İsrail rejiminin, savaşın her geçen günü daha da ağırlaşan ekonomik sorunlarına ek olarak bütçe açığıyla da karşı karşıya kaldığı bildirildi.
YDH- El-Kanadek haber sitesinin bildirdiğine göre, İsrail’de bütçe kanununda 2024 yılı için yüzde 6,6 olarak belirlenen genel bütçe açığı yüzde 7,6'ya ulaşmış durumda. Hazine yetkilileri açığın yüzde 10'un üzerine çıkmasını bekliyor.
Öte yandan İsrail, sadece savaşın ilk altı ayında yaklaşık 670 milyon şekel değerinde 150 bin tonluk “tarımsal ürün kaybının” ardından “yerleşimcilerinin gıda güvenliğine yönelik bir tehditle” karşı karşıya.
Aralarında Müteahhitler Birliği Başkanı Raul Serugo'nun da bulunduğu üst düzey İsrailli yetkililer, Maliye Bakanlığı'nın hızla yeni rekor seviyelere yükselen bütçe açığıyla mücadele için acil adımlar atmaması halinde bu yıl bütçe açığı oranını %10 olarak belirledi.
İbranice Ynet gazetesine göre kriz giderek “kötüleşiyor”. Bütçe görüşmelerinin dondurulmasının İsrail'in 2025 yılı başında yeni bir bütçeye sahip olmamasına yol açacağını belirten gazete, Maliye Bakanlığı Bütçe Dairesi Başkanı Yogev Gradus'un Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Maliye Bakanlığı'ndaki tüm üst düzey yetkililere sert ifadeler içeren bir mektup göndermesine neden oldu.
Yogev mektubunda, 2025 yılı bütçesinin onaylanmaması ve 1 Ocak itibariyle geçici bütçenin uygulanacağı bir duruma gelinmesi halinde ekonominin ciddi zarar göreceği uyarısında bulundu.
Maliye Bakanlığı'ndaki diğer üst düzey yetkililer gibi Yogev de bütçenin onaylanmasındaki gecikmenin "hükümetin ekonomik zorluklarla başa çıkma kabiliyeti konusunda mali piyasalara olumsuz bir sinyal olarak yorumlanabileceğinden" endişe duyuyor.
Yogev, diğer üst düzey Maliye Bakanlığı yetkililerinin son haftalarda yaptığı uyarılar gibi, İsrail'in kredi notunun yeniden düşürülebileceğini ima ediyor.
Kurum başka finansman kaynakları arıyor ve bu nedenle vergileri artırıyor. Buna, restoranlarda garsonlar tarafından alınan bahşişler de dahil olmak üzere çok sayıda mal ve hizmetten alınan KDV de dahil.
Gazete, nakit olarak ödenen bazı hizmetleri takip etmenin zor olduğunu belirtiyor. Ancak yerleşimciler neredeyse her şeyi kredi kartlarıyla ödüyor, bu da kullanıcının nakit bakiyesini takip etmeyi kolaylaştırıyor. Kurumdaki yetkililerin öncelik verdiği konu da bu, "özellikle de emeklilik primleri gibi sosyal yardımları sürdürürken maaş bordroları için para tasarrufu sağlayan restoranlarda."
Öte yandan, İsrail rejiminin bir “gıda güvenliği kriziyle” karşı karşıya olduğu bildirildi.
‘Liket Israel’ tarafından hazırlanan bir rapora göre, savaşın sonuçları arasında şunlar yer alıyor: Tarım sektörünün büyük zarar görmesi sonucu 1 milyar NIS değerinde gıda israfı ve keskin fiyat artışları. Kuruluşun CEO'su, "Sonuçları uzun yıllar boyunca devam edecek" diyor.
İşgal altındaki Filistin'deki tarım arazilerinin yüzde 30'undan fazlası savaşın ön cephelerinde, yaklaşık yüzde 22'si Gazze Şeridi bölgesinde, yüzde 10'u kuzey sınırında, yüzde 7'si Celile'de ve yüzde 3'ü Golan Tepeleri'nde bulunuyor.
Tarım sektöründeki işgücü neredeyse %40 oranında azalmış ve bunun sonucunda, savaştan önce %9 olan zarar gören üretim oranı yaklaşık %22'ye ulaşmış durumda. Tarımsal ürün kıtlığı sebze fiyatlarında %14, meyve fiyatlarında ise %8'lik bir artışa neden oldu. Maariv'e göre sağlıklı gıda tüketiminin azalması gıda güvenliğinin zayıflamasına ve fiyatların sürekli artmasına neden oldu.
BDO'nun (finansal ve stratejik danışmanlık merkezi) baş ekonomisti "İsrail'in gıda güvenliği konusunda başarısız olduğu" uyarısında bulundu.
"Savaşın patlak vermesinden bu yana meyve ve sebze fiyatları %13 arttı, İsrail'in gıda güvensizliği açığı %8 arttı ve tarım sektöründe kaybedilen gıda miktarı %13 arttı" diyen söz konusu yetkili şöyle dedi: "Ülke, bu acil durum sırasında nüfusunun gıda güvenliğini sağlamak için yeterince hazırlıklı değil. Savaşın uzaması bir bütün olarak İsrail ekonomisine ve özellikle de çiftçilere ağır bir bedel ödetiyor."
