İran’ın önde gelen Ortadoğu analistlerinden Hüseyin Ruyveran, Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esed’in Tahran ziyaretinin detaylarını yorumladı.
YDH- Tahran’da yayımlanan Hemşehri gazetesine demeç veren İranlı Ortadoğu uzmanı Hüseyin Ruyveran, Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esed’in geçtiğimiz Pazar günü yaptığı İran ziyaretiyle ırkçı İsrail rejimine şimdiye kadarki saldırgan tutumunu sürdürmesi halinde çok sert cevaplar verileceğinin mesajının verildiğini söyledi.
Ortadoğu uzmanı Hüseyin Ruyveran, Suriye Cumhurbaşkanının Tahran ziyaretinin önemiyle ilgili bir soruya cevaben, ziyaretin ikili ilişkilerin geliştirilmesi bakımından çok önemli olduğunu belirtti ve ayrıca başta ırkçı İsrail rejiminin işgali altındaki topraklar olmak üzere bölgedeki yeni şartların, direnişin operasyonlarındaki artışın, Lübnan seçimlerinin ve Irak’ta yaşanan siyasi çıkmazın, İran’la Suriye’nin bölgesel meselelerle ikili görüşmelerini gerektiren konular olduğunu vurguladı.
Rusya Ukrayna savaşı sonrasında uluslararası sistemde önemli değişimlerin yaşandığına işaret eden Hüseyin Ruyveran “bu yüzden Tahran’la Şam arasındaki koordinasyonun arttırılması, Direniş Ekseni’ni güçlendirecek fırsatlardan yararlanılması bakımından büyük önem taşımaktadır” dedi.
Hüseyin Ruyveran, Tahran ile Şam ilişkilerinin gelişmesinin Direniş Ekseni’nin güçlenmesine olan etkisiyle ilgili bir soruya şu cevabı verdi:
“Şunu akılda tutmak gerekir ki İran ve Suriye, şu an direniş eksenini oluşturuyor ve resmi ve yapısal olarak Kudüs’ün özgürleştirilmesi idealini destekliyor. Bu yaklaşım diğer ülkelerde de alt düzeylerde takip ediliyor. Örneğin Lübnan’da bir parti Direniş Ekseni’nin ideallerine tam destek veriyor. Irak’ta böyle bir yönelişe tanığız. Öte yandan Yemen’de de devletin belirli bir kesimi Direniş Ekseni’nin ideallerini güçlendirmeye çalışıyor.
Halbuki Suriye’de durum çok daha farklı, Suriye devleti Direniş Ekseni’nin etkili bir parçasını oluşturuyor. Dolayısıyla İran ve Suriye arasındaki koordinasyonun güçlendirilmesi, inkar edilemez bir zorunluluktur ve Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esed’in son Tahran ziyaretinde İranlı üst düzey yetkililerle bu yaklaşım temelinde yaptığı görüşmeler özel bir öneme sahiptir.”
Ziyaretin ekonomik ve siyasi yanına değinen Ruyveran, başta petrol olmak üzere ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinin ve 2 milyar dolarlık ticaret hacminin arttırılmasının ele alındığını belirterek bazı alanlardaki işbirliğinin ise güvenlik gerekçesiyle açıklanmadığını söyledi.
Rusya’nın Suriye’deki çok sayıdaki askeri merkezinin İran’a teslim edilmesinin söz konusu olduğunu belirten Hüseyin Ruyveran, özellikle Şam’ın güneyinde, Halep ve İdlib çevresindeki askeri noktaların İran’a teslim edilmesinin önemine dikkat çekti ve “Bu, İran’ın Suriye’deki rolünün gelecekte daha da artacağını gösteriyor, ayrıca İran’ın buralarda Rusya’dan farklı davranacağı da kesin” dedi.
Suriye’nin İran’la arasına mesafe koyduğuna dair şaibeler olduğuna dikkat çekilerek “bu ziyaretle, bu tür söylentilere de cevap verildiği söylenebilir mi?” şeklindeki bir soruyu cevaplayan Hüseyin Ruyveran, şunları söyledi:
“Bu tür şeyler şaibeden çok şayiaydı. Suriye ile İran’ın ilişkileri stratejik işbirliğini içeren ilişkilerdir. İki ülkenin bölgesel konularda özellikle de Filistin ve Lübnan konularındaki görüşü neredeyse birebir aynıdır. Yani bu konularda “iki ülkenin görüşlerinde ortak yanlar fazladır” değil, “birebir aynıdır” diyebiliriz. Bu yüzden de Suriye hiçbir zaman İran’la arasına mesafe koymaz. Şu anda da ilişkiler eskisinden çok daha güçlüdür.”
Hüseyin Ruyveran son olarak Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esed’in son ziyaretiyle ırkçı İsrail rejimine verilen mesajlarla ilgili bir soruya şu cevabı verdi:
“Bu ziyaretin, siyonist rejime önemli mesajları var. İran’la Suriye’nin ilişkileri çok kapsamlıdır ve İran Suriye’de gerek güvenlik alanında gerekse de ekonomik alanda çok daha fazla rol oynayacaktır. Siyonist rejimin bu gerçeği idrak etmesi gerekiyor. Eğer onlar Suriye’ye yönelik geçmişteki saldırgan tutumlarını sürdürürse kesinlikle İran’ın sert cevabıyla karşılaşacaklar.
Siyonistler geçmişte Rusya ile kurdukları işbirliği dengesi çerçevesinde adımlar atıyordu; ancak şartlar şu anda kesinlikle değişti ve İran Suriye’nin güvenliğine yönelik her türlü saldırıyı kendi kuvvetlerine yapılmış bir saldırı olarak görüyor. Bu yeni durum birçok askeri denklemi değiştiriyor.”
