Şimşon ve Kassandra

YDH- Holokost siyasetinde uzmanlaşmış Amerikalı siyaset bilimci Norman Finkelstein, Londra merkezli, kâr amacı gütmeyen bir eğitim sitesi olan Brave New Europe'da ''Samson and Cassandra'' başlığıyla kaleme aldığı makalesinde kendi çıkarları için ahlaki çökmeler oluşturan bir rejimin, İsrail'deki pek çok kişinin inançlarının kişileşmesi grotesk ve yıkıcı bir liderin ve çözüme giden potansiyel yolları dağıtıp kendisini uluslararası sahnede izole eden bir ülkenin resmini mitolojiden örneklerle çiziyor. Keda Bakış YDH için çevirdi.

                                                                                           ***

Annem bana Varşova Gettosu'nda, penceresinden gettodaki tüm Yahudilerin yok olmaya mahkum olduğunu haykıran çelimsiz bir kadının hikayesini anlatmıştı. Bu kadına daha sonra Yunan mitolojisindeki kıyamet kahinine atfen Kassandra adı verildi. Akıl sağlığını yitirdiğine dair yaygın bir inanış vardı. Geriye dönüp baktığında, annem belki de bir şekilde gerçeğe rastladığını düşündü: Yahudiler sadece Doğu'ya taşınmıyor, aksine ölüme götürülüyordu. Şimdiye kadar alarm vermekten kaçındım. Ancak, hayalperest olarak etiketlenme riskine rağmen, siyasi bir görev olarak bunu açıkça ilan etmek zorunludur: İsrail bir uçurumun kenarına doğru savrulmakta ve dünyanın geri kalanını da kendisiyle birlikte çekmektedir.

Mevcut çıkmazın rasyonel bir analizi şu temel gerçekle başlamalıdır: İsrail delirmiş bir devlettir. "Kötü bir aktör" değil. "Haydut" bir rejim değil. Delirmiş bir devlet. İsrail toplumunun genelini yansıtan (Gazze'deki soykırım savaşını ezici bir çoğunlukla destekleyen; sadece bir avuç İsrailli boyun eğmeyi reddetti) İsrailli seçkinlerin görüşlerinin tamamı, sadece bir pire sıçramasına kadar uzanıyor:

Yelpazenin bir ucunda, sosyolog C. Wright Mills tarafından Amerikan bağlamında kullanılan bir terim olan "çatlak realistler" yer almaktadır. ''Savaşın hiçbir şeyi çözmediğini anlamalarına rağmen savaştan başka bir alternatif olmadığına inanıyorlar. Ne anlama geldiğini asla açıklamasalar da 'kazanmanın' önemli olduğu fikrine hala tutunurlar. Profesör Benny Morris bu kategoriye mükemmel bir şekilde uymaktadır. Sofistike, iyi eğitimli, dindar olmayan ve tamamen hayalperest biri. Bir keresinde Filistinlilerin trafik kazalarına ilişkin istatistikleri kullanarak İsrailli Yahudilerin Filistinlilerle barış içinde yaşayamayacağını savunmaya çalışmıştı! Morris ABD'nin İran'a saldırması için bastırıyor ve hatta ABD buna uymazsa İsrail'in nükleer silah kullanacağı tehdidinde bulunuyor. Böyle bir saldırının milyonlarca İranlının ölümüne yol açacağı ve feci bir tepkiye neden olacağı gerçeğini görmezden geliyor. Sadece Hizbullah'ın 150 bin füzeye sahip olduğu söyleniyor. Bu tehlikeli bir pişkinlik oyunu. Tüm bunlara rağmen Morris'in en ufak bir rahatsızlığı yok gibi görünüyor.

