İngiliz Filistin Komitesi'nin (BPC) yeni raporu, İngiltere'nin İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşındaki askeri rolünün boyutunu ortaya koyuyor ve İngiliz hükümetini bu işbirliğine son vermeye çağırıyor. Rapor, İngiltere'nin silah tedariki ve askeri üsleri aracılığıyla İsrail'e destek sağladığını ve uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtiyor.
YDH - İngiliz Filistin Komitesi'nin (BPC) yeni bir raporu, Londra’nın askeri katılımının İsrail'in Gazze'deki savaşındaki tam boyutunu ortaya koydu ve İngiliz hükümetini İsrail ordusuyla olan işbirliğine son vermeye çağırdı.
Salı günü yayımlanan rapor, İngiliz hükümetinin "Gazze'de doğrudan şiddet uygulamamış olsa da yalnızca silah lisanslarının onaylanması yoluyla değil, aynı zamanda İsrail ile daha geniş ve derin askeri işbirliği yoluyla da etkili bir rol oynadığını" belirtiyor.
Bu işbirliği, İsrail askeri sanayisinden silah tedarikini ve İngiliz askeri üslerinin –özellikle Kıbrıs adasındaki Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) Akrotiri üssünün– İngiltere, ABD ve Almanya tarafından 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operayonunun ardından Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana İsrail'e "silah, personel ve istihbarat" sağlamak için kullanılmasını içeriyor.
İngiltere ayrıca, İsraillilerin tırmandırmasının ardından Yemen'deki Ensarullah'a yönelik saldırılara katıldı ve İsrail'in askeri altyapısının İran saldırılarından korunmasına yardımcı oldu.
Rapor, İngiltere'nin "sadece uluslararası hukuku destekleme konusundaki üçüncü taraf sorumluluklarını yerine getirmemekle kalmayıp, aynı zamanda Filistin halkına karşı işlenen soykırım eylemlerine aktif olarak suç ortağı olduğunu" savunuyor.
Londra merkezli insan hakları örgütü BPC, İsrail'in Gazze'deki savaşı boyunca Gazze'yi bombalamak için insansız hava araçları, helikopterler ve diğer uçaklarla birlikte kullanılan F-35 savaş uçağına dikkat çekiyor.
F-35’ler yerinden edilmiş insanları bombaladı
13 Temmuz 2024'te bir İsrail F-35'i, Gazze'nin el-Mevasi bölgesindeki yerinden edilmiş insanlar için bir kampa 2 bin librelik üç bomba attı ve en az 90 kişiyi öldürdü.
Rapor, "Bu saldırı, İngiliz imalatı ve İsrail'in F-35 filosunu destekleyen İngiliz yapımı yedek parçaların tedariki sayesinde mümkün oldu," ifadesini kullanıyor.
İngiliz hükümeti, eylül ayında Gazze'de uluslararası insancıl hukuku ihlal etmek için kullanabileceğini tespit ettiği silahların daha geniş bir şekilde askıya alınmasının parçası olarak İngiliz yapımı F-35 bileşenlerini doğrudan İsrail'e göndermeyi durdurdu.
Fakat İngiltere, İsrail F-35'lerinde kullanılabilecek küresel bir havuza savaş uçağı parçaları ihracatına devam etti.
F-35 programının, belirli ülkelere gidecek parçaların küresel filoyu aksatmadan durdurulmasına olanak sağlayacak bir takip özelliği bulunmuyor.
Yakın tarihli mahkeme tutanaklarına göre, İngiltere'nin, bileşenlerin İsrail'e gitmesini engellemek için programa yapılan tüm ihracatı askıya alması gerekecek ve bu durumun İngiliz yetkililerin küresel barış ve güvenliği tehdit edeceğini söylediği bir adım olacak.
Aynı zamanda hükümet, kampanyacılar hükümetin parçaları göndermeye devam ederek kendi yönergelerine ve uluslararası anlaşmalara yönelik yükümlülüklerine uymadığını savunurken, F-35'lerin kullanılarak İsrail'in savaş suçları işleyebileceğine dair açık bir riskin olduğunu kabul etti.
F-35 programı, ABD liderliğinde yürütülüyor ve uçağı üreten silah üreticisi Lockheed Martin UK'in CEO'suna göre, her uçağın "kayda değer ölçüde" yüzde 15'inden fazlasını üretmekten sorumlu en kıdemli uluslararası ortak olarak İngiltere tarafından destekleniyor.
İngiltere'de, her uçağın arka gövdesini inşa eden BAE Systems ve fırlatma koltuğunu üreten Martin Baker dahil olmak üzere F-35 programı için 79 farklı şirket parça üretiyor.
İsrail hava kuvvetlerinin Gazze'deki savaşında kullandığı F-35'ler Ekim 2023'ten önce üretilmişti, ancak her uçağın sürekli yedek parça tedarikine ihtiyacı var.
BPC raporu, Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana Kraliyet Hava Kuvvetlerine bağlı Marham üssünün yedi noktada doğrudan İsrail'e yedek F-35 parçaları göndermek için kullanıldığını belirtiyor.
Marham, Kraliyet Hava Kuvvetlerinin F-35 filosunun bakım istasyonu ve üste en az 130 bakım çalışanı çalıştıran BAE Systems ile kamu-özel ortaklığı altında faaliyet gösteriyor.
Declassified UK, sızdırılan kargo belgelerinin, F-35 için fırlatma koltukları üreten İngiliz şirketi Martin Baker'ın Eylül 2024'te İsrail'deki Nevatim hava üssünden bir sevkiyat aldığını gösterdiğini bildirdi.
Kıbrıs üsleri
İngiltere-İsrail askeri ortaklığı için çok önemli olan, eski bir İngiliz kolonisi olan Kıbrıs adasında hala İngiliz toprağı olan Akrotiri ve Dikelya adlı iki üs bulunuyor.
İngiliz hükümeti 1974'te üsleri kapatmayı araştırırken, ABD onlara erişimin çok önemli olduğu konusunda ısrar etti.
BPC raporunda, "Akrotiri ABD personeli tarafından kullanılırken ve Dikelya ortak bir ABD-İngiltere istihbarat istasyonu olmasına rağmen, İngiliz hükümeti müttefiklerin Kıbrıs üs bölgelerinin herhangi birindeki operasyonlarını yetkilendirmek zorundadır," deniliyor.
Aralık ayında Akrotiri'yi ziyaret ettiğinde, İngiliz Başbakanı Keir Starmer, askerlere "Bütün dünya ve evdeki herkes size güveniyor," derken çekilmişti.
Ayrıca, "Burada olup bitenlerin bir kısmı her zaman konuşulamaz. Dünyaya ne yaptığınızı mutlaka söyleyemeyiz," diye ekledi.
İsrail'in Gazze'deki savaşı sırasında, askeri kargo Akrotiri'den İsrail'e hava yoluyla taşındı. Bu kargo genellikle Avrupa'nın diğer bölgelerindeki ABD askeri üslerinden Kıbrıs'a geldi.
Kraliyet Hava Kuvvetlerinin gölge uçakları da İngiliz hükümetinin "rehine kurtarma" operasyonlarını desteklediğini iddia ederek kabul ettiği üzere, Gazze üzerinde gecelik gözetim uçuşları gerçekleştiriyor.
Rapor, İngiliz hükümetinin "parlamentonun denetimine tabi olmaksızın askeri eylemlerde bulunduğunu ve bu eylemlerin kurumlarını ve yetkililerini uluslararası hukukun en ağır ihlallerine karıştırdığını" söyleyerek sonuçlandırıyor.
