Lübnan'da, ABD arabuluculuğunda 60 günlük bir ateşkes anlaşması yaklaşıldı. Taslak metin, İsrail ordusunun çekilmesini ve Lübnan ordusunun güneyde konuşlanmasını öngörüyor. Ancak süreçte bazı pürüzler devam ediyor.
YDH - İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'dan yeni bir adım gelmese, Lübnanlılar İsrail saldırganlığını sona erdirmeye bir adım uzaklıkta.
Ancak bu çözümün başarıya ulaşması, BM'nin 1701 sayılı kararının "eksiksiz" uygulanmasına bağlı.
El-Ahbar gazetesinin değerlendirmesine göre İsrail’in iki aydan fazla bir süre boyunca herhangi bir köyü ele geçirip "istikrara kavuşturamamasında" direnişin kahramanca mücadelesi belirleyici oldu.
Direniş, kapasitesini hızla yeniden organize ederek dört milyon İsrailliyi füze tehdidi altında tuttu ve güney Lübnan halkı da direnişi aynı derecede efsanevi bir dayanışmayla kucakladı.
Savaşın sona ermesiyle birlikte Lübnan’da siyasi tartışmaların yeniden alevlenmesi bekleniyor.
İsrail’in saldırısının Hizbullah’ı yok etme, direnişi zayıflatma ve Lübnan’da İsrail yanlısı bir siyasi sistem kurma gibi ana hedeflerinde başarısız olduğu ise netleşmiş durumda.
Eğer Netanyahu bu hedeflere ulaşmış olsaydı, müzakerelere yanaşmazdı. Tıpkı direnişin daha ilk günden belirttiği gibi, İsrail anlaşma olmadan kuzeydeki yerleşimcilere dönüş izni dahi veremedi.
Anlaşmanın uygulanıp uygulanmayacağı henüz belirsizliğini korurken, geçtiğimiz saatlerde iki önemli gelişme yaşandı: İlki, olumlu bir atmosferde bilgi sızmalarının devam etmesi; ikincisi ise İsrail’in güney Lübnan’daki askeri harekatlarının histerik bir biçimde tırmanışa geçmesi.
İbranice medya kaynakları, “anlaşmanın açıklanmasına bir adım kaldığını” belirtirken, Lübnan cephesi ise aşırı iyimserlikten kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Milletvekili Kasım Haşim, "Lübnan’a anlaşmanın birkaç saat içinde açıklanacağı bildirildi," dedi. Reuters ise ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetiminin, Lübnanlı yetkililere “ateşkesin saatler içinde ilan edilebileceğini” söylediğini duyurdu.
Lübnan Başbakanı Necib Mikati, dün ABD elçisi Amos Hochstein’dan İsrail’in ateşkesi kabul ettiğine dair resmi bilgi aldı. İsrail hükümeti anlaşmayı bugün onaylarsa, çarşamba günü Lübnan’da Bakanlar Kurulu’nun bir oturum yapması bekleniyor.
Mikati, Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Mahmud Makkiye’ye oturumun yapılabilmesi için gerekli çoğunluğu sağlama talimatı verdi. Eğer süreç beklendiği gibi ilerlerse, 1701 sayılı BM kararının uygulanmasına yönelik mekanizmalar tartışılacak ve onaylanacak.
Bazı medya organları, ABD Başkanı Joe Biden ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önümüzdeki saatlerde Lübnan ile İsrail arasında 60 günlük bir çatışmasızlık anlaşmasını duyurabileceğini belirtti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby ise “ateşkesin Başkan Biden için bir öncelik olduğunu” ifade etti.
Kirby ayrıca, "Hizbullah ve İsrail arasındaki temaslar devam ediyor, ancak henüz kesin bir sonuç yok" dedi. Hochstein’ın “olumlu görüşmelerin ardından” Washington’a döndüğünü de sözlerine ekledi.
İsrail cephesinden tepkiler
İsrail hükümet sözcüsü David Menser, “Anlaşmaya yakınız ancak hâlâ çözülmesi gereken bazı konular var,” dedi. İsrail’in Washington Büyükelçisi Michael Herzog ise, “Anlaşmanın birkaç gün içinde gerçekleşebileceğini” ifade etti.
İsrail’in Walla internet sitesi, Siyasi ve Güvenlik İşleri Kabinesi’nin bugün toplanarak taslak anlaşmayı oylayacağını bildirdi. Fakat İsrail’in kuzey bölgelerindeki liderlerden anlaşmaya ciddi tepkiler geldi.
Kiryat Şimona Belediye Başkanı Avichai Stern, “Teslimiyet anlaşması, 7 Ekim trajedisini kuzeye taşıyacak bir adım. Nasıl tam zaferden teslimiyete geldik?” diye sordu.
Celile Bölge Konseyi Başkanı Amit Sofer ise “Kuzey sınırındaki her ev, Hizbullah’a ait bir terör yuvasıdır. Savaş sırasında yok ettiğimiz altyapıyı yeniden kuracaklar,” dedi.
Kanal 12, anlaşmanın güney Lübnan’da bir tampon bölge içermediğini, Lübnanlıların tüm köylere geri dönebileceğini ve bunun kuzey İsrail halkını tedirgin ettiğini belirtti.
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, “Lübnan’la yapılan bu anlaşma büyük bir hata ve Hizbullah’ı yok etmek için kaçırılmış bir fırsat,” dedi.
Öte yandan, muhalefet lideri Benny Gantz, İsrail ordusunun Lübnan’da faaliyet serbestisinin korunması gerektiğini vurguladı.
Taslak anlaşmada neler var?
CNN’in kaynaklarına göre Netanyahu, pazar günü yapılan güvenlik toplantısında ateşkesi prensipte kabul etti.
Taslak anlaşmaya göre, İsrail ordusu 60 gün içinde Lübnan topraklarından tamamen çekilecek.
Bu süreçte, ABD liderliğinde bir gözlem komitesi kurulacak ve Lübnan ordusu güneyde konuşlanacak. Ayrıca Hizbullah’ın ağır silahlarını Litani Nehri’nin kuzeyine taşıması gerekecek.
ABD, İsrail’in güvenliğine ilişkin garanti verirken, Lübnan’dan kaynaklanabilecek tehditlere karşı askeri müdahale seçeneğini de açık tutacak.