Diğer uçta ise tam bir kaçık ya da o noktaya ulaşmaktan kıl payı uzak olanları bulacaksınız. Noam Chomsky kırk yıl önce İsrail'e yönelik en büyük tehdidin, Şimşon'un Filistlilerden intikam aldığı ve kendisiyle birlikte Tapınağı da yıktığı kolektif bir versiyon fikri olduğu konusunda uyarmıştı. Kudüs'te yaşayan Şimşon kopyaları ya zaten delidir - "biz onlarla birlikte yok olurken etrafımızdaki Yahudi olmayanları öldürüp gömeceğiz" - ya da hem düşmanlarını hem de dostlarını teslim olmaya korkutmak için deliymiş gibi davranırlar. Sonuç olarak, ister gerçek ister uydurma olsun, bu delilik rasyonel düşünceyi sorgulanır hale getirir ve İsrail bazılarının 'çılgın devletler' olarak adlandırdığı gibi davranmaya başlayabilir. Yakın tarihli bir haber, İsrail'in bu dengesiz davranış eğilimini vurgulamaktadır: Üst düzey bir İsrailli yetkili, İran'ın sembolik tepkisinin ardından en azından kısa vadede dikkatli olunmasını tavsiye ederken, aşırı sağcı bir kabine bakanı İsrail'in bunun yerine "çılgınca" davranması gerektiğinde ısrar etti.

İslam Devleti’nin Adolf Hitler'in Üçüncü Reich'ından farklı olmadığına iliklerine kadar ikna olan Erdan, başka zaman olsa çıkartamayacağı bir uzmanlık sergiledi: ‘’Ayetullah rejimi, tıpkı Nazi rejimi gibi, gittiği her yere ölüm ve yıkım saçıyor. Dünya yıllardır bu Şii İslamcı gücün ortaya çıkışına tanıklık ediyor, ancak Nazi dönemindeki sessizliğe benzer şekilde dünya sessizliğini koruyor. İran'ın küresel hakimiyet arzusu, geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açmadan ve potansiyel olarak küresel bir savaşa dönüşebilecek bölgesel bir çatışmayı tetiklemeden önce durdurulmalıdır. İran'ın nükleer silah üretme kapasitesine sadece haftalar kala, nükleer ilerlemelerinden duyulan endişe gerçektir.’’ ‘’ Eğer dünya İran'ı dizginlemezse, İsrail'in Hitler'in Üçüncü Reich'ını durdurmak için bu ezici yükü tek başına taşımaktan başka çaresi kalmayacaktı: "Her cepheden, her sınırdan üzerimize ateş açılıyor. İran'ın terör vekilleri tarafından kuşatılmış durumdayız.... İsrail'e saldıran tüm terör grupları aynı Şii ahtapotun, İran ahtapotunun kollarıdır. Şimdi size soruyorum, kendinize karşı dürüst olun, siz olsaydınız ne yapardınız? İsrail'in yerinde siz olsaydınız ne yapardınız? Varlığınız her gün tehdit altında olsaydı nasıl tepki verirdiniz? İsrail eylemsizliğe razı olamaz. Geleceğimizi savunacağız." Erdan iPad'ini gururla sergileyerek İsrail'in Aksa Camii yakınlarında İran'a ait bir insansız hava aracını sözde engellediği bir fotoğrafı gösterdi. İsrail'in İslam'ın kutsal mekanlarının haklı koruyucusu olduğunu iddia eden Erdan, "İsrail'in Tapınak Tepesi ve Aksa Camii üzerinde İran'a ait insansız hava araçlarını engelleme çabalarını gösteren bu videoya bir göz atın" dedi. Bunun Tahran'da bu kutsal yerleri kirletenlere doğrudan bir karşıtlık olduğunu vurguladı. Retorik konuşması neredeyse bir suçlama gibi meydan okuyan bir tona sahipti ve kendisinden şüphe duyan herkese meydan okuyordu. Erdan, "Her konuşmamda ve sayısız mektubumda İran hakkında alarm verdim," diye hatırlıyor. Çanın çalınması gerektiği konusunda haklıydı ama çılgınlığın nereden kaynaklandığı konusunda yanılıyordu. "Doktor, kendini iyileştir." Eğer Erdan İsrail devletinin ve toplumunun yarısını bile temsil ediyorsa, ki bu oldukça mümkün, ufukta bir felaket var demektir. İsrailli liderlerin geçmişte bazı delice açıklamalar yaptıkları doğrudur. Başbakan Netanyahu'nun BM'de elinde Loony Tunes tarzı bir İran bombası karikatürü tuttuğunu ve Nihai Çözüm'ü Hitler'in değil Filistinli Kudüs Müftüsü'nün düzenlediğini iddia ettiğini hatırlayın.  Gerçekten de daha 1978 Camp David müzakereleri sırasında Başkan Carter İsrail devlet başkanı için "[Menachem] Begin'in rasyonelliğinden şüphe duyulduğu giderek daha açık hale geliyor" demişti. Yine de, bir zamanlar var olan İsrail ile şimdiki İsrail'i birbirinden ayıran uygarlıksal bir geriye sıçrama söz konusudur. İsrail'in 1967 ("Altı Gün") savaşı sırasındaki BM temsilcisi Abba Eban, Cambridge'den üç kez birincilikle mezun olmuş birine yakışır bir belagatle de olsa, gözünü bile kırpmadan lafı dolandırabiliyordu. Ancak yine de önermelerini rasyonel bir şekilde ayrıştırarak (bir zamanlar benim de yapmaya çalıştığım gibi) yanlış olduklarını kanıtlamak mümkündü. Erdan'ın konuşmasını çözümlemek, bir psikopatın atıp tutmasını çözümlemek gibi, mümkün değil.

