İran, nükleer anlaşmaya bağlı olduğunu bildirmesine rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyen Avrupa ülkelerine tepki gösterdi.
YDH-Tasnim haber ajansının haberine göre Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, bugün katıldığı bir cenaze töreninde “nükleer anlaşmaya bağlı olduklarını belirtmelerine rağmen bu konudaki yükümlülüklerine uymayan ülkelere karşı ne tür adımlar atacaksınız? Şeklindeki bir soruyu cevapladı.
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Avrupa ülkelerinin Amerika’nın nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesinden sonra anlaşmaya bağlı olduğunu vurguladığını; ancak bu konuda yeterli bir şey yapmadığını belirtti ve şunları söyledi:
“Daha önce de söyledik Avrupa’nın adımları yeterli değildi. İran İslam Cumhuriyeti de yükümlülüklerini azaltma adımlarının ikinci aşamasına geçiyor. Birinci aşama şu an uygulanıyor. Hem stoklanan uranyum konusunda hem de ağır su stoku konusunda; bir sonraki aşama da açıklandı ve uygulanıyor.
Cumhurbaşkanı Ruhani’nin mektubunda açıkça ifade edildi: Eğer gerekli adımları atarlarsa bizim adımlarımız da geri alınabilir. Fakat eğer herhangi bir şey yapmazlarsa anlaşmanın 36. Maddesi doğrultusunda bu adımları atmak bizim hakkımızdır. Bu, anlaşmanın uygulanma garantisidir. Eğer Avrupalılar, nükleer anlaşmaya değer veriyorlarsa, anlaşmanın uygulanma garantisine de değer vermelidirler. Bizim adımlarımız nükleer anlaşmanın korunmasına yöneliktir.”
Zarif, Amerika’nın İran’a yönelik yaptırımlarının aşılması için Avrupalılarla geliştirilen INSTEX sistemiyle ilgili bir soruya da şu cevabı verdi:
“Instex, Avrupalıların yükümlülüklerini yerine getirmesi için bir ön adımdı. Avrupa’nın nükleer anlaşmadaki yükümlülükleri anlaşmanın 1 ila 3. maddeleri ile 2. ekinde zikredilmiştir. Amerika’nın nükleer anlaşmadan çekilmesinden ve Amerika henüz çekilmemişken İran tarafından 36. Maddenin uygulanmasından sonra Avrupalılar 11 taahhüt verdiler ki Instex bunlardan biri değildir. Tam aksine Instex bu 11 taahhüdün yerine getirilmesinin ön adımıdır.
Ancak Avrupalılar taahhütlerinin kendisini yerine getirmedikleri gibi taahhütlerinin ön adımı 14 ay sonra şu an yeni uygulanıyor. Kaldı ki bunun uygulanıp uygulanmadığı konusunda da tam bilgimiz yok. Taahhütlerine dair garanti vermeksizin Instex’in bir anlamı yok.
Avrupalılar, petrol satışı, taşımacılık, varlıkların ve petrol gelirlerinin iadesi vs. konularında taahhüt verdiler. Avrupalılarla BM’de yaptığımız 4+1 toplantılarında ve dışişleri bakanları düzeyindeki diğer toplantılarda bu taahhütler söylendi ancak bu taahhütler yerine getirilmedi.”
İran, 300 kilo zenginleştirilmiş uranyum sınırını geçti
Zarif, İran’ın uranyum zenginleştirme konusunda 300 kilo sınırını geçip geçmediğine dair bir soruya da şu cevabı verdi.
“Bildiğim kadarıyla İran, planladığı şekilde 300 kilo sınırını geçti. Nitekim bunu daha önce açıklamıştık. Ne yapacağımızı çok net söylemiştik ve bunun nükleer anlaşmadan kaynaklanan hakkımız olduğunu belirtmiştik.”
Zarif, “Eğer Amerika Instex’e de yaptırım uygularsa ne yapacaksınız?” şeklindeki bir soruya da “Bu Avrupalıların sorunu, bu sorunu onların kendisinin çözmesi gerekiyor.” Diye cevap verdi.
Rusya: İran’ın 300 kilo limitini geçmesinde şaşılacak bir şey yok
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunda 300 kilo limitini aşmasının nükleer anlaşmadan kaynaklanan bir hak olduğunu belirterek bunda şaşılacak bir şey olmadığını söyledi.
