İsrail'in yeni Gazze planı tartışılıyor

YDH- Financial Times'a göre, İsrail savaş sonrası Gazze'yi yönetmek için yeni bir yaklaşım denemeye hazırlanıyor.

Bu yaklaşıma göre, İsrail, Hamas'ın etkisinden arındırılmış "baloncuklar" oluşturmayı hedefliyor. 

Ancak girişim hakkında bilgi sahibi olanlar bu yaklaşıma şüpheyle yaklaşıyor. 

Stratejiyi bilen altı kişi, bu "insani yerleşim bölgeleri" için pilot programın Gazze'nin kuzeyindeki Atatra, Beyt Hanun ve Beyt Lahiya mahallelerinde başlatılacağını doğruladı.

İsrail ordusu tarafından yakında başlatılacak pilotların uygulanabilirliği konusunda şüpheler devam ediyor.

Bu şüphelerde Hamas'ın güçlü muhalefeti ve İsrail Başkanı Benyamin Netanyahu'nun yönetimi içindeki anlaşmazlıklar rol oynuyor.

Financial Times'a göre, bir İsrailli kaynak planı "fantezi" bir proje olarak tanımladı.

Plana göre İsrail ordusu yardımları yakındaki Batı Erez sınır kapısından onaylanmış yerel Filistinlilere ulaştıracak, onlar da yardımların dağıtılmasından sorumlu olacak ve kademeli olarak bölgede daha fazla sivil yönetim görevi üstlenecek. 

İsrail güçleri başlangıçta güvenliği sağlayacak. 

Başarılı olması halinde İsrail "baloncukları" Gazze'nin diğer bölgelerine de yayacak ve militan grubun neredeyse yirmi yıllık kontrolünden sonra Hamas yönetimini değiştirmeyi hedefleyecek. 

İsrail'in bakış açısını bilen bir kişi, planın aynı zamanda rehineler için olası bir ateşkes anlaşması konusunda devam eden tartışmalar sırasında Hamas üzerinde baskı oluşturmayı amaçladığını belirtti.

İsrail'in bu son hamlesi, Netanyahu yönetimine savaş sonrası Gazze için uygulanabilir bir yedek hükümet kurması yönünde yapılan yoğun uluslararası baskının ardından geldi. 

Ancak plan hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, planın İsrail'in daha önce Hamas tarafından etkili bir şekilde engellenen çabalarına çok benzediğini belirtiyor. 

Savaş sonrası planlamaya aşina eski bir üst düzey İsrailli yetkili, "Bunu yerel aşiretler de dahil olmak üzere Gazze'nin orta ve kuzeyindeki üç farklı bölgede denedik. Hepsi Hamas tarafından ya dövüldü ya da öldürüldü," dedi.

Hamas geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamada hiçbir aktörün Gazze Şeridi'nin geleceğine "müdahale etmesine" izin vermeyeceğini ve "İsrail işgalinin halkımızın kaderine ve geleceğine müdahale etmeye çalışan her elini kıracağını" söyledi.

Savaş sonrası Gazze planları hakkında bilgi sahibi olan ikinci bir kişi de İsrail'in Hamas'ın yerine Gazze'yi yönetebilecek yerel Filistinlileri belirleme girişimlerinin Kasım ayından bu yana devam ettiğini ancak kayda değer bir başarı elde edilemediğini söyledi.

"Bu plan sadece en son yineleme. İsrail'in aklındaki fikir, birilerinin - Arap devletleri, uluslararası toplum - bunun için para ödeyeceği ve Gazze'deki yerel halkın bunu yöneteceği yönünde. Ancak kimse buna yanaşmıyor," diye ekledi.

Netanyahu'nun, işgal altındaki Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde sınırlı özerklik uygulayan ve 2007'de Hamas tarafından Gazze'den şiddetle çıkarılan ılımlı Filistin Yönetimi'nin Gazze'de herhangi bir rol oynamasını sürekli reddetmesi önemli bir engel. 

