New York Times, Trump’ın ve Hamas’ın açıklamalarının ateşkesin kırılgan doğasını ve müzakerelerin mart ayı başında sona erme olasılığını artırdığını belirtti.
YDH- The New York Times'ın (NYT) bugün bildirdiğine göre, hem Hamas'tan hem de ABD Başkanı Donald Trump'tan gelen ve Gazze'deki ateşkesi tehlikeye atacak gibi görünen tehditlere rağmen, yetkililer ve analistler anlaşmanın hafta sonundan sonra da devam edeceği konusunda “ihtiyatlı bir iyimserlik” içinde kaldılar. Ancak bunun çok da uzun sürmemesi muhtemel.
Trump, Gazze'yi “ele geçirmeyi” ve Filistinlileri Ürdün de dahil olmak üzere yakın ülkelere tehcir etmeyi düşünüyor.
NYT’ye göre, bu durum Hamas ve İsrail arasındaki kırılgan ateşkesi tehlikeye atan birkaç anlaşmazlıktan biri. Hamas pazartesi gecesi anlaşmayı bozmakla tehdit ederek, İsrail'in Gazze'ye daha fazla yardım göndermemesi halinde cumartesi günü bazı rehinelerin serbest bırakılmasını geciktireceği uyarısında bulundu.
Bunun üzerine Trump, tüm rehinelerin hafta sonuna kadar serbest bırakılmaması halinde “kıyametin kopacağı” tehdidinde bulundu. Hamas daha sonra tutumunu” yumuşatırken”, Trump da tehdidinin bir “ültimatom değil müzakere taktiği” olduğunu belirten bir uyarıda bulundu.
Analistlere göre, krizin kısa süre içinde çözülmesi “muhtemel” olsa da “Hamas ve İsrail bir uzatma görüşmesi yapmazsa ateşkesin sona ereceği mart ayında başka bir engel daha ortaya çıkacak.”
Batı Şeria'nın Ramallah kentindeki “Horizon Center” adlı siyasi araştırma grubunun direktörü İbrahim Dalalşa, “Cumartesi gününden önce bir uzlaşmaya varmaları muhtemel,” dedi. “Ancak bu kriz, mart başında yaşanacak çok daha büyük bir krizin başlangıcı.” diye de ekledi.
NYT’ye göre, “İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Hamas'ın Gazze'deki hakim askeri güç olarak kalmasına yol açacak bir uzatmadan çekindiği için görüşmeleri erteledi.”
Gazete, Hamas’la ilgili olarak da şu iddiada bulundu: “Trump'ın Gazze sakinlerini sınır dışı etme tehdidi de dahil olmak üzere yaptığı açıklamalar Hamas'ı kızdırdı ve müzakereleri çevreleyen kaos hissini artırdı.”
Analistlerin Trump'ın fikrinin ciddi olup olmadığı konusunda ikiye bölündüğünü belirten gazete, bu anlaşmazlığın Gazze'nin geleceğine ilişkin “öngörülemezliği” artırdığını gösterdiğini kaydetti.
NYT’ye göre, mevcut açmaz “kısmen” Hamas'ın İsrail’i 19 Ocak'ta başlayan ve altı hafta sürmesi öngörülen ateşkesin ilk aşamasındaki taahhütlerini yerine getirmemekle suçlamasından kaynaklanıyor.
Anlaşma uyarınca İsrail yüz binlerce çadırın ve diğer insani yardım malzemelerinin Gazze'ye girişini kolaylaştıracaktı ki, Hamas bu yükümlülüğün yerine getirilmediğini belirtti.
Hassas bir konuyu görüşmek üzere adlarının açıklanmaması koşuluyla konuşan üç İsrailli yetkili ve iki arabulucu, Hamas'ın iddialarının “doğru” olduğunu söyledi.
NYT, ancak yardım teslimatlarını denetleyen İsrail askeri birimi COGAT’ın yazılı bir yanıtla Hamas'ın iddialarının “tamamen yanlış” olduğunu söylediğini aktardı.
Gazeteye göre, her şeye rağmen yetkililer ve yorumcular İsrail'in Gazze'ye daha fazla yardım yapılmasına izin vermesi halinde bu anlaşmazlığın “nispeten” kolay bir şekilde çözülebileceğini söyledi.
NYT, asıl zorluğun, Netanyahu'nun ateşkesin mart ayı başının ötesine uzatılmasına yönelik müzakereleri “kasıtlı olarak” engellediği yönündeki yaygın algıda yattığını vurguladı.
Görüşmelerin geçen hafta başında başlaması planlanmıştı ancak Netanyahu, kilit arabuluculardan biri olan Katar'a bir heyet göndermeyi bu hafta başına kadar erteledi. İsrail ekibi nihayet Katar'a ulaştığında, daha önce müzakerelere liderlik etmemiş üç yetkiliden oluşuyordu. Gazete, beş İsrailli yetkili ve bir arabulucuya göre, görevlerinin esaslı tartışmalara girmekten ziyade “dinlemekle” sınırlı olduğunu belirtti.
Haberde ayrıca, konu hakkında bilgi sahibi iki yetkilinin, görüşmelerin bir sonraki aşamasına ilişkin genel bir Katar önerisini dinledikten sonra İsrail heyetinin derhal İsrail'e döndüğünü ve bunun da Netanyahu'nun ateşkesin uzatılmasını ciddi bir şekilde takip etmek yerine, “oyaladığı” algısını güçlendirdiğini söylediği aktarıldı.
Netanyahu'nun sözcüsü Ömer Dostri, konuyla ilgili yorum yapması istendiğinde, Netanyahu'nun “tüm esirleri almak için yorulmadan çalıştığını” söyledi. Dostri, İsrail'in tutumunun kabine tarafından belirlenmesinin ardından anlaşmanın uzatılmasını görüşmek üzere müzakereciler göndereceğini de sözlerine ekledi.
Netanyahu’nun, savaşın sonunda Hamas'ın iktidarda kalmayacağını “defalarca” dile getirdiğini söyleyen NYT’ye göre, İsrail kamuoyunun büyük bir kısmının, daha fazla rehinenin serbest bırakılması için ateşkesin uzatılması yönündeki çağrılarına rağmen, Netanyahu'nun iktidar koalisyonunun kilit üyeleri, Hamas’ı iktidarda bıraksa bile onu devirmek için “savaşa devam etme arzusunu” dile getirdiler.
Hamas'ın pazartesi günkü uyarısının sadece Gazze'ye yardım sevkiyatını hızlandırmak için değil aynı zamanda Netanyahu'yu ciddi müzakerelere zorlamak için de bir çaba olarak görüldüğünü belirten NYT, analistlerin bu hamleyi Trump'ın Gazze'yi “ele geçirmeye” yönelik son açıklamalarına bir yanıt olarak yorumladığını da sözlerine ekledi.
Filistin meseleleri konusunda İsrailli bir uzman olan Michael Milshtein, “Hem Netanyahu'nun hem de Trump'ın, Hamas'ın Gazze'den atılması yönündeki talepleri Hamas'ı öfkelendiriyor” dedi.
“Dünkü açıklama bir tür sinyaldi, eğer bunu talep etmeye devam ederseniz, birkaç dramatik kriz olacak” diye ekledi.
