.
Ancak Irak hükümeti sadece içeri için önemli değil, bu ülkenin kaderi Amerika’nın İran’a yönelik yaptırım çabalarına da bağlı.
Irak, İran’ın en büyük ticari ortaklarından biri sayılıyor. Washington bu ilişkiyi asgari düzeye indirmeye çalışıyor. Irak hükümetini ve kurumlarını İran’la ekonomik ilişki kurmamaları yönünde yaptırımla tehdit ediyor.
Haydar İbadi, bir süre önce Amerikalı bazı gözlemciler tarafından Amerika için “iyi bir dans” diye nitelenen tutumuyla İran’a yönelik yaptırımlarda Amerika’yla işbirliği yapacağını söyledi.
İçeriden büyük tepkiler alınca tavrını değiştirerek “İran’a yaptırım konusundaki görüşlerinin medyada doğru bir şekilde yansıtılmadığını” söyledi. Bununla birlikte Iraklı siyasi gruplar, Haydar İbadi’nin başbakanlık konusunda Amerika’nın asli seçeneği olduğu görüşünde.
“İbadi, McGurk’la görüştükten sonra Falih Feyyad’ı azletti”
El-Gad Press, güvenilir bir kaynaktan naklen şöyle yazdı: Irak Başbakanı Haydar el-İbadi; Ulusal Güvenlik Danışmanı, Haşd Şabi Başkanı ve Ulusal Güvenlik Servisi Başkanı Falih Feyyad’ı Amerikan Başkanı’nın Özel Temsilcisi Brett McGurk ile Cumartesi günü akşam saat 5’te yaptığı görüşmeden sonra azletti.
Ama gözüken o ki sadece Amerika’nın Haydar İbadi’nin başbakanlığını devam ettirme çabaları çıkmaza girmekle kalmadı, Iraklıların hassasiyeti daha fazla kabardı.
Fetih İttifakı Lideri Hadi el-Amiri, Amerikan Başkanının Irak Temsilcisi McGurk’e işaret ederek şöyle dedi:
“Biz Amerika’nın Irak’taki hükümet kurma çalışmalarına yaptığı müdahaleleri reddediyoruz. Eğer siz müdahalede ısrar ederseniz sizin kuracağınız her hükümeti iki ay içinde düşürürüz.”
Ayrıca birçok Irak vatandaşı da Amerika’nın hükümet kurma sürecine yaptığı müdahaleleri protesto etmek için Bağdat’ta gösteri düzenledi.
Iraklılar yaptıkları gösteride hükümet kurma sürecine müdahale ettiği gerekçesiyle Amerikan Başkanının IŞİD karşıtı uluslararası koalisyondaki temsilcisi Brett McGurk aleyhine sloganlar attı.
McGurk Barzani’ye söz geçiremedi
McGurk, seçimlerden sonra Irak’ta Washington’un istediği tarzda bir hükümet kurulması için büyük çaba gösterdi.
O, Kürdistan Bölgesi’ne defalarca gitti; ancak konuyla ilgili haberler Erbil ile Washington arasındaki ilişkilerde soğuk rüzgarlar estiğini gösteriyor.
Irak basınının bildirdiğine göre Kürdistan Demokrat Partisi Lideri Mesud Barzani ile Donald Trump’ın Temsilcisi Brett McGurk arasında çok sert tartışmalar yaşandı.
Haberlere göre McGurk’un Barzani’den Kürtlerin Irak parlamentosunda çoğunluk grubu oluşturması için Nasr ittifakına katılmasını istemesi üzerine tartışma alevlendi.
Barzani onun isteğine karşı çıktı ve Trump’ın temsilcisine hitaben, “Kürtlerin hiç kimseye veya tarafa karşı bir kırmızıçizgisi yoktur. Kim Kürtlerin taleplerini ve haklarını garanti ederse Kürtler onunla ittifak yapacaktır” dedi.
Amerikan projesi başarısız gözüküyor
Şu anda Haydar İbadi’nin başbakanlığının uzatılması artık açıkça imkansız gözüküyor.
Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih İttifakı, diğer gruplarla birlikte hükümet kurmak için geniş kapsamlı bir koalisyon kurduğunu açıkladı.
Fetih ittifakı üyelerinden Ahmed Kenani, dün bazı Kürt partilerle ve diğer siyasi gruplarla koalisyon kurmak için ön anlaşmaya vardıklarını açıkladı ve bu kapsamlı koalisyonun 48 saat içinde resmi olarak ilan edileceğinden söz etti.
Dün öğlen saatlerinde bildirilen haberlerde başbakanlık için Fetih ve Nasr ittifakları tarafından Falih Feyyad’ın aday gösterilebileceği ifade edildi.
İran’dan Amerikan basınına Irak yalanlaması
Öte yandan Birleşmiş Milletlerdeki İran Daimi Temsilcisi Wall Street Journal gazetesinin İran’ın Amerikalılarla savaşması için Iraklıları silahlandırdığı ve onlara eğitim verdiği yönündeki iddiasını gülünç diye niteledi ve şöyle dedi:
“İran, Iraklılara sadece terörist gruplarla mücadele etmesi için yardım ediyor.”
Ali Rıza Mir Yusufi, Perşembe günü Wall Street Jorunal’deki yazının yazarı Michael Gordon’a hitaben yazdığı yazıda şunları ekledi: “Bildiğiniz gibi İran’ın Irak’la uzun bir sınırı vardır ve Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra Iraklıların çoğu sınırdan geçti ve İran ile Irak arasındaki ilişki yeniden başladı.
İran, Şii’siyle, Sünni’siyle ve Kürd’üyle tüm Iraklı kardeşlerini demokratik seçimleri desteklemeye çağırdı. “İran’ın Iraklı Şiileri Irak politikalarına hakim olmaya teşvik etmesi” açıkça saçma ve gülünç bir iddiadır.
Wall Street Journal gazetesi, Iraklı bazı Şii milislerin sorgularına dair bir belge yayımlamış ve yazıda İran’ın Iraklı milisleri Amerikan askeri güçlerine karşı ölümcül saldırılar yapmaları için silahlar ve bombalarla donattığını, hatta onlara saldırı planlarında yardım ettiğini öne sürmüştü.
Reuters de yayımladığı haberinde bazı kaynaklardan naklen, İran’ın Irak’taki kendi müttefiklerine balistik füzeler verdiğini ve Irak’ın füze kapasitesini geliştirmesine yardım ettiğini bildirdi.