Netanyahu ayrıca Filistin devletine giden her türlü yolu da kesin bir dille reddetti.

Uzun süredir görevde olan İsrail başbakanı geçtiğimiz haftalarda bu tutumunu yineleyerek şunları söyledi: 

"Gazze'de bir Filistin devleti kurmaya hazır değilim. Orayı Filistin Yönetimi'ne devretmeye de hazır değilim."

Bununla birlikte Netanyahu ve üst düzey yardımcıları, Arap hükümetlerinin diplomatik destek, finansman ve hatta barış gücü sağlanması yoluyla savaş sonrası herhangi bir düzenlemede önemli bir rol oynayacağı konusunda ısrar etmeye devam ediyor.

İsrail'in ulusal güvenlik danışmanı Tzachi Hanegbi, "ABD, AB ve BM ile birlikte ılımlı Arap ülkeleri kümesinden" "yukarıdan aşağıya liderlik" çağrısında bulundu. 

Hanegbi geçen hafta bir güvenlik konferansında "yerel bir Filistin liderliği" ile birlikte "Hamas'a alternatif yaratma hareketine" öncülük edeceklerini söyledi.

Ancak tartışmaları bilen beş kişiye göre Arap yetkililer Filistin Yönetimi ve Filistin devletine doğru maddi ilerleme olmadan böyle bir rol oynamayı reddetti.

Bir Arap diplomat "İsrail bir Filistin devletinin kurulması yönünde somut adımlar atmadığı sürece Arap devletleri Gazze'nin yeniden inşasını ya da savaş sonrası planları desteklemeyecektir" dedi.

Eski üst düzey yetkiliye göre "insani yardım balonları" İsrail güvenlik kurumları ve Savunma Bakanı Yoav Gallant tarafından savunulan çok daha geniş kapsamlı üç aşamalı bir savaş sonrası planının sadece taktiksel bir parçasıydı.

Planın tamamına göre, ılımlı Arap devletlerini de içeren geniş bir uluslararası koalisyon, savaş sonrası Gazze için genel diplomatik ve mali "zarf" sağlayacaktı.

Filistin Yönetimi yetkilileri ve Gazze'deki diğer yerel liderler yeni rejimi yönetecek - birçok yabancı diplomatın teknokratik bir hükümet olması gerektiğine inandığı bir ara yönetim kademesi.

Sahada ise "insani yardım balonları" uluslararası ve Arap koalisyonundan temsilciler, yerel Filistin Yönetimi yetkilileri, özel müteahhitler ve iş adamları tarafından yönetilecek.

Savaş sonrası Gazze tartışmalarına aşina olan bazı kişiler, "insani yardım baloncuklarında" güvenliği devralmak üzere Gazze içinden yerel bir Filistin gücünün eğitilmesinin de planlandığını söyledi.

Böyle bir güç, İsrail ve Filistin Yönetimi arasında Kudüs merkezli güvenlik koordinatörü olan ABD'li Korgeneral Michael Fenzel'in himayesinde eğitim için Ürdün ya da Batı Şeria'ya gidecek olan eski Filistin Yönetimi güvenlik personelinden oluşacak.

Konu hakkında bilgi sahibi iki kişiye göre Filistin Yönetimi'nin etkili istihbarat şefi Majed Faraj, Gazze'deki adayları incelemeye başladı bile ve birkaç bin kişi potansiyel asker olarak belirlendi.

Ancak eski bir üst düzey İsrailli yetkili, planın Netanyahu hükümetinin üst kademelerinde dirençle karşılaştığını, "Filistin Yönetimi kelimesini telaffuz etmek bile istemediklerini" ve şu anda sadece ilk "baloncuklar" pilotunu tartıştıklarını söyledi.

Yetkili "Eğer sadece alt düzeyde bir deneme yapmaya kalkarsanız bu işe yaramaz. Uzun vadeli kapsamlı bir plan olmadan kimse bu işe para yatırmaz. Alıcı yok." diye ekledi.