Lübnan Ordu Komutanı Avn'ın görev süresi uzatılacak mı?

img
Lübnan Ordu Komutanı Avn'ın görev süresi uzatılacak mı? YDH

"ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Lisa Johnson, bu uzatma kararına destek vermek için baskılarını artırırken, Avn'ın uzatılmış birinci görev süresinin sona ermesine iki ay kala çeşitli yasa önerileri gündeme gelmeye başladı."




YDH - Lübnan'da Ordu Komutanı Yosef Avn'ın görev süresinin ikinci kez uzatılması gündemde. Bu amaçla çeşitli yasa teklifleri sunuluyor. Lübnan Kuvvetleri Partisi, yalnızca Avn'ı kapsayan bir yasa önerisi sunarken, Ulusal İtidal ittifakı, diğer güvenlik liderlerini de içeren daha kapsamlı bir teklif hazırladı. Demokratik Buluşma ittifakı ise tüm kamu sektörü çalışanlarının görev sürelerini genişleten öneriler sundu. Ayrıca bazı milletvekilleri, sadece altı aylık bir uzatma planı üzerinde duruyor. El-Ahbar yazarı Rula İbrahim'in aktardığına göre Özgür Yurtsever Hareket oturuma katılmayacağını belirtti ve odak noktasının cumhurbaşkanı seçimi olması gerektiğini savundu. Meclis Başkanı Nebih Berri'nin ay sonunda ya da aralık başında bir oturum düzenlemesi bekleniyor.

Lübnan-Filistin sınırında Lübnan ordusunun konuşlandırılmasını da içeren 1701 sayılı kararın uygulanma mekanizması üzerinde yürütülen ateşkes müzakereleriyle eş zamanlı olarak, Lübnan Ordu Komutanı Yosef Avn'ın görev süresinin ikinci kez uzatılmasını onaylamak üzere bir meclis oturumu hazırlıkları yapılıyor.

ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Lisa Johnson, bu uzatma kararına destek vermek için baskılarını artırırken, Avn'ın uzatılmış birinci görev süresinin sona ermesine iki ay kala çeşitli yasa önerileri gündeme gelmeye başladı.

Geçen yıl yaşanan süreç, aynı yöntem ve araçlarla yeniden sahneleniyor.

Lübnan Kuvvetleri partisi, kendini "dosyanın sahibi" gibi göstermek amacıyla hızla bir öneri sundu.

Bu öneri, yalnızca Ordu Komutanı'nın emeklilik yaşının yeniden yükseltilmesini kapsıyor ve diğer güvenlik birimlerinin liderlerini dışarıda bırakıyor.

Fakat bu yasa teklifi, geçen yılki ilk uzatma sırasında olduğu gibi, kapsayıcı olmaması ve yalnızca Yosef Avn'a özel bir düzenleme içermesi nedeniyle Anayasa'ya aykırı bulunarak reddedilmişti. Büyük ihtimalle bu yıl da aynı akıbetle karşılaşacak.

Geçen yıl olduğu gibi, Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin önerisini geri çekip Ulusal İtidal ittifakının önerisini benimsemesi gerekebilir

Bu yasa, “Ordu Komutanı ile birlikte görevde olan veya vekâleten bu görevleri yürüten ve general rütbesine sahip diğer güvenlik ve askeri liderlerin emeklilik yaşının bir yıl uzatılmasını” içeriyor.

Ulusal İtidal, bu yıl da aynı öneriyi, herhangi bir değişiklik yapmadan yeniden sunmayı planlıyor.

Bu öneri, Ordu Komutanı'nın yanı sıra Genel Güvenlik Komutanı General İlyas el-Baysari ve İç Güvenlik Güçleri Komutanı General İmad Osman’ı da kapsıyor.

Meclis gündeminde, Demokratik Buluşma ittifakı tarafından daha önce sunulmuş ve halen çekmecelerde bekleyen iki eski teklif bulunuyor.

İlk teklif, tüm askeri ve güvenlik mensuplarının (subaylar ve astsubaylar dahil) görev sürelerinin uzatılmasını kapsıyor.

İkinci teklif ise kamu sektörü çalışanlarının emeklilik yaşının uzatılmasını içeriyor.

Demokratik Buluşma'dan kaynaklara göre, bu iki yasa tasarısı, "resmî kurumlar ve askeri kurumların düzgün işleyişini güvence altına almak için" hazırlandı.

Özellikle Ordu Komutanı atamasının henüz onaylanmamış olması nedeniyle bu öneriler önem taşıyor. Ancak ittifak, bu iki öneriyi kısa bir süre sonra geri çekmişti.

Milletvekili Cihad es-Samad, Demokratik Buluşma'nın eski önerilerine benzer ancak daha geniş kapsamlı bir yasa tasarısı sundu.

Bu tasarı, "kamu sektörü çalışanları, kamu ve karma kurumlar, yargı organları, Lübnan Üniversitesi personeli ve güvenlik/askeri birimlerdeki memur ve subayları kapsıyor. Halen aktif görevde bulunan bu kişilerin emeklilik tarihinden itibaren bir yıl daha görevde kalmalarını" öngörüyor.

Es-Samad, bu önerinin, düşük emekli maaşı nedeniyle zor durumda olan kamu çalışanları için bir çözüm sunduğunu belirtti. Zira çalışanlar maaşlarını halen 1550 Lübnan lirası üzerinden alıyor.

