İsrail gazetesi Haaretz'den Anshel Pfeffer, Refah'ta daha ileri adımlar atılmasına ilişkin kararın nihai olarak politikacılar tarafından verileceğini ve bunun uluslararası ilişkiler ve bölgede süregelen çatışma üzerinde potansiyel etkileri olacağını yazıyor.
YDH- Netanyahu, Biden yönetiminin kırmızı çizgisini aşabilecek bir karar vermeyi ertelemeye çalışıyor ve Mısır da savaşı sona erdirmek ve kendi endişelerini gidermek için ateşkese aracılık etmeye yatırım yapıyor. İsrail gazetesi Haaretz'den Anshel Pfeffer, ''Nothing About Israel's Rafah Attack and the Cease-fire Talks Is Quite What It Seems'' başlıklı makalesinde Refah'ta daha ileri adımlar atılmasına ilişkin kararın nihai olarak politikacılar tarafından verileceğini ve bunun uluslararası ilişkiler ve bölgede süregelen çatışma üzerinde potansiyel etkileri olacağını yazıyor.
***
Ateşkes gerçekleşmek üzere mi? İsrail bir anlaşmayı müzakere etmeyi ve aynı anda Refah geçişini kontrol altına almayı nasıl başarabilir? Hamas ve Mısır hangi stratejileri uyguluyor? Netanyahu, Biden'ın sınırlarını ihlal etmeden Ben-Gvir'i tatmin edebilir mi? Gazze'de neler olup bittiğini ve savaşın yakında bitip bitmeyeceğini nasıl anlayacağınızı aşağıya doğru okuyarak bulabilirsiniz.
İsrail savaş kabinesinin Pazartesi gecesi aldığı iki karar, Gazze Şeridi'nin güney kesimine askeri operasyon başlatma ve Hamas'la bir ateşkes ve tutuklu bırakma anlaşmasına varılıp varılamayacağını görmek için Kahire'ye bir müzakere ekibi gönderme, birbiriyle çelişiyor gibi görünüyor. Eğer bir anlaşma şansı varsa neden yeni bir kara harekâtı başlatılsın?
Ancak Refah saldırısı ve Kahire'deki müzakerelerle ilgili hiçbir şey göründüğü gibi değil. Binyamin Netanyahu ve savaş kabinesi bir dizi karmaşık siyasi, diplomatik ve askeri koşulla karşı karşıya ve Pazartesi gecesi başlayan operasyon da bu kısıtlamalar dahilinde gerçekleşiyor.
İşte İsrail'in son manevrasını anlamak için gerekli önemli noktalar.
Refah: Bir geçit, şehir değil
Dikkat çekilmesi gereken ilk nokta, İsrail'in “Refah'a girdiği” yönündeki manşetlerin ve medya söyleminin yanlış olduğudur. En azından şu ana kadar İsrail'in sahadaki operasyonu Refah kenti dışındaki Refah sınır kapısına odaklanmış durumda.
Ancak en azından İsrail içindeki söylem, aşırı sağcı koalisyon ortakları ve hatta genelde itaatkâr olan bazı medya mensupları tarafından Refah operasyonunu başlattığı için eleştirilen Netanyahu'ya hizmet ediyor. Refah'taki Hamas tugayına karşı yapılmasını istedikleri operasyon bu değil ama en azından şimdilik bu da bir şeydir.
Peki o zaman operasyonun amacı ne?
Netanyahu ve destekçileri Refah operasyonunun “Hamas'ı yok etmek” ve “tam zafere” ulaşmak için gerekli son adım olduğunu söylüyorlar. Eğer bu değilse, operasyonun amacı nedir?
Başbakanın bakış açısına göre, giderek öfkelenen koalisyonuyla zaman kazanıyor. İsrail ordusu açısından Refah sınır kapısını ele geçirmek Hamas'ın dış dünyaya açılan ana kanalını kestiği için değerli bir egzersiz.
Gazze Şehri ve Han Yunus'taki önceki manevraların aksine, bu nispeten hızlı ve basit bir operasyondu ve Pazar günü güçlerin toplandığı Kerem Ebu Salim sınır kapısına düzenlenen havan topu saldırısında ölen dört asker dışında çok fazla kayıp yaşanmadı. Ancak geçiş stratejik bir varlık olsa da aynı zamanda hızla bir sorumluluk haline de gelebilir.
İsrail bundan sonra nereye gidecek?
Geçidin güvenliği İsrail ordusu tarafından sağlandıktan sonra Gazze ile Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphi Koridoru'nun yaklaşık üçte biri kontrol altına alınmış olacak. Ancak koridorun geri kalan üçte ikisinin altında, Akdeniz'e kadar, daha fazla kaçakçılık tüneli yatıyor.
Doğuda ise Hamas'ın Refah Tugayı var ve şehirde saklanıp roket ve havan topları fırlatıyor. İsrail ordusu daha ileri mi gidecek yoksa hareketsiz mi kalacak?