İran odadaki öngörülemez kişiyi kışkırtmamak için dikkatli olmalıdır. Ancak bunun gerçekçi bir seçenek olduğuna inanmıyorum. Tarih gösteriyor ki İsrail bir ülkeye gözünü diktiğinde ancak tam bir teslimiyet onları durdurabilir. Eğer hedef alınan ülke ilk provokasyona direnirse, İsrail pasif kalmaları siyasi olarak imkansız hale gelene kadar gerilimi tırmandırmaya devam edecektir. İsrail 1950'lerde Mısır'da Cemal Abdül Nasır'ın peşine düştüğünde bu durum açıkça görülmüştü. (İsrail Başbakanı Ben-Gurion, "radikal milliyetçi" Mısır cumhurbaşkanının bir gün İsrail'in bölgesel hırslarını kontrol edebilecek modern bir devletin başına geçebileceğinden korkuyordu). İsrail 1980'lerin başında Lübnan'da Filistin Kurtuluş Örgütü'nü hedef aldığında da böyle olmuştu.  (İsrail Başbakanı Begin, FKÖ'nün "barış saldırısı "nın -Filistinliler iki devletli bir çözümü desteklerken İsrailliler buna karşı çıkıyordu- İsrail'in Batı Şeria'dan çekilmesi için uluslararası baskı oluşturacağından korkuyordu). 2002'de ikinci intifada sırasında İsrail Filistinli liderleri hedef alan suikastlar düzenlediğinde de böyle oldu. (Başbakan Şaron, müzakere edilmiş bir ateşkes karşılığında Filistinlilerin silahlı saldırıları durduracağından korkuyordu). İsrail 2008 yılında Dökme Kurşun Operasyonu'nu başlatmak için Hamas ile ateşkesi bozduğunda da böyle oldu. (İsrail Başbakanı Olmert, Hamas'ın siyasi programını ılımlılaştırdıkça uluslararası meşruiyet kazanacağından korkuyordu). Acı gerçek şu ki, ulusal intihar dışında İran eylemsizlik seçeneğini kullanamaz: İsrail, Tahran'ın karşılık vermekten başka çaresi kalmayana kadar provokasyonlarını artırmaya devam edecektir. İsrail'in Ayetullah Hamaney'e suikast düzenlemesi ve ardından (göz kırparak) bunu inkar etmesi sürpriz olmaz.