Eğer gelecek yıl yeni bir maaş düzenlemesi (kadro ve maaş artışı) yapılırsa, bu yasa çalışanların durumlarını iyileştirmeleri için bir fırsat sağlayabilir.

Ulusal Uzlaşı ittifakı, daha çok güvenlik ve askeri personelin çıkarlarına odaklanan bir yasa teklifi sundu. Gerekçede, "Lübnan Silahlı Kuvvetleri’ndeki subayların ve diğer güvenlik birimlerinde görev yapanların çıkarlarını gözetmek" vurgulandı.

Teklif, ordu, genel güvenlik, iç güvenlik ve devlet güvenliği gibi birimlerde çalışan ve Bakanlar Kurulu kararıyla atanmış subayların emekliliklerinin iki yıl ertelenmesini içeriyor.

Ayrıca, halen aktif görevde olan askeri ve güvenlik personelinin emeklilik yaşını iki yıl uzatmayı hedefliyor. Bununla birlikte, bu kişilere mevcut emeklilik yaşına ulaştıklarında kendi istekleriyle emekliliğe ayrılma hakkı tanıyor.

Böylece teklif, her rütbeye ve kanuna uygun olarak tüm askeri ve güvenlik personelini kapsıyor.

Bazı milletvekilleri, gündeme gelen çok sayıda yasa tasarısını "faydasız bir rekabet" olarak değerlendirirken, ortak bir uzlaşıyla tek bir öneri üzerinde anlaşma çabalarının sürdüğünü belirtiyor.

Fakat bu fikirler henüz somutlaşmış değil ve öneriler, partiler arasında yapılacak bir toplantıda tartışılacak.

Ayrıca henüz sunulmamış ama pratik açıdan en uygun görülen bir öneri de gündemde. Bu öneri, güvenlik ve askeri liderlerin (Ordu Komutanı ve diğer komutanlar) görev süresinin yalnızca altı ay uzatılmasını içeriyor. Bu sürenin sonunda cumhurbaşkanının seçilmesi ve yeni liderin atanması hedefleniyor.

Bu formülü savunanlar, önerinin güvenlik kurumlarının düzenini, askeri hiyerarşiyi ve bireysel hakları koruyacağını vurguluyor. Fakat bu tür uzatma yasalarının, ordu ve diğer güvenlik kurumlarında dengesizlikler yaratabileceği belirtiliyor.

Özellikle bazı askeri personelin general veya mareşal rütbelerine terfi etme şansının ellerinden alınması ve emeklilik kapılarının kapanması endişesi öne çıkıyor.

İki kuşak askeri personelin terfi etmeden emekli olacağı, buna karşın daha eski personelin görevde kalmaya devam edeceği ifade ediliyor.

Sivil memurlar ve emekliler ise, emeklilik tazminatlarının değer kaybı nedeniyle mağdur durumda.

Devletin bu kişilerin haklarını korumadığı ve maddi olarak büyük kayıplar yaşadıkları belirtilse de bu sorunların görev süresi uzatma yasasıyla çözülmemesi gerektiği vurgulanıyor.

Bunun yerine, ayrı bir düzenlemenin hayata geçirilmesi gerektiği savunuluyor. Uzatma yasalarının devlete mali yük getireceği ve kurumsal hiyerarşiyi bozacağı ifade ediliyor.

Hükümet kaynaklarına göre, Meclis Başkanı Nebih Berri'nin uzatma yasasını görüşmek üzere ay sonu veya aralık ayının ilk haftasında bir oturum düzenlemesi bekleniyor.

Oturumun yapılabilmesi için katılımın yarıdan bir fazla çoğunluğu (salt çoğunluk) sağlaması ve katılımcıların çoğunluğunun destek vermesi gerekiyor.

Lübnan Kuvvetleri, Ketâib, Merada, Sosyalist Parti, Ulusal İtidal, Ulusal Uzlaşı, Teceddüd Hareketi, İstişari Kurul (bağımsız milletvekiller, Naim Efrem, Michel Zahir, Cemil Abud ve değişimci vekillerden oluşan bir grup) ve bağımsız milletvekillerin katılımıyla yeterli çoğunluk sağlanabilir.

Ancak Gelişim ve Kurtuluş henüz resmi bir tutum açıklamış değil. Sadece oturuma katılacakları teyit edildi.

Bazı milletvekilleri, geçmişte olduğu gibi, Emel Hareketi milletvekillerinin uzatma lehine oy vereceğini, ancak Hizbullah milletvekillerinin buna katılmayacağını öngörüyor.

Özgür Yurtsever Hareket, oturuma katılmayacağını belirtti. Milletvekili Gassan Attallah, "Bu bir maskaralıktır. Anayasal yollar, bu boşluğu doldurmak için yeterlidir ve uzatmaya gerek yoktur," dedi.

Attallah, ordunun tek bir subaya bağlı olmadığını, mevcut pek çok yetenekli subayın bu görevi üstlenebileceğini ve oturumun cumhurbaşkanı seçimine odaklanması gerektiğini ifade etti.

Ayrıca Attallah, yeni cumhurbaşkanının anayasal yetkisi çerçevesinde Ordu Komutanı'nı bizzat ataması gerektiğini savundu.

Çeviri: YDH