Hareketsiz kalmak kuvvetleri savunmasız bir konuma sokar. Peki ya insani yardım için iki ana girişten biri olan geçiş (Pazar günkü saldırıdan bu yana kapalı olan Kerem Ebu Salim ile birlikte) ne olacak? Orayı kim işletecek?
Haaretz'de yer alan bir seçeneğe göre geçidi özel bir Amerikan güvenlik şirketi yönetecek. Ancak yine de İsrail ordusu korumasına ihtiyaçları olacak. Nihayetinde bir sonraki adımın ne olacağına dair karar politikacılara ait olacak.
Mısırlılar İsrail operasyonunu kamuoyu önünde kınamış olsalar da operasyondan önceden haberdar edildiler ve İsrailli kaynaklara göre İsrail'in sınırı kontrol altına aldığını görmekten memnunlar.
Mısır ne istiyor?
Refah ve çevresindeki her türlü operasyon sınırın öte yanındaki Mısırlılarla koordine edilmek zorunda. İsrail operasyonunu kamuoyu önünde kınamış olsalar da operasyondan önceden haberdar edildiler ve İsrailli kaynaklara göre İsrail'in sınırı kontrol altına aldığını görmekten memnunlar.
Mısır'ın en büyük endişesi binlerce Filistinli mültecinin sınırı zorla geçmesiydi ve şimdi İsrail ordusu en azından kontrol ettiği bölümde bunu engelliyor.
Ancak Mısırlılar her şeyden çok bu savaşı sona erdirecek, sadece Filistinli mültecilerin Sina'ya girme tehdidini değil, aynı zamanda Mısır'ı Süveyş Kanalı'ndan elde ettiği milyarlarca dolarlık gelirden mahrum bırakan Yemen'den Kızıldeniz gemilerine yönelik Husi saldırılarını da sona erdirecek bir ateşkes istiyor.
Mısır'ın ABD ve Katarlılarla birlikte ateşkes ve tutukluların serbest bırakılması anlaşmasına aracılık etmeye bu kadar önem vermesinin ve İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı görüşmelere ev sahipliği yapmasının nedeni de bu.
Kahire'ye giden İsrail heyeti ne elde edebilir?
Savaş kabinesi Kahire'ye Şin Bet güvenlik servisi ve Mossad şeflerinden oluşan üst düzey müzakere ekibini değil, alt düzey bir heyeti gönderdi. Netanyahu'nun pozisyonu Hamas'ın Mısır'ın önerisine verdiği yanıtın İsrail'in kabul edemeyeceği talepler içerdiği yönünde.
Netanyahu perde arkasında İsrail medyasına Amerikalıların Hamas'a ateşkesin ardından savaşın sona ereceğinden emin olacakları sözünü vererek kendisini “kandırdıklarını” söylüyor.
Bu koşullar altında İsrail heyetinin görevi Hamas'ın yanıtında mümkün olduğunca çok açık bulmak ve Netanyahu'ya anlaşmayı kabul etmemesi için bir bahane sağlamaktır. Amerikalılar ve Mısırlılar Netanyahu'yu bu bahaneden mahrum bırakmaya kararlı.
Bir anlaşmaya varılabilir mi?
Netanyahu'nun tüm itirazları mantıksız değil. Hamas'ın yanıtı bazı kilit alanlarda İsrail'in Mısır'ın ilk teklifinde kabul ettiğinden farklı.
Bir anlaşmaya varılması, arabulucuların Hamas'ın taleplerini, Netanyahu'nun üst düzey ekibi tam uygulamayı görüşmek üzere göndermesini ve ardından anlaşmayı kabineye sunmasını sağlayacak kadar yumuşatabilmesine bağlı.
Bunlar büyük engeller ve aşılsalar bile Netanyahu'nun anlaşmayı aşırı sağcı ortaklarına ve kendi tabanına satmaya çalışması gerekecek. Bu neredeyse imkansız bir görev.
Ya İsrail anlaşmadan vazgeçerse?
Netanyahu, kendisi ve savaş kabinesi Hamas'ın taleplerinin karşılanamayacağı sonucuna vardığı ya da koalisyonu kaybetmekten korktuğu için veya her ikisi birden görüşmeleri sonlandırırsa, bir sonraki adım Refah'taki kampanyayı şehrin kendisine doğru genişletmek olacaktır.
İsrail'in nihayet Biden yönetiminin kırmızı çizgisini aşabileceği yer burası.
Amerikan medyasına sızan ve Pentagon tarafından şu ana kadar yalanlanan silah sevkiyatının erteleneceği iddialarının gerçek bir politikaya dönüşeceği yer burası. Netanyahu'nun ertelemeye çalıştığı ikilem de bu - Biden ve Ben-Gvir arasında seçim yapmak zorunda olduğu yer.
Bu kararı vermek zorunda kalmamak için neredeyse her şeyi yapacaktır. Bu nedenle Netanyahu kaçınılmaz olanı ertelemeye çalışırken Kahire görüşmelerinin mümkün olduğunca uzun süre devam etmesini bekleyebiliriz.
Çeviri: YDH
