ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff, Gazze'nin geleceği için Orta Doğu'nun önde gelen emlak geliştiricileriyle bir zirve düzenleneceğini duyurdu. Witkoff, zirvenin amacının Gazze'nin yeniden inşası için bir plan oluşturmak olduğunu belirtirken, Trump'ın yapay zekâ ile oluşturulmuş bir videoda Gazze'yi lüks bir tatil beldesine dönüştürdüğü görüldü.
YDH - ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff, ABD yönetiminin Gazze'nin geleceğiyle ilgili planını görüşmek üzere Orta Doğu'nun önde gelen emlak geliştiricileri ve planlamacılarıyla bir araya gelinecek bir zirve düzenleneceğini duyurdu.
Salı günü Beyaz Saray'da düzenlenen etkinlikte konuşan Witkoff, böyle bir zirveden çıkacak fikirlerin insanları şaşırtacağını söyledi.
Witkoff ayrıca, "birkaç ülkenin ABD ile iletişime geçerek savaştan harap olmuş Gazze halkı için insani açıdan kalıcı bir çözümün parçası olmak istediklerini" belirtti.
Witkoff, Gazze'nin boşaltılması konusunu yeniden gündeme getirerek, Amerikalıların bir tahliye planından bahsetmediklerini, ancak 10 ila 15 yıl sürecek yeniden inşa sürecinde Filistinlilerin Gazze'de kalmasının pratik olmadığını söyledi.
Witkoff, Gazze'yi "dev bir gecekondu mahallesi" olarak nitelendirdi.
Witkoff, zirvenin nerede yapılacağı da dahil olmak üzere ayrıntılı bilgi vermese de, bu fikri ilk kez dile getirmiyor.
Wall Street Journal'ın haberine göre Witkoff, geçen hafta Miami'de düzenlenen ve Suudi Arabistan'ın egemen varlık fonu tarafından desteklenen bir iş liderleri toplantısı olan "Yatırımın Geleceği İnisiyatifi Öncelik Zirvesi"nde, Trump'ın damadı Jared Kushner ile Gazze'nin yeniden inşası için bir plan geliştirmek üzere emlak yöneticileriyle bir toplantı düzenlemeyi görüştüğünü söylemişti.
Wall Street Journal, konuya vakıf bir kaynağa dayanarak, Beyaz Saray'da yapılması planlanan zirveye ilişkin planların henüz başlangıç aşamasında olduğunu ve yeniden inşa sürecinin nerede başlayacağı, enkazın nasıl kaldırılacağı gibi temel soruların yanıtlanması gerektiğini aktardı.
Kushner'in bu plana dahil olması şaşırtıcı değil. Kushner daha önce Trump yönetiminde siyasi karar alma sürecine katılmayacağını ve özel sektördeki konumundan tavsiyelerde bulunacağını açıklamıştı.
Fakat, Gazze'deki kıyı mülklerini "çok değerli" olarak nitelendiren Kushner, bunlarla başa çıkmanın en iyi yolunun "insanları Gazze'den çıkarıp bölgeyi temizlemek" olduğunu söylemişti.
Witkoff ve Kushner'in Gazze hakkındaki fikirlerini Miami'de bir sahnede "emlak geliştiricisi" olarak deneyimlerini paylaşmalarından günler sonra, Trump salı günü Truth Social platformunda yapay zekâ kullanılarak oluşturulmuş kısa bir video yayınladı.
Videoda, yoğun saldırıdan 15 ay sonra Gazze'nin nasıl görüneceği gösteriliyor ve ardından Trump'ın yatırım yapıp bölgeyi "Trump Gazze"ye dönüştürmesiyle oluşacak görüntüler yer alıyor.
Videoda, Trump'ın adını taşıyan bir otel, Benyamin Netanyahu'nun yanında sahilde dinlenirken, çocukların Trump'ın yüzünün basılı olduğu altın balonlar taşıdığı ve havada uçuşan paralar görülüyor.
