“Sebutinde, İsrail'in katliam, açlık ve yıkım faaliyetlerini sınırlamak amacıyla alınması önerilen geçici önlemler oylamasında İsrail'e açıkça destek verdi.”
YDH - Uluslararası Adalet Divanı Başkanı Nevaf Selam’ın istifasının ardından, Başkan Yardımcısı Julia Sebutinde Divan Başkanlığı görevini devralacak. Uganda kökenli Sebutinde, İsrail’in Gazze’deki eylemleriyle ilgili alınan geçici önlemlere karşı oy kullandı ve İsrail lehine bir tutum sergiledi. El-Ahbar gazetesi yazarı Ömer Neşeba’ya göre Güney Afrika ve diğer ülkeler, İsrail’in uluslararası hukuk ihlallerine karşı adaletin sağlanması için Divan üzerinde baskı oluşturmayı sürdürüyor.
Uluslararası Adalet Divanı Başkan Yardımcısı ve Uganda kökenli yargıç Julia Sebutinde, Başkan Nevaf Selam'ın istifasının ardından Divan'ın başkanlığını devralacak. Sebutinde, İsrail'in katliam, açlık ve yıkım faaliyetlerini sınırlamak amacıyla alınması önerilen geçici önlemler oylamasında İsrail'e açıkça destek verdi.
Lahey'de devam eden dava sürecinde, 12 ülkenin desteğini alan Güney Afrika'nın, Uganda kökenli yargıcın İsrail'i aklama ve mahkum etme çabalarını engellemeye çalışması bekleniyor.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Selam'ı 2018 yılında Uluslararası Adalet Divanı yargıçlarından biri olarak seçmişti. Şubat 2024'te ise Amerikalı yargıç Joan Donoghue'nin emekli olmasıyla meslektaşları tarafından Divan Başkanı olarak atandı.
Güney Afrika, Aralık 2023'te İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanı'na resmi bir şikayette bulundu.
26 Ocak 2024'te Donoghue başkanlığındaki Divan, İsrail'e Gazze'deki kuşatma altındaki bölgelere insani yardım girişine izin vermesi ve soykırımı önlemesi yönünde ilk emri verdi. Ancak İsrail, bu yasal olarak bağlayıcı emre uymadı.
Selam başkanlığındaki Divan, 28 Mart ve 24 Mayıs 2024 tarihlerinde benzer emirler yayınladı. Buna rağmen İsrail, Gazze'deki katliamlarına devam etti, hastaneleri kuşattı, bombaladı ve sistematik yıkım yoluyla uluslararası hukuku ihlal etmeye devam etti.
Selam, hükümet başkanlığına atanmasının ardından Uluslararası Adalet Divanı'ndan istifa etti. Divan kurallarına göre, üyelerin herhangi bir siyasi rol üstlenmesi yasaktır (Madde 16). Başkanın istifasının ardından başkan yardımcısı Sebutinde, başkanlık görevini devralacak.
Sebutinde, İsrail'in Gazze'ye yönelik kuşatmasını kaldırmak ve katliamları durdurmak amacıyla Divan tarafından çıkarılan tüm emirlere karşı oy kullandı.
Ayrıca, bu katliamların, boğucu kuşatmanın, aç bırakma politikasının, hastanelerin, doktorların, sağlık ekiplerinin, gazetecilerin ve BM çalışanlarının hedef alınmasının soykırım olarak kabul edilmesine karşı çıktı. İsrail'in işlediği suçların savaş suçu ve insanlığa karşı suç olarak değerlendirilmesini reddetti ve "İsrail'in kendini savunma hakkını" savundu.
Uluslararası Adalet Divanı'nın 14. Maddesi uyarınca, Güvenlik Konseyi'nin Selam'ın yerine yeni bir yargıç seçmek için bir tarih belirlemesi ve ardından 15 yargıcın yeni bir başkan seçmesi gerekiyor. Ancak Divan'ın 14. Maddesi farklı bir süreç öngörüyor: "Eğer başkanlık veya başkan yardımcılığı pozisyonunda bir boşalma meydana gelirse ve bu boşalma mevcut dönemin bitiminden önce gerçekleşirse, Divan, boşalan pozisyonun mevcut dönemin kalan süresince doldurulup doldurulmayacağına karar verir."
Bu nedenle, yargıçlar Başkan Yardımcısı'nın Şubat 2026'da görev süresi sona erene kadar başkanlık görevini sürdürmesine karar verebilirler.
Çeviri: YDH