İsrail hükümeti, önceden tasarlanmış planlarını uygulamak için fırsatları değerlendirmek üzere her zaman tetikte olmuştur. 1989'da Tiananmen Meydanı katliamı sırasında Benjamin Netanyahu, hükümetini Batı Şeria'daki Filistinlileri kitlesel olarak sınır dışı ederek medyanın dikkatini dağıtma fırsatından yararlanmaya çağırdı. ABD'nin ilk siyahi başkanını seçtiği 4 Kasım 2008'de Başbakan Olmert, Hamas ile ateşkesi bozarak medyanın bu dikkat dağıtma çabasından yararlandı. 17 Temmuz 2014'te Ukrayna üzerinde uçan bir Malezya uçağı düşürüldüğünde Başbakan Netanyahu, Koruyucu Hat Operasyonu kapsamında Gazze'ye yönelik ölümcül kara harekatını başlatarak medyanın dikkatini dağıttı. Şimdi 7 Ekim ve İran'ın "misillemesi" bahaneleri Kudüs'teki delilere İsrail'i bölgesel hakimiyetine yönelik üçlü meydan okumadan kurtarmak için eşi görülmemiş bir fırsat sunuyor: Gazze, Hizbullah ve İran'ı yok ederek; böyle bir patlamanın "sisi" İsrail'in Batı Şeria'da etnik temizlik yapmasına da olanak sağlayacaktır. İsrail liderleri arasında aklı başında bir kabalığın kristalleşerek bu uçuruma yuvarlanmayı durdurması umuluyorsa, o zaman ihtimallerin buna karşı olduğunu söylemek gerekir. Hitler'in biyografisini yazan Ian Kershaw, Führer'e karşı darbe planlarının ortaya çıkması bu kadar uzun sürdüyse, bunun nedeninin "otoriteye itaat ve devlete hizmet konusundaki derin duygu" olduğunu gözlemlemiştir, Ancak savaşta kendi ülkesinin altını oymak alçaklık ve hainliktir" ve "askeri felaketler artarken ve nihai felaket yaklaşırken bile, Hitler'e verilen fanatik destek hiçbir şekilde buharlaşmamış ve azınlık bir tat olarak da olsa dikkate değer bir direnç ve güç göstermeye devam etmiştir. "Seçkin İsrailli çevrelerde de benzer faktörlerin rol oynadığını fark etmemek zor. Son olarak, Netanyahu'yu eleştirenler yıllardır onun siyasi ölüm ilanını yazarken, o da yanlış adımlarına rağmen geri dönmeye devam ediyor. Neden mi? Çünkü İsrailliler onda kendi yansımalarını görüyorlar. Gerçekten de Netanyahu İsrail'in ta kendisidir: Tanrı'nın büyük tasarımında sadece Yahudileri hesaba katan iğrenç, narsist bir Yahudi üstünlükçüsü. Son olarak, İsrail'in tüm korkularının temelsiz olmadığını kabul etmek gerekir - İsrail'in komşularını terörize ederek boyun eğdirme kapasitesi azalırken haritadan silinme arzusu artık yaygın. Ancak, çoğunlukla, bu İsrail'in kendisini sıkıştırdığı bir köşedir. 7 Ekim'den önce Hamas iki devletli bir çözüme işaret ederken, İran da BM Genel Kurulu'nda iki devletli uzlaşıyı destekleyen çoğunluk ile birlikte sürekli oy kullandı. İsrail bunu reddetti.

Başbakan Netanyahu, Gordion düğümünü kesmenin dayanılmaz cazibesine direnecek mi yoksa Şimşon gibi Tapınağı, yani hepimizi de kendisiyle birlikte yıkacak mı? Kassandra muhtemelen şöyle derdi: Bütün bahisler kapandı!