İsrail Maliye Bakanı ve İç Güvenlik Kabinesi üyesi Bezalel Smotrich’in açıklamaları ve son gelişmelere dair yaptığı yorumlar medyaya taşındı.
YDH- Yaklaşık iki yıl önce göreve gelmesinden bu yana uluslararası bir haber kuruluşuna verdiği ilk röportaj olan Bloomberg'e verdiği mülakatta, İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Donald Trump'ın önümüzdeki ay göreve başlamasının İsrail'e birkaç stratejik hedefi gerçekleştirme şansı sunduğunu söyledi.
Smotrich bu şansların, ''İran hükümetini devirmek, bir Filistin devletinin kurulmasını önlemek ve İsrail sınırı boyunca Lübnan köylerinin yeniden inşasını durdurmak olduğunu'' açıkladı ve ekledi:
“Ahtapotun başıyla uğraşmamız ve İran rejimini ortadan kaldırmamız gerekiyor.
Bu konuda yeni [Donald] Trump yönetimiyle el ele vermeliyiz. Batı dünyası nükleer silah peşinde koşan ve kendisini yok etmekle tehdit eden bir diktatörlük rejimini kaldıramaz.”
Smotrich, yeni gelen Trump yönetiminin “İsrail'in gelecekteki varlığını sağlama yükümlülüğünü anladığını” ve bunun İsrailliler ve Filistinliler için’’ iki devletli bir çözüm fikrini hurdaya çıkarmayı içerdiğini’’ söyledi.
Bloomberg, ‘’Trump’ın böyle bir hamleyi -özellikle askerî harekât gerektiriyorsa- destekleyip desteklemeyeceğinin belli olmadığını’’ öne sürerken, İsrail yanlısı olan ve ilk döneminde Tahran'a yönelik yaptırımları sıkılaştıran eski başkanın ekibinin, ‘’İran hükümetinin devrilmesini istemeyeceğini ve yeni bir Orta Doğu savaşından kaçınacağını söylediklerini’’ aktarıyor.
Trump, İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki normalleşme anlaşmasının ‘’bir parçası olarak bile bir Filistin devletinin söz konusu olmadığını’’ söyledi:
“Eğer bu bir anlaşma bozucu ise anlaşma batar”
Bloomberg, ''Suudi Arabistan ve İsrail'in, Gazze'deki savaştan önce ABD öncülüğünde bir anlaşmaya çok yakın olduğunu ancak o zamandan bu yana Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın, Filistin devletini kabul etme yönünde adım atmadığı sürece İsrail'i tanımayacağını söylediğini'' aktarıyor.
Röportaj Suriye'de [Beşşar] Esed rejiminin düşmesinden önce gerçekleşti.
Pazartesi günü telefonla kendisine bu konu sorulan Smotrich, bunun ‘’İran halkına ayaklanma ve hükümetlerini devirme konusunda ilham vermesi gerektiğini’’ söyledi ve şunu ekledi:
“İranlılara mesajım şu: korku bariyerini yıkın. Bunun alternatifi, İsrail'e petrol ve enerji tesisleri de dahil olmak üzere İran ekonomisini çökertmekten başka seçenek bırakmayacak bir savaştır.”
Bloomberg, ''Smotrich'in, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu hükümetinde önemli bir oyuncu olduğunu ancak böyle bir tehditte bulunmayan başbakandan daha şahin olduğunu'' yazdı.
Smotrich ve Netanyahu bazı konularda farklı düşünseler de ‘’7 Ekim 2023'ten bu yana İsrailli seçmenlerin çoğunluğunun yaptığı gibi, Filistin devletine karşı şahin bir reddi’’ paylaşıyorlar.
Gazze'de ateşkes konusunda Netanyahu gibi Smotrich de ''İsrail'in, Batı Şeria'nın bir bölümünü yöneten Hamas'ın laik rakibi Filistin Yönetimi'nin çatışmalar sona erdiğinde Gazze'nin herhangi bir bölümünün kontrolünü ele geçirmesine izin vermemesi gerektiğini'' söyledi.
Bloomberg'e göre, iki lider de İsrail Hamas'ı bir yönetim organı olarak ''yok edene kadar bunun gerçekleşmeyeceği'' konusunda hemfikir.
Smotrich, “İsrail, Batı Şeria'da olduğu gibi Gazze'de de güvenliğini sağlamak için uzun yıllar kalacaktır.” derken, ''Netanyahu'nun bu konuda nerede durduğu belli değil.''
Bloomberg’e göre, Ulusal Siyonizm partisine başkanlık eden bir Batı Şeria yerleşimcisi olan 44 yaşındaki Smotrich, Netanyahu'nun koalisyonunun dini milliyetçi çapaları olarak genellikle Itamar Ben Gvir ile eşleştiriliyor.
Parlamentoda sekiz sandalyesi var ve bu da istediği takdirde hükümeti devirmeye yetiyor.
Lübnan'da 60 günlük bir geçiş döneminin ikinci haftasında olan ateşkesi de değerlendiren Smotrich, ''İsrail'in müttefiklerini sınır boyunca Lübnan köylerinde yıkılan evlerin yeniden inşasına yasak getirmeye ikna etmeye çalışacağını'' söyledi:
“Anlaşma Hizbullah'ın askeri altyapısını yeniden inşa edemeyeceğini söylüyor ve bu evleri yıkmamızın nedeni de bu. Bir tünel kuyusunu, bir sığınağı ya da bir füzeyi gizlemek için kullanılan her yapı askeri altyapıdır.”
Röportajın devamında, İsrail Maliye Bakanı, ‘’İsrail ekonomisinin gelecek yıl güçlü bir şekilde toparlanacağını’’ söyledi.
Bloomberg, ‘’pek çok kişinin bundan şüphe duyduğunun’’ altını çiziyor ve şunu ekliyor:
‘’Uluslararası Para Fonu'nun yanı sıra bankalar ve derecelendirme kuruluşları gelecek yıl daha yüksek bir açık ve maliye bakanlığınınkinden çok daha düşük bir büyüme öngörüyor.’’
Smotrich, “İsrail ekonomisini yanlış okuyorlar. Ekonomi beklenenden çok daha iyi işliyor” diye ısrar etti.
Savaşın başlamasından bu yana ''Şekel'in Cuma günü itibariyle dolar karşısında yaklaşık %8 oranında güçlendiğini ve Bloomberg tarafından takip edilen genişletilmiş büyük para birimlerinden oluşan bir sepet içinde en iyi performansı gösteren para birimi olduğunu'' iddia etti.
7 Ekim'in ardından ''İsrail'e girişi yasaklanan 160 bin Filistinli işçinin, İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron da dahil olmak üzere pek çok kişinin geri dönmeleri gerektiği görüşüne rağmen geri dönmeyeceklerini'' söyleyen Smotrich'in görüşüne karşılık olarak Bloomberg, ''Aslında tam da ekonominin bu tür işçilere ihtiyacı olduğu için bazıları çok güçlü bir toparlanmaya şüpheyle yaklaşıyor.'' diye belirtti.
Smotrich'in cevabı şu oldu:
“Bir ya da iki yıl zor geçecek ama sonunda inşaat sektörü daha iyi bina teknolojileri ve üretkenlikle ortaya çıkacaktır”