Trump ve yönetiminin bazı üyelerinin Gazze'nin geleceğiyle ilgili bu "çılgınlık gösterisine" karşın, ilgili taraflardan Gazze'nin yeniden inşası ve yönetimi konusunda henüz ciddi bir öneri gelmedi.
Bu durum, Benyamin Netanyahu hükümetini, ikinci aşamadan kaçınmak ve olası bir savaşa karşı "askeri hazırlığını" korumak için anlaşmanın ilk aşamasını uzatmaya çalışmaya itiyor.
Gözlemciler, böyle bir savaşın hem siyasi hem de askeri açıdan faydasız olacağı konusunda uyarıyor.
Bu arada, Trump'ın başka öneriler olsa bile kendi planından kolayca vazgeçmeyeceği anlaşılıyor.
Bu bağlamda, Arap ülkeleri 4 Eylül'de Kahire'de yapılacak Arap Birliği acil durum zirvesinde kendi önerilerini sunmaya hazırlanırken, İsrail muhalefet lideri Yair Lapid salı günü savaş sonrası Gazze'yi yönetmek için "Mısır çözümü" adını verdiği bir plan açıkladı.
Plana göre, Hamas "iktidardan uzaklaştırılacak" ve mevcut ateşkes anlaşmasının sona ermesi ve tüm esir takasının ardından Mısır, Gazze'de geçici olarak kontrolü ele alacak.
Lapid, Washington'daki İsrail yanlısı Demokrasileri Koruma Vakfı (FDD) etkinliğinde yaptığı konuşmada, çözümün Mısır'ın Gazze'yi sekiz yıl, hatta 15 yıla kadar yönetmesini öngördüğünü söyledi.
Lapid, Kahire'nin Gazze'deki sivil ve iç güvenlik işlerinden sorumlu olacağını ve Körfez ülkeleri ve uluslararası toplumla işbirliği içinde bir barış gücüne liderlik ederek "Gazze'yi yöneteceğini ve yeniden inşa edeceğini" belirtti.
"Mısır vesayeti" süresince Gazze'de "silahlardan arındırıldıktan" sonra özerk bir yönetim kurulacak. Plan ayrıca, "aşırılığın düzeltilmesi ve ortadan kaldırılması" operasyonundan sonra Filistin Yönetimi'nin Gazze'nin yönetimine katılmasına da olanak tanıyor.
Mısır'ın liderliği üstlenmesi karşılığında, uluslararası toplum ve "bölgesel müttefikler", Mısır'ın 155 milyar dolarlık borcunu ödeyecek.
Bu, "Mısır'ın karşı karşıya olduğu ekonomik zorlukların ve aynı zamanda İsrail'in güvenlik endişelerinin giderilmesi için bir yol" olarak sunuluyor.
Lapid ayrıca, önerisinin "Trump'ın ABD ve uluslararası toplumun Gazze'yi yeniden inşa edeceği fikriyle çelişmediğini" ve Washington'a Kahire ile Gazze'ye yatırım konusunda işbirliği yapma fırsatı sunduğunu savundu.
Lapid'in planı Gazze'nin boşaltılmasını ve yerel halkın komşu Arap ülkelerine gönderilmesini öngörmese de, "insanların ayrılmasına izin verdiğini" söyledi.
Ancak, Foreign Policy dergisine konuşan Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Brian Hughes, Trump'ın bu öneriye açık olup olmadığı sorulduğunda, "Başkanın Gazze'nin yeniden inşası için mevcut planına bağlı olduğunu ve bölgedeki İsrail ve Arap ortaklarımızla planları görüşmek için sabırsızlandığını" söyledi.
Gözlemcilere göre, Lapid'in planı, özellikle Arap ülkeleri ve Mısır'da Trump'ın fikirlerinin neden olduğu "öfkeye" yol açmayacak olsa da, Kahire'nin "yıllarca Filistin topraklarında kısıtlanması" fikrini içerdiği için onay alması pek olası değil.